Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

26/1/10

Ένα μάθημα πολιτικής συμμαχίας

Στις 26 Ιανουαρίου 1936, λίγους μήνες πριν την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, σημειώθηκε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα, κατά τη γνώμη μας, στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές με απλή αναλογική το αποτέλεσμα των οποίων έφερε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο. Πράγματι το «Παλλαϊκό Μέτωπο» ως σχηματισμός του ΚΚΕ και του Αγροτικού Κόμματος έλαβε περίπου 73,5 χιλιάδες ψήφους που αντιστοιχούσαν σε 15 έδρες ή σε ποσοστό 5%. Ωστόσο για το ποσοστό αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι εκλογές διεξήχθησαν με το «Ιδιώνυμο» εν ισχύ, με πολιτικούς κρατούμενους, εξόριστους και φασιστικές συμμορίες σε δράση. Επίσης ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί ήταν ότι την εποχή εκείνη υπήρχε διάχυτος ο φόβος επιβολής δικτατορίας καθώς ήδη στην Ευρώπη διαπιστωνόταν άνοδος των φασιστικών κομμάτων από τις αρχές της δεκαετίας του ΄30 και μετά την οικονομική κρίση της περιόδου 1929-1933. Εξάλλου το ΚΚΕ προειδοποιούσε από νωρίς για τον κίνδυνο αυτό καθώς ο καπιταλισμός «αγωνιζόταν» να «ανακάμψει».
.
Το Εκλογικό Πρόγραμμα του Παλλαϊκού Μετώπου με κεντρικό σύνθημα «Εμπρός όλος ο λαός στον αγώνα: Για Ειρήνη-Ψωμί-Λευτεριά», πρόβαλε τη συνεργασία όλων των αντιφασιστικών-δημοκρατικών δυνάμεων του τόπου για να επικρατήσει μία λαϊκή αντιφασιστική Κυβέρνηση. Υπογραφόταν δε από αγωνιστές της Αθήνας μεταξύ των οποίων και ο Δημήτρης Γληνός που αποτέλεσε και την ψυχή του εκλογικού σχήματος. Οι σημειώσεις του για το προεκλογικό πρόγραμμα, αν και επιγραμματικές αποτελούν πραγματικά «εκπαιδευτικά» κείμενα ειδικότερα σήμερα.
«Το σύνθημά μας Λαοκρατία Σκοπός: Λαοκρατική Δημοκρατική Κυβέρνηση Στο φασισμό αντιτάσσουμε τη Λαοκρατική Αναδημιουργία Να πειθαρχήσει το κεφάλαιο στην Εργασία!» Η πρώτη σελίδα των σημειώσεων του Δημήτρη Γληνού για το προεκλογικό Πρόγραμμα του Παλλαϊκού Μετώπου. Δείτε και τις υπόλοιπες που θα τις ζηλεύουν όχι μόνο οι σημερινοί «αριστεροί» αλλά και από άποψη παρουσίασης και ιεράρχησης των επιμέρους επιδιώξεων του πολιτικού σχηματισμού θα λέγαμε «τύφλα να ΄χουν οι σύγχρονοι καθηγητές της διοικητικής επιστήμης». Από την
Ψηφιακή Συλλογή του Ιδρύματος Γληνού.

Ωστόσο το εκλογικό αποτέλεσμα δεν έδινε τη δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης με κατανομή εδρών: 143 Τσαλδάρης, 142 Σοφούλης και 15 Παλλαϊκό Μέτωπο. Η μόνη σύγκλιση που έγινε ήταν μεταξύ Σοφούλη και Παλλαϊκού Μετώπου το οποίο θα έδινε ψήφο ανοχής (προσέξτε το, όχι εμπιστοσύνης) εφόσον ο πρώτος έδινε λύση σε μια σειρά ζητήματα δημοκρατίας όπως: κατάργηση περιορισμού εκλογικών δικαιωμάτων σε εκείνους που ενέπιπταν στο Ιδιώνυμο, αμνηστία πολιτικών κρατουμένων και εξόριστων, διάλυση φασιστικών οργανώσεων και επιτροπών ασφαλείας, καθιέρωση της απλής αναλογικής, αλλά και άλλα επίσης σημαντικά όπως: μείωση της τιμής του ψωμιού, κατάργηση προσωποκράτησης για χρέη προς το δημόσιο κάτω από 3 χιλιάδες δραχμές, κοινωνική ασφάλιση και διευθέτηση των χρεών των αγροτών σε τράπεζες και ιδιώτες. Μια σύγκλιση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ με ευθύνη του Σοφούλη.

Ό,τι ακολούθησε το γνωρίζουμε όλοι (βλ. και πηγές) και δεν θα ασχοληθούμε περαιτέρω. Με εκείνο που θα (ξανα)ασχοληθούμε είναι το γεγονός ότι πολλά από τα παραπάνω ζητήματα, μα πάρα πολλά, μοιάζουν με αυτά που μαστίζουν τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά εξακολουθούμε να έχουμε σχεδόν τις ίδιες διεκδικήσεις, τα ίδια δηλαδή προβλήματα. Οικονομική κρίση, τράπεζες, χρέη, αγροτικές διεκδικήσεις, ασφαλιστικό.. τα ίδια και τα ίδια. Θα μας πείτε τώρα «ναι αλλά δεν έχουμε πολιτικούς κρατούμενους (ως ένα βαθμό δηλαδή) ή εξόριστους». Και οφείλουμε να συμφωνήσουμε. Ωστόσο δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε ότι ορίζουμε εαυτούς πολιτικούς όμηρους χάνοντας με τον τρόπο αυτό τον στόχο ή τον τρόπο για την επίτευξή του. Και τι εννοούμε με αυτό; Απλά ότι δεν είμαστε ικανοί ούτε μια πολιτική συνεργασία να κάνουμε. Και σαν να μην έφτανε αυτό όταν βλέπουμε ότι αποτυγχάνει αρχίζουμε να ρίχνουμε τις ευθύνες σε εκείνους που αρνήθηκαν τη συνεργασία (ο νοών νοείτω). Αυτό κι αν είναι κακομοιριά! Τόση κακομοιριά όση η διορατικότητα εκείνων που κρατήθηκαν μακριά από «συνεργασίες».

Προς «γνώσιν και συμμόρφωση» πρωτίστων ημών και δευτερευόντως υμών, παραθέτουμε στη συνέχεια τον «Κανονισμό λειτουργίας του Λαϊκού Μετώπου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας» όπως συντάχθηκε από τον σπουδαίο Δάσκαλο και μεγάλο Αγωνιστή Δημήτρη Γληνό το 1936. Σημειώνουμε ότι το Λαϊκό Μέτωπο συγκροτήθηκε τον Ιούλιο του 1936 από το ΚΚΕ και το Αγροτικό Κόμμα (όπως και το κοινοβουλευτικό «Παλλαϊκό»), εν μέσω μεγάλων εργατικών και αγροτικών κινητοποιήσεων στην προσπάθεια παρεμπόδισης της επιβολής δικτατορίας, μια επιθυμία της αστικής τάξης που ήταν πλέον ορατή. Να λοιπόν πώς προσδιόρισε και πώς οριοθέτησε, αν θέλετε, ο Γληνός τη συνεργασία για τον ένα και μοναδικό σκοπό: Λαοκρατική Δημοκρατική Κυβέρνηση. Θα μου πείτε τον ήξερε, τον σκοπό. Ε, δεν είναι καιρός να μάθουμε και μεις το δικό μας; Να σταματήσουμε να είμαστε θεατές πάσης φύσεως «καρεκλομαχιών» και πάνω απ΄ όλα να αμυνόμαστε κατηγορώντας άλλους. Για την Αριστερά μιλάμε πάντα και τις «αριστερές συμμαχίες» μην παρεξηγηθούμε κιόλας.
.

Δημήτρης Γληνός (Σμύρνη 1882 – Αθήνα 1943). Από TO ΒΗΜΑonline
.

Το «Λαϊκό Μέτωπο» καθοδηγείται από κοινή Επιτροπή, που την απαρτίζουνε τέσσερα μέλη από κάθε κόμμα, που συμμετέχει σ΄ αυτό. Η Διοικητική Επιτροπή κατευθύνει όλη τη δράση του Λαϊκού Μετώπου και διευθύνει τις εργασίες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
Η αντιπροσωπεία του Αγροτικού Κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου αποτελείται από τους εκλεγμένους (;) Ι. Σοφιανόπουλο, Κ. Γαβριηλίδη, Ν. Κατούση και Σ. Φλούλη.
Η αντιπροσωπεία του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου αποτελείται από τους Σ. Σκλάβαινα, Δ. Γληνό, Εμ. Καναλέα, και Γ. Σιάντο.
Τα κόμματα, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο έχουν απόλυτο δικαίωμα να ανακαλούν ένα ή περισσότερα μέλη της αντιπροσωπείας τους στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου.
Για τη διεύθυνση των εργασιών της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου, εκλέγεται Γραμματεία από έναν αντιπρόσωπο κάθε κόμματος που ανήκει σ΄ αυτό.
Αντιπρόσωπος του Αγροτικού Κόμματος στη Γραμματεία της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου ορίζεται ο Ι. Σοφιανόπουλος και του Κομμουνιστικού Κόμματος ο Σ. Σκλάβαινας.
Η Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου συνέρχεται σε ταχτικές συνεδριάσεις ύστερα από πρόσκληση της Γραμματείας της Διοικητικής Επιτροπής ή όταν το ζητήσει η αντιπροσωπεία ενός κόμματος στη Διοικητική Επιτροπή του Λαϊκού Μετώπου.
Οι αποφάσεις της Διοικητικής Επιτροπής παίρνουνται παμψηφεί.
Οι κοινοβουλευτικές ομάδες των Κομμάτων, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο διατηρούν μέσα στη Βουλή την αυτοτέλειά τους και διοικούνται σύμφωνα με τον οργανισμό του κάθε κόμματος, συνεργάζονται όμως σε όλα τα σημεία, που αφορούν την εφαρμογή του κοινού προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου και απαρτίζουν όλες μαζί τα «συνεργαζόμενα κόμματα του Λαϊκού Μετώπου».
Για το συντονισμό της δράσης τους μέσα στη Βουλή καταρτίζουνε κοινή Επιτροπή από τους αρχηγούς των Κοινοβουλευτικών Ομάδων.
Ως τις ερχόμενες εκλογές η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Παλλαϊκού Μετώπου μετατρέπεται σε Κοινοβουλευτική Ομάδα του Λαϊκού Μετώπου και σ΄ αυτήν ανήκουν όλοι οι βουλευτές των κομμάτων, που απαρτίζουν το Λαϊκό Μέτωπο.
Για τη Διεύθυνση της Ομάδας αυτής και τον κανονισμό των εργασιών της κάτω από την καθοδήγηση της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου εκλέγεται από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας πενταμελής Γραμματεία όπου υποχρεωτικά αντιπροσωπεύονται όλα τα κόμματα, που μετέχουν στο Λαϊκό Μέτωπο.
Τα έξοδα που προκύπτουν από τη δράση της Διοικητικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου καλύπτονται από τα Ταμεία των Κομμάτων που ανήκουν σ΄ αυτό.
Σε κάθε πόλη, χωριό, επιχείρηση, συνοικία, κλπ, συγκροτούνται Επιτροπές του Λαϊκού Μετώπου, και η (;). Σκοπός των Επιτροπών αυτών είναι η εκλαΐκευση του προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου, και η οργάνωση του Λαού για την εφαρμογή του.
Στις τοπικές Επιτροπές του Λαϊκού Μετώπου γίνονται δεχτές κάθε είδους αντιφασιστικές οργανώσεις, που παραδέχονται το πρόγραμμα του Λαϊκού Μετώπου.
Σε περίπτωση παραβίασης του συμφώνου-προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου από ένα ή περισσότερα κόμματα, που ανήκουν στο Λαϊκό Μέτωπο, επιτρέπεται στα κόμματος, που μένουν πιστά στο πρόγραμμα του Λαϊκού Μετώπου η δημόσια κριτική κείνων, που παραβιάζουν το σύμφωνο.
Επίσης, επιτρέπεται η φιλική συζήτηση και κριτική μεταξύ των κομμάτων που ανήκουν στο Λαϊκό μέτωπο, πάνω σε ζητήματα, που βγαίνουν έξω από τα όρια του προγράμματος του Λαϊκού Μετώπου.

Πηγές - Προτάσεις
Ίδρυμα Γληνού, Ψηφιακές Συλλογές.
Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936, επιμέλεια Στέφανος Κρητικός, «Ριζοσπάστης», 04-08-2004.
Δημήτρης Γληνός, Ο αγωνιστής δάσκαλος, ο ριζοσπάστης παιδαγωγός, «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης», τεύχος 60-61, αφιέρωμα στο Δημήτρη Γληνό, από τη σελίδα των «Παρεμβάσεων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης».
Δημήτρης Γληνός, Μονόλογοι του ερημίτη της Σαντορίνης, Ο περίπατος του καθηγητή, από την Κιβωτό του κ. Σαραντάκου.
Ο Κομμουνιστής Δημήτρης Γληνός, Ιστορία, Ριζοσπάστης, 06-01-2007.

20/1/10

Η μαγική πορτοκαλιά

Στην Αϊτή όταν γεννιέται ένα παιδί στην ύπαιθρο, φυλάσσουν τον ομφάλιο λώρο, τον αποξηραίνουν και τον φυτεύουν, τοποθετώντας στην άκρη του προς τη γη σπόρους από ένα οπωροφόρο δέντρο. Το δέντρο που μεγαλώνει ανήκει στο παιδί το οποίο αποκτά δικαιώματα ιδιοκτησίας επάνω του. Μπορεί να το παραχωρήσει ή να το πουλήσει ή να το διαθέσει όπως θέλει. Εξάλλου οι άνθρωποι στη χώρα αυτή εκ των πραγμάτων μπαίνουν στην παραγωγή από τα παιδικά τους χρόνια. Τα δέντρα αυτά, λοιπόν, εξασφαλίζουν τα παιδιά προστατεύοντάς τα, υπό μία έννοια, από την πείνα. Συχνά μάλιστα αναφέρονται ως «φύλακες-άγγελοι» τους. Ωστόσο, αν το δέντρο μαραθεί ή δεν αναπτυχθεί, τότε θεωρείται πολύ κακός οιωνός. Έτσι κι αυτή τη χρονιά φαίνεται να έπεσε αρρώστια σε όλες τις πορτοκαλιές του Πορτ-ο-Πρενς.

Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα αϊτινό παραμύθι που βασίζεται σε αυτό το έθιμο. Το βρήκαμε δημοσιευμένο στη σελίδα Spirit of Trees όπως το διηγήθηκε η Diane Wolkstein, μια σπουδαία αφηγήτρια.  Το τραγούδι της πορτοκαλιάς που περιλαμβάνεται στο παραμύθι, τραγουδιέται συχνά από τον αφηγητή ώστε να βάλει «στο παιχνίδι» όλους όσους το ακούν, ενώ κάθε ένας που το τραγουδά μπορεί να το ντύσει με τη δική του μελωδία.
.

Gesner Abelard, Paradise, 1979


ΜΙΑ ΦΟΡΑ κι έναν καιρό ζούσε ένα κορίτσι που η μητέρα του πέθανε την ώρα της γέννας. Ο πατέρας της αφού άφησε να περάσει λίγος καιρός ξαναπαντρεύτηκε μια γυναίκα που αλίμονο, ήταν τόσο κακιά και μίζερη ώστε πολλές φορές άφηνε τη δύστυχη μικρούλα εντελώς νηστική.

Μια μέρα, γυρνώντας το κοριτσάκι από το σχολείο αντίκρισε πάνω στο τραπέζι τρία ολοστρόγγυλα και καλογινωμένα πορτοκάλια και τα λιγουρεύτηκε. Κοιτάζοντας προσεκτικά γύρω της, σιγουρεύτηκε ότι ήταν μόνη και αρπάζοντας ένα από αυτά το καταβρόχθισε κυριολεκτικά με τη φλούδα! «Μμμ, ήταν πολύ νόστιμο», σκέφτηκε, και χωρίς να χάσει λεπτό άρπαξε και το δεύτερο. Το ίδιο έκανε και με το τελευταίο μέχρι που γέμισε η κοιλιά της και έβγαζε επιφωνήματα χαράς.

Σύντομα όμως, η κακιά μητριά γύρισε στο σπίτι. «Ποιος έφαγε τα πορτοκάλια που είχα στο τραπέζι;», ρώτησε συνεχίζοντας με απειλητικό τόνο: «όποιος το έκανε καλύτερα να κάνει την προσευχή του γιατί πολύ σύντομα δεν θα μπορεί πια».

Το κοριτσάκι φοβήθηκε τόσο πολύ που πήρε δρόμο και άρχισε να τρέχει στο δάσος μέχρι που έφτασε στον τάφο της μαμάς της. Εκεί έκατσε όλη τη νύχτα, προκαλώντας με κλάματα, φωνές και προσευχές την μαμά της να τη βοηθήσει. Έτσι κατάκοπη την πήρε ο ύπνος.

Το πρωί ο ήλιος βιάστηκε να τη ξυπνήσει κι όπως πετάχτηκε τυφλωμένη από το φως του κάτι έπεσε από την φούστα της… στο χώμα! Τι ήταν αυτό; Ήταν ένα κουκούτσι από πορτοκάλι που σαν έπεσε στη γη ένα πράσινο φύλλο βλάστησε αμέσως! Το κοριτσάκι είχε μείνει άφωνο να παρακολουθεί αυτό που γινόταν μπροστά στα μάτια της. Γονατίζοντας τότε άρχισε να τραγουδάει:


Πορτοκαλιά,
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Και η πορτοκαλιά μεγάλωσε φτάνοντας το μπόι της μικρής. Κι εκείνη εξακολουθούσε να τραγουδάει:



Πορτοκαλιά,
κλαδιά, βγάλε κλαδιά
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
κλαδιά, βγάλε κλαδιά
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Κι έτσι μετά από πολλές στροφές και καμώματα, κλαδιά ξεπέταξε το δέντρο και το κοριτσάκι εξακολουθούσε τραγουδώντας να παρακολουθεί τη γέννηση μιας πορτοκαλιάς.



Πορτοκαλιά,
λουλούδια, βγάλε λουλούδια
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
λουλούδια, βγάλε λουλούδια
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Πανέμορφα λευκά λουλούδια γέμισαν, τότε, τα κλαδιά και πολύ γρήγορα κάλυψαν ολόκληρο το δέντρο. Για λίγο όμως. Γιατί πολύ σύντομα μαράθηκαν κι έδωσαν τη θέση τους σε πράσινα μικρά πορτοκαλάκια. Και το κορίτσι συνέχιζε το τραγούδι του:



Πορτοκαλιά,
ωρίμαστα, ωρίμαστα
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
ωρίμαστα, ωρίμαστα
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Και οι καρποί ωρίμασαν και το δέντρο κατακλύσθηκε από ολόχρυσα πορτοκάλια. Η μικρή όπως ήταν φυσικό ικανοποιήθηκε τόσο πολύ ώστε άρχισε να χορεύει γύρω από το δέντρο της χωρίς να σταματήσει το τραγούδι.



Πορτοκαλιά,
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Κάποια στιγμή όμως διαπίστωσε ότι το δέντρο είχε πάρει καλά το δρόμο για τον ουρανό κι εκείνη δεν μπορούσε πια να φτάσει τα πορτοκάλια. Τι θα ΄κανε τώρα. Ω, μα ήταν πολύ έξυπνη η μικρή και… τραγούδησε:



Πορτοκαλιά,
κατέβαινε, κατέβαινε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
κατέβαινε, κατέβαινε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Όταν τα πορτοκάλια έφτασαν σε ένα ύψος που μπορούσε να τα ακουμπήσει, έκοψε τόσα ώστε να γεμίσει η αγκαλιά της και γύρισε στο σπίτι.

Αντικρίζοντας η μητριά της τα χρυσά πορτοκάλια στα χέρια του κοριτσιού τ΄ άρπαξε χωρίς να χάσει ούτε ένα λεπτό κι άρχισε να τα τρώει. Μόλις τέλειωσε γύρισε στο κοριτσάκι και το ρώτησε: «Δεν μου λες γλυκιά μου, που βρήκες τόσο νόστιμα πορτοκάλια;».

Η μικρή δίστασε. Δεν ήθελε να της πει. Εκείνη όμως, η αδίστακτη, την άρπαξε από το χέρι κι άρχισε να της το στρίβει μ΄ όλη της τη δύναμη.

«Πες μου», της φώναξε επιτακτικά.

Το κορίτσι τι να έκανε; Πήρε την κακιά μητριά και την οδήγησε στο δάσος, εκεί που είχε φυτρώσει η πορτοκαλιά της. Όπως θυμόσαστε όμως η μικρούλα ήταν και πολλή έξυπνη. Έτσι μόλις έφθασαν κοντά άρχισε να τραγουδάει πάλι:



Πορτοκαλιά,
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Και το δέντρο μεγάλωνε και ψήλωνε μέχρι που έφτασε στον ουρανό. Και η μητριά τι άλλο μπορούσε να κάνει από το να αρχίσει να κλαίγεται και να ζητιανεύει.

«Σε παρακαλώ, θα είσαι για πάντα το δικό μου και αγαπημένο παιδί και θα τρως όσο θέλεις και ό,τι θέλεις. Μόνο, να, πες στο δέντρο να κατέβει χαμηλά και όταν φτάσει κοντά μας, και διάλεξε εσύ πορτοκάλια για μένα».

Έτσι πείσθηκε το κοριτσάκι κι άρχισε πάλι το τραγούδι:



Πορτοκαλιά,
κατέβαινε, κατέβαινε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
κατέβαινε, κατέβαινε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά.



Το δέντρο, όπως ήταν αναμενόμενο, άρχισε να κονταίνει κι όταν έφτασε στο ύψος της μητριάς εκείνη έδωσε έναν πήδο και αρπάχτηκε από τα κλαδιά του λες και ήταν μαϊμού. Κι όπως πηδούσε από το ένα κλαδί στο άλλο έτρωγε όλα τα πορτοκάλια που έβρισκε μπροστά της. Η μικρή κατάλαβε ότι σε λίγο δεν θα υπήρχε πορτοκάλι ούτε για δείγμα. Τι να κάνει τότε; Άρχισε ξανά το γνωστό τραγούδι της,



Πορτοκαλιά,
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
Πορτοκαλιά, πορτοκαλιά
μεγάλωνε, μεγάλωνε και ψήλωνε
η μητριά δεν είναι αληθινή μαμά
Πορτοκαλιά
.



με αποτέλεσμα το δέντρο να εισακούσει τις παρακλήσεις και να πάρει πάλι το δρόμο για τον ουρανό. Αυτή τη φορά όμως κουβαλώντας στα κλαδιά του και την κακιά μητριά που ούρλιαζε «Βοήθεια, βοήθεια!».

Αντί όμως για βοήθεια το έξυπνο κορίτσι φώναξε: «σπάσε! Πορτοκαλιά, σπάσε!». Το δέντρο έγινε χίλια κομμάτια και μαζί μ΄ αυτό και η στρίγγλα. Ύστερα το κοριτσάκι ψάχνοντας στα συντρίμμια βρήκε ένα μικροσκοπικό κουκούτσι, το φύτεψε στη γη και αρχίζοντας πάλι τα τραγούδια της από την αρχή, έφτιαξε μια κοντούλα πορτοκαλιά γεμάτη λαχταριστούς καρπούς.

Αυτά τα πορτοκάλια πουλούσε κάθε Σάββατο πρωί στην αγορά και δεν προλάβαινε τον κόσμο, γιατί η αλήθεια είναι ότι πιο γλυκά πορτοκάλια δεν είχαν ξαναϋπάρξει.

Το περασμένο Σάββατο πήγα να τη συναντήσω και τη ρώτησα εάν μπορεί να μου χαρίσει ένα πορτοκάλι. «Τι;» φώναξε, «μετά από τόσα που έχω τραβήξει;» και χωρίς να το καταλάβω μου έδωσε μια κλωτσιά τόσο δυνατή που στάθηκε και η αιτία να σας διηγηθώ την ιστορία της. Τη μαγική πορτοκαλιά.

Πηγές
The Magic Orange Tree, Spirit of trees
The official website of Diane Wolkstein
.

16/1/10

Αϊτή: Μια άλλη όψη


.
Η τραγωδία στην Αίτή δεν περιγράφεται. Όπως άλλωστε και ολόκληρη η ιστορία του «κράτους των σκλάβων». Τις μέρες αυτά τα περισσότερα ιστολόγια ασχολούνται με το θέμα προβάλλοντας τις εξελίξεις και τις απόψεις τους. Όλοι έχουμε μείνει άφωνοι με την καταστροφή και πολλοί από εμάς με την αμνησία μας. Αλήθεια πόσοι άραγε να είχαμε ξεχάσει την ύπαρξη αυτού του κράτους και πόσοι περισσότεροι την ιστορία και τα πάθη των Αϊτινών;

Τραγική και η ευκαιρία, λοιπόν, για να θυμηθούμε. Αρχικά θα προτείνουμε την ανάγνωση του, αναδημοσιευμένου από τον Γιώργο, άρθρου του Ριζοσπάστη και εκείνου που προτείνει ο Δημήτρης από την Αυγή. Το πρώτο παρουσιάζει αναλυτικότατα, ιστορικά, επιδημιολογικά και πολιτιστικά στοιχεία της χώρας ρίχνοντας τα βέλη για την φτώχεια που μαστίζει την Αϊτή εκεί ακριβώς που πρέπει. Το δεύτερο, συνοπτικότερο, αν και θέτει σοβαρούς προβληματισμούς δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε ότι μας εντυπωσίασε με τον τίτλο του, ο οποίος, κατά τη γνώμη μας, καλλιεργεί τη λήθη παρά την αντίσταση: συζήτηση στη συζήτηση χανόμαστε στο δάσος. Και για να κλείσουμε με τους τίτλους ας καταθέσουμε και την εντύπωση που μας προκάλεσε εκείνος του άρθρου στον Ριζοσπάστη: εξαιρετικά «ποιητικός» θα λέγαμε. Με ρεαλισμό όμως. Τόσον όσο χαρακτηρίζει τους Αϊτινούς λογοτέχνες.

Αυτό είναι και το (επίκαιρο) θέμα μας σήμερα. Οι ποιητές και οι άνθρωποι του λόγου, γενικότερα, με καταγωγή από την πολύπαθη Αϊτή. Εντυπωσιάζει πραγματικά όχι μόνο το πλήθος τους αλλά και το συγγραφικό μέγεθός τους. Δεκάδες Αϊτινοί, κατά κανόνα μετανάστες, έχουν προσφέρει στην ποίηση και τη λογοτεχνία σπουδαία έργα. Δυστυχώς ούτε στη βιβλιοθήκη μας ούτε στο διαδίκτυο κατέστη δυνατόν να βρούμε μεταφρασμένο κάποιο απόσπασμα από Αϊτινό διανοούμενο. Έτσι επιλέξαμε να σας παρουσιάσουμε τα βιογραφικά στοιχεία και την εργογραφία τριών σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος που γεννήθηκαν στην Αϊτή και σήμερα χαίρουν παγκόσμιας αναγνώρισης, μέσα από μακριές λίστες ποιητών, πεζογράφων, ζωγράφων και μουσικών.

Edris Saint-Amand

© Jean-François Chalut / CIDIHCA, vers 1992
.

Συγγραφέας το έργο του οποίου χαρακτηρίζεται από το σύνολο σχεδόν των Αϊτινών λογοτεχνών ως παρακαταθήκη για τη χώρα τους. Τα βιογραφικά στοιχεία του που διατίθενται στο διαδίκτυο είναι λίγα έως ελάχιστα. Ο Saint-Amand γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1918 στη Γκονέβ και πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 2008. Ολοκλήρωσε τη βασική εκπαίδευση στο Γυμνάσιο «Saint-Louis Gonzaque» του Πορτ-ο-Πρενς και συνέχισε σπουδές για δύο χρόνια στη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών.

Το 1949 μετανάστευσε στη Γαλλία όπου αποφοίτησε από τη Σχολή Υψηλών Διεθνών Σπουδών και το 1958 διορίστηκε καθηγητής στο Αϊτής Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της χώρας του. Ήταν παντρεμένος Alice Malvoisin, καθηγήτρια Φυσικής και Χημείας, μητέρα των παιδιών του.

Σύμφωνα με το επικήδειο άρθρο του Jean Métellus, o Edris Saint-Amand υπήρξε ένας ιδιαίτερα διακριτικός και σοβαρός άνθρωπος, μια αποθήκη και ένας πρεσβευτής της Αϊτινής κουλτούρας. Οραματιστής και ρεαλιστής έτυχε αναγνώρισης από όλους του συμπατριώτες του, και όχι μόνο, λογοτέχνες. Με την εξαιρετική του πένα αποτύπωσε την κραυγή των Αϊτινών για την αποτίναξη κάθε ζυγού. Ειδικά στο πλέον γνωστό έργο του με τίτλο «Bon Dieu rit» (ο Θεός γελάει), 1952, περιγράφει το «αδύνατο» της διαβίωσης των στερημένων Αϊτινών αγροτών που ζούσαν σε απερίγραπτες συνθήκες καλλιεργώντας ζαχαροκάλαμα. Εκεί περιγράφει με τον καλύτερο και ρεαλιστικότερο τρόπο την συνεχή υποβάθμιση του αγροτικού πληθυσμού που τον καταδιώκει ένας πεινασμένος «προεδρικός σκύλος» ο οποίος στοιχειώνει κυριολεκτικά την ύπαιθρο.

Ο Edris Saint-Amand πολυβραβεύθηκε για το σύνολο του έργου του, διεθνώς. Ένα έργο που μπορεί να συνδυάσει τον ρεαλισμό με τη διακριτικότητα και το φως με τον αισθησιασμό.

René Depestre

.

© UNESCO

.
Ποιητής και κομμουνιστής. Γεννήθηκε στις 29 Αυγούστου 1926, στην Αϊτινή πόλη Ζακμέλ που πολύ συχνά αναφέρει στην ποίηση και στα διηγήματά του και ειδικότερα στο έργο του με τίτλο «Hadriana In All My Dreams» (1988). Το 1936 έχασε τον πατέρα του και μετακινήθηκαν με τη μητέρα του, τους δύο αδελφούς του και τις δύο αδελφές του στο σπίτι της γιαγιάς. Ολοκληρώνοντας τη βασική εκπαίδευση σε ρωμαιοκαθολικό σχολείο συνέχισε στο κολέγιο Petion του Πορτ-ο-Πρενς (1940-1944). Η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Étincelles» (σπινθήρες), με εμφανείς τις επιρροές από τον Alejo Carpentier, εκδόθηκε το 1945 με πρόλογο του Edris Saint-Amand. Την περίοδο 1945-1946 εκδόθηκε από τον ίδιο και τους φίλους Baker, Alexis και Gerald Bloncourt ένα εβδομαδιαίο περιοδικό (Hive) ώστε να «βοηθήσουν τους Αϊτινούς να κατανοήσουν την ικανότητά τους να ανανεώσουν τα ιστορικά θεμέλια της ταυτότητάς τους». Το περιοδικό κατασχέθηκε από την κυβέρνηση όταν κυκλοφόρησε το τεύχος προς τιμήν του Αντρέ Μπρετόν (1946). Τότε ο Depestre συναντήθηκε με πολλούς πνευματικούς ανθρώπους από την Αϊτή, συμπεριλαμβανόμενων των Jean Price-Mars, Léon Laleau και René Bélance. Ο Bélance μάλιστα προλόγισε και τη δεύτερη ποιητική συλλογή του. Επαφές όμως είχε και με διεθνείς προσωπικότητες ενώ δραστηριοποιήθηκε εντός των φοιτητικών κινημάτων που τον Ιανουάριο του 1946 οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου Élie Lescot. Όταν ο στρατός ανέλαβε την εξουσία ο ποιητής συνελήφθη, φυλακίστηκε και αργότερα αυτοεξορίσθηκε στη Γαλλία συνεχίζοντας σπουδές στη Σορβόνη, όπου ήρθε σε επαφή με τους σουρεαλιστές.

Σύντομα όμως απελάθηκε και από τη Γαλλία (1952) αφού δραστηριοποιήθηκε έντονα κατά της γαλλικής αποικιοκρατίας. Στη φάση αυτή επισκέφθηκε την Κούβα προσκεκλημένος του συγγραφέα Nicolás Guillén αλλά ο δικτάτορας Μπατίστα δεν του επέτρεψε την παραμονή. Έχοντας απαγορευτικό εισόδου σε Γαλλία και Ιταλία άρχισε να μετακινείται σε άλλες χώρες όπως Αυστρία Χιλή, Αργεντινή και Βραζιλία. Μάλιστα στη Χιλή παρέμεινε ένα μεγάλο διάστημα οργανώνοντας με τον Πάμπλο Νερούδα και τον Χόρχε Αρμάντο ένα ινστιτούτο πολιτισμού (Continental Congress of Culture). Το 1956 επιστρέφει στη Γαλλία όπου συναναστρέφεται με άλλους Αϊτινούς εξόριστους διανοούμενους, σουρεαλιστές και καλλιτέχνες ενώ ενισχύει την οργάνωση του 1ου Παναφρικανικού Συνέδριου. Αμέσως μετά (1956-1957) επιστρέφει στην Αϊτή καλώντας τους συμπατριώτες του να αντισταθούν στο καθεστώς Ντιβαλιέ με αποτέλεσμα να τεθεί κατ΄ οίκον περιορισμό. Τελικά το 1959 ο Τσε Γκεβάρα τον καλεί στην Κούβα όπου βοηθά στην κυβερνητική διαχείριση της απελευθερωμένης χώρας από διάφορα πόστα ( Υπουργείο Εξωτερικών, Διεθνείς σχέσεις, Εθνικό Συμβούλιο Πολιτισμού, Ράδιο Αβάνα-Κούβα Επιτροπή για την προετοιμασία του Πολιτιστικού Συνεδρίου στην Αβάνα, κ.ά). Από αυτές τις θέσεις ο Depestre ταξίδεψε σε ΕΣΣΔ, Κίνα, Βιετνάμ ενώ έλαβε μέρος στο 1ο Παναφρικανικό Πολιτιστικό Φεστιβάλ (Αλγέρι, 1969), όπου συναντήθηκε με τον συγγραφέα Henri Lopes, από το Κονγκό με τον οποίο συνεργάσθηκε και αργότερα στην Ουνέσκο.

Παράλληλα όμως με τις πολιτικές του δραστηριότητες ο Depestre συνέχιζε να γράφει, ειδικότερα ποίηση. Η γνωστότερη συλλογή του με τίτλο «Un arc-en-ciel pour l'Occident» (Ουράνιο τόξο της χριστιανικής Δύσης, 1967) αποτελεί ένα μείγμα πολιτικής, ερωτισμού, και βουντού (παραδοσιακή θρησκεία των Αϊτινών που εισήχθη ως επίσημη παράλληλα με τον καθολικισμό από τον Πρόεδρο Αριστίντ). Όπως αναφέρεται από το 1971 ο ποιητής παραγκωνίσθηκε από τον Φιντέλ Κάστρο και δύο χρόνια αργότερα άρχισε να προβληματίζεται για την εξέλιξη της Κουβανικής Επανάστασης. Όπως και να ΄χει το 1978 φεύγει από την Κούβα και επιστρέφοντας στο Παρίσι ξεκινά να εργάζεται για την Ουνέσκο. Την επόμενη χρονιά δημοσιεύει το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Le Mat de Cocagne» και το 1982 το δεύτερο «Alléluia pour une femme-jardin» με το οποίο αποσπά το βραβείο Goncourt.

Από το 1986 έχει αποσυρθεί στην γαλλική Οντ γράφοντας, δημοσιεύοντας και αποσπώντας συνεχώς βραβεία από διάφορες χώρες, τα περισσότερα για το «Hadriana in All My Dreams», έχοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του πάντα την αγαπημένη πλην εξαθλιωμένη πατρίδα του. Αξιοπρόσεκτα είναι επίσης και τα δοκίμια του στα οποία πραγματεύεται τα κινήματα και τις επαναστάσεις στις οποίες είχε ενεγό ρόλο, εκφράζοντας και τους σχετικούς προβληματισμούς του.

Αρνούμενος να προσδιορίσει τον εαυτό του ως εξόριστος ο Depestre προτιμά να αυτοπεριγράφεται ως «άνθρωπος-banian», παραπέμποντας, πιθανόν, στο ιερό δέντρο των Ινδών, και ένα από δύο ψηλότερα του κόσμου, που απλώνει γερά και επιφανειακά τις ρίζες του και άλλες φορές ως «géo-libertin». Σήμερα ζει με την Κουβανή, δεύτερη, σύζυγό του, σε ένα χωριουδάκι της Οντ, περιποιούμενος κάθε πρωί τα αμπέλια του, όπως έκανε στα παιδικά του χρόνια στο σπίτι της γιαγιάς ατενίζοντας τον κόλπο της Ζακμέλ.

Ο ποιητής είναι θείος της Μίκαελ Ζαν, σημερινής Γενικής Κυβερνήτη του Καναδά.

Jean Métellus

© Jean Métellus

.
Γιατρός, ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και δοκιμιογράφος. Γεννήθηκε το 1937 στην Ζακμελ της Αϊτής και εργάσθηκε αρχικά ως δάσκαλος. Το 1959, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας Ντιβαλιέ, μετανάστευσε στη Γαλλία, όπου σπούδασε ιατρική και άρχισε να γράφει. Έχει ειδικευθεί στη Νευρολογία και ειδικότερα στις διαταραχές της έκφρασης, εστιάζοντας στη δυσλεξία.

Γράφοντας, κυρίως στη γαλλική, έχει τιμηθεί για το μεταφρασμένο σε αρκετές γλώσσες έργο του με πολλά βραβεία. Στο κέντρο της έκφρασής του βρίσκεται πάντα η Αϊτή την οποία χαρακτηρίζει ως «αξιολύπητο έθνος». Το πολυάριθμο ποιητικό έργο του χαρακτηρίζεται από προσήλωση στην παράδοση, χωρίς «μουσικά» στοιχεία, ικανό όμως να συνταράξει τον αναγνώστη. Οι γνωστότερες συλλογές του είναι «Au pipirite chantant» (1970), «Voyance» (1984) και «La Peau et autres poèmes» (2006). Πέρα από την ποίηση, τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα του έχουν ιδιαίτερη αξία τα δοκίμιά του (και ιατρικά) με κορυφαίο το «Haïti, une nation pathétique» όπου περιγράφει το δράμα της πατρίδας του.

Εξάλλου ο Jean Métellus δραστηριοποιείται έντονα σε ό,τι αφορά στους καταπιεσμένους της γης, ενώ είναι ενεργό μέλος της οργάνωσης «Black Slaves' Association». Το blog που διατηρεί μέχρι αυτή τη στιγμή έχει «παγώσει» στις 6 Ιανουαρίου 2010. Από εκεί και η προφητική φωτογραφία.

Πηγές
- Edris Saint-Amand, Wikipedia
- Edris Saint-Amand: Une voix discrète mais inoubliable, Le Blog de Jean Métellus
- Bon Dieu rit, par Edriss Saint-Amand, Etudes haïtiennes, ychemla.net
-Edris Saint-Amand, Le rayonnement d'Haïti
-René Depestre, Wikipedia
- Jean Métellus, Come to taste the Vendanges Poétiques 2005, Ambassade de France en Irlande
- Jean Métellus, Wikipedia
-Ζαν - Μπερτράν Αριστίντ, Zombie, Εξάντας, ΕΡΤ
-Μικαέλ Ζαν: Η Αϊτινή μετανάστρια που κυβερνά τον Καναδά, ΕΘΝΟΣonline

- Ζωγράφοι: Βasic list of Ηaitian painters
- Ποιητές: Haitian poets
- Λογοτέχνες: Haitian novelists
- Μουσικοί: Haitian musicians

-Φυτικά ρεκόρ, Valentine: Floral creation
-Banyan ρίζες ενός δέντρου, Mongabay.com Banyan Tree του Μαχάτμα Γκάντι, indiavideo.org
- Jacmel, Wikipedia

9/1/10

Τα φαντάσματα δεν πεθαίνουν

Τις μέρες αυτές οι Ευρωπαίοι έχουν επιδοθεί σε ένα απίστευτο σούρτα φέρτα με το επιχείρημα της «θεραπείας» της ελληνικής οικονομίας που σε όλους, λίγο ή περισσότερο, δημιουργεί ένα αίσθημα δυσφορίας. Σε ορισμένους δε, όπως εμείς, που δεν φημιζόμαστε και για την εκτίμησή μας προς το μόρφωμα «Ευρωπαϊκή Ένωση», η δυσφορία καταλήγει σε οργή καθώς αισθανόμαστε ως να πηγαίνουμε στην τουαλέτα συντροφιά με έναν «εταίρο».

Ο καλός φίλος και συνιστολόγος Fegia [1] βρήκε έναν κομψό τρόπο να μας ρίξει τη φιτιλιά προτείνοντάς μας ένα εξαιρετικό φιλμ προς αποφυγήν των γραβατομένων τεχνοκρατών που αλωνίζουν τα ταμεία μας –και τις τουαλέτες μας. Ε, κάτι τέτοιο κάναμε λοιπόν κι εμείς ωστόσο συγκυριακά(;) ξεφυλλίσαμε και διάφορα «ξεχασμένα» βιβλία, κάναμε κι ένα σερφάρισμα στο διαδίκτυο, ακούσαμε και μουσική, ίσα για να νιώσουμε λίγο αγωνιστικό παλμό, από ΄κείνον που λείπει τα τελευταία χρόνια –και ως παλμός και ως αγωνιστικός.

Ο Κώστας άκουσε λατινοαμερικάνικα τραγούδια, ύμνους στον Τσε, εγώ άκουσα κάποιους άλλους ύμνους, «ξεχασμένοι» κι αυτοί, και πήραμε λίγο τα ΄πάνω μας. Ωστόσο η σημερινή μας αναφορά δεν έχει να κάνει με τις δόσεις «επαναστατικότητας». Μεταξύ των βιβλίων που ξεφυλλίσαμε ήταν και το δικό μας Ευαγγέλιο και για το οποίο δεχόμαστε όποιο χαρακτηρισμό χωρίς να μας ακουμπά. Αναφερόμαστε φυσικά στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο που τείνει σιγά σιγά να ξεχνιέται και να αντικαθίσταται –πιο τραγικό- από αριστερόστροφες γκλαμουριές και ευκαιριακή καινομανία.

Στην έκδοση του «Αλφειού», μετάφραση και εισαγωγή Γιάννης Κορδάτος, περιλαμβάνεται η Προκήρυξη του 1848 που αφορούσε στις διεκδικήσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Μια προκήρυξη εποχής μεγάλων κοινωνικών εξεγέρσεων, και στη χώρα μας [2], η οποία ξεκινούσε με τη γνωστή φράση «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε». Αυτό λοιπόν το κείμενο ξαναδιαβάσαμε και το ερωτηματικό «Μα τίποτα δεν άλλαξε;» μας δημιουργήθηκε για μια ακόμα φορά.

Σας αφήνουμε να διαβάσετε ένα απόσπασμά της, όχι τίποτ΄ άλλο, αλλά για να μας πείτε αν υπερβάλλουμε με τον προβληματισμό μας, ειδικά σήμερα που οι Τράπεζες, και τα ακόρεστα ιδιωτικά συμφέροντα αφού έκαναν τη ζημιά τους σε βάρος μας, μάς ζητούν να τους αποζημιώσουμε κιόλας. Ειδικά σήμερα που ακόμα και οι Δημόσιοι Υπάλληλοι κατατάσσονται απροκάλυπτα σε κατηγορίες διαφόρων ταχυτήτων –μεγάλος καημός μου κι αυτός-, που η Εκκλησία εξακολουθεί να εξουσιάζει, που η εκπαίδευση βρίσκεται στο ναδίρ της, σήμερα που η δικαιοσύνη αποτελεί γοητευτική φιγούρα από το χέρι των λόγιων.

Αφαιρέστε λοιπόν τη χώρα (Γερμανία) και σκεφτείτε αν έχουμε άδικο: Πόσα έχουν αλλάξει από το 1848 μέχρι σήμερα; Κι αν έχουμε παραλείψει τα πρώτα άρθρα που αναφέρονται κυρίως στη φεουδαρχία[3] το κάναμε για συντομία και όχι για άλλο λόγο. Εξάλλου τα δάση και τα μνημεία μας ακόμα με αυτό το σύστημα διαπραγματεύονται. .
.

Ένα βίντεο που μας άρεσε πολύ προερχόμενο, προφανώς, από τη γειτονική μας Ιταλία. Το παρελθόν με το παρόν σε πλήρη συσχετισμό με πρωταγωνιστικό ρόλο στην Pandiera Rossa. Ως λάτρεις του ποδοσφαίρου, επισημαίνουμε πως οι κερκίδες που προβάλλονται είναι πλήρεις φιλάθλων, φυσικά, της Λιβόρνο.

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ του 1848
ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Μετάφραση Γιάννης Κορδάτος, από το Κομουνιστικό Μανιφέστο, εκδόσεις Αλφειός, Αθήνα,χ.χ.
Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθήτε

[…] Όλα τούτα τα μέτρα, που αναφέρονται στα άρθρα 6,7,8 και 9 θα εφαρμοστούν για να ελαττωθούμε τα δημόσια και τ΄ άλλα βάρη των χωρικών και μικροπαχτωτών[4], χωρίς όμως να λιγοστέψουν τα μέσα που χρειάζονται για να πληρώνουνται οι κρατικές δαπάνες και χωρίς να βάλουν σε κίνδυνο την παραγωγή.

Ο καθαυτό γαιοχτήμονας (τσιφλικάς), που δεν είναι ούτε χωρικός ούτε παχτωτής, δεν έχει κανένα μερδικό στην παραγωγή. Έτσι η κατανάλωσή του είναι απλή κατάχρηση.

10. Στη θέση όλων των ιδιωτικών Τραπεζών θα μπη μια κρατική Τράπεζα, που η αξία του χαρτονομίσματός της θα ορίζεται απ΄ το νόμο. Το μέτρο τούτο διευκολύνει το διακανονισμό της πίστης προς όφελος του λαού και υποσκάφτει έτσι την κυριαρχία των μεγάλων παραδούχων. Αντικατασταίνοντας σιγά σιγά το χρυσάφι και το ασήμι με το χαρτονόμισμα, κάνει πιο φτηνό το απαραίτητο μέσο της αστικής συναλλαγής, το καθολικό ανταλλαχτικό μέσο, κι επιτρέπει να χρησιμοποιηθή το χρυσάφι και το ασήμι στις εξωτερικές σχέσεις. Το μέτρο τούτο είναι στο κάτω της γραφής αναγκαίο, για να καθηλώση τα συμφέροντα της συντηρητικής μπουρζουαζίας στην Επανάσταση.

11. Όλα τα μεταφορικά μέσα: σιδηρόδρομοι, βαπόρια, κανάλια, δρόμοι, κλπ. τα παίρνει το Κράτος στα χέρια του. Θα γίνουν κρατική ιδιοχτησία και θα μπουν στη διάθεση της φτωχολογιάς δωρεάν.

12. Στο μισθολόγιο όλων των κρατικών υπαλλήλων δεν χωρεί καμμιά διάκριση, εχτός από τους οικογενειάρχες υπαλλήλους, κείνους δηλαδή που έχουν πιο πολλές ανάγκες. Αυτοί θα παίρνουν μιστό μεγαλύτερο απ΄ τους άλλους.

13. Πλέριος διαχωρισμός της Εκκλησίας απ΄ το Κράτος. Οι κληρικοί όλων των δογμάτων θα πληρώνονται μονάχα απ΄ τις Κοινότητες που θεληματικά θα ιδρυθούν (από τους πιστούς).

14. Περιορισμός του κληρονομικούς δικαιώματος.

15. Εφαρμογή βαριάς προοδευτικής φορολογίας και κατάργηση των φόρων κατανάλωσης.

16. Ίδρυση εθνικών εργαστηρίων. Το κράτος εξασφαλίζει την ύπαρξη σ΄ όλους τους εργάτες και φροντίζει (για τη συντήρηση) εκείνων που είναι ανίκανοι για δουλειά.

17. Καθολική εκπαίδεψη δωρεάν.

Για το συμφέρον του γερμανικού προλεταριάτου, των μικροαστών και μικροχωρικών, είναι ανάγκη να δουλέψουμε μ΄ όλα μας τα δυνατά για την επιβολή των μέτρων που αναφέραμε πιο πάνω.

Γιατί μονάχα με την πραγματοποίησή τους θα μπορέσουν τα εκατομμύρια, που μέσα στη Γερμανία ως τα τώρα στάθηκαν οι σκλάβοι της εκμετάλλευσης των λίγων και οι λίγοι τούτο θα προσπαθήσουν και στο μέλλον να τους κρατήσουν υπόδουλους, να αποχτήσουν το δίκαιό τους και τη δύναμη που αξίζει σα δημιουργούς του πλούτου ολόκληρου.


Η Επιτροπή
Καρλ Μάρξ, Καρλ Σάππερ, Χ, Μπάουερ, Φριντρ. Ένγκελς, Ι. Μολλ, Β. Βολφ
[5]

Σημειώσεις μας
[1]
Η πρόταση του Fegia με τίτλο: Στο πέρασμα του χρόνου. Blog Creation.

[2] Την μετεπαναστατική περίοδο 1830-1875 οι κοινωνικοί αγώνες τάραξαν την επικράτεια. Σε αρκετούς από αυτούς έχουμε αναφερθεί κατά καιρούς και προσφάτως στο γεγονός της απόπειρας δολοφονίας κατά της Αμαλίας. Αναλυτικά για τις εξεγέρσεις σε Άνδρο, Κεφαλονιά, Αίγινα, Τήνο, Κύθνο, Εύβοια, Μάνη, Μεσσηνία, Αρκαδία, Σάμο, Ύδρα, Σπέτσες, Σύρο, Αιτωλοακαρνανία, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Ναύπλιο και αλλού, όπως και για τους πρωτεργάτες βλ. στις «προτάσεις».

[3] Στα πρώτα άρθρα αναφέρεται στο ενιαίο και αδιαίρετο της Γερμανίας, στο δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι από τα 21 έτη, στη βουλευτική αποζημίωση ώστε να μπορούν και οι εργάτες να συνεδριάζουν στη Βουλή, σε παραγωγικό στρατό και στην κρατικοποίηση της γης και των υποθηκών.

[4] Παχτωτής ή πακτωτής: ο μισθωτής αγροτικού κτήματος που έχει το δικαίωμα χρήσης και κάρπωσης.

[5] Οι Σάππερ, Μπάουερ, Μολ και Βολφ αποτελούσαν τον κεντρικό πυρήνα της «Ένωσης των Κομμουνιστών» τα μέλη της οποίας το πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα δραστηριοποιήθηκαν στην Ευρώπη, κινούμενοι μεταξύ Παρισιού, Λονδίνου, Βρυξελών και γερμανικών πόλεων.

Προτάσεις e-ανάγνωσης
-
Φρ. Ένγκελς, Για την ιστορία της ένωσης των κομμουνιστών, από το Πολιτικό Καφενείο, όπου περιλαμβάνονται και άλλα άρθρα της προκήρυξης.
.
-Καρλ Μαρξ - Φρίντριχ Ένγκελς: Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, από το ελληνικό τμήμα του Αρχείου των Μαρξιστών στο Internet.
.
- Για μια ιστορία του Αναρχικού Κινήματος στην Ελλάδα και ειδικότερα το 2ο κεφάλαιο Κοινωνικοί Αγώνες 1830-1875, στον Βραχόκηπο.
.

6/1/10

Αντσούγιες

Ο γαύρος ή γάβρος είναι ένα ψάρι, γνωστό από την αρχαιότητα, οπότε ονομαζόταν «αφύη». Επίσης είναι γνωστό και με το όνομα αντζούγια ή και χαψί (στην τουρκική). Το επίσημο όνομά του είναι «εγγραυλίς η εγκρασίχολος» και ανήκει στην οικογένεια των εγγραυλιδών.

Το μήκος του φθάνει μέχρι τα 20 εκατοστά, η ράχη και τα πλευρά του είναι πρασινογάλαζα, ενώ η κοιλιά του είναι λευκή προς το ασημί και γυαλιστερή. Το σώμα του είναι στενόμακρο, το ρύγχος του μακρύ και το πάνω σαγόνι του εξέχει μακρύτερο. Το στόμα του φθάνει μέχρι πίσω από τα μάτια, φέρει μικρά και μυτερά δόντια. Φέρει ραχιαίο πτερύγιο, ένα θωρακικό χαμηλά, το κοιλιακό αντικρυστά του ραχιαίου, ένα μικρό τριγωνικό εδρικό καθώς και διχαλωτή ουρά.

Ζει σε ζεστές περιοχές, κατά κοπάδια και περισσότερο στον αφρό ειδικά την Άνοιξη και το Καλοκαίρι. Το Χειμώνα αντίθετα παραμένει στο βυθό σε βάθος 100-200 μέτρα. Τρέφεται με μικροσκοπικά μαλακόστρακα και το γόνο άλλων ψαριών. Όταν ζεστάνει ο καιρός πλησιάζει τις ακτές για ν΄ αφήσει τ΄ αυγά του, που επιπλέουν μαζί με το πλαγκτόν.

Στις ελληνικές θάλασσες υπάρχουν άφθονοι που ψαρεύονται από τα τέλη Αυγούστου και μετά, όταν δουλεύουν οι τράτες καθώς και με τα γρι-γρί. Το κρέας τους είναι πολύ νόστιμο, ειδικά αν πριν το μαγείρεμα πεταχτεί το κεφάλι, επειδή λίγο πικρίζει.

Η αλιεία του γαύρου στις ελληνικές θάλασσες, από στατιστική άποψη, παρακολουθείται. Συγκεκριμένα το 2001 αλιεύθηκαν 10.770 τόνοι, το 2002 9.975 τόνοι και το 2003 13.780 τόνοι. Οι γαύροι αποτελούν το 1/10 του συνόλου των ετησίων αλιευμάτων των ελληνικών θαλασσών και έρχονται σε ποσότητα αλιεύματος δεύτεροι μετά από τις σαρδέλες.
.

.
Οι τρεις ονομασίες αντσούγια, γαύρος και σαρδέλα αναφέρονται σε δύο ψάρια και όχι σε τρία. Παρόλο που οι Έλληνες λεξικογράφοι αναγνωρίζουν στη λέξη αντσούγια την κονσερβοποιημένη μορφή του ψαριού (στην άλμη, το αλάτι ή το λάδι), οι γνώμες διίστανται ως προς τον προσδιορισμό του ίδιου του ψαριού: για ορισμένους (βλ. το λεξικό του Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη) πρόκειται για τον γαύρο, ενώ για άλλους (βλ. το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη), πρόκειται για τη σαρδέλα. Σύμφωνα με μια επιστημονική ανακοίνωση που μελετά τις δύο απόψεις όχι μόνο στο ετυμολογικό και ιχθυολογικό αλλά και στο βιομηχανικό και διατροφικό τους πλαίσιο, η αντσούγια και ο γαύρος αναφέρονται στο ίδιο ψάρι.

Πηγές
-Γαύρος ή σαρδέλα ή αντσούγια; Jean-Yves Bassole, 5ο Συνέδριο «Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία», Λευκωσία, Κύπρος, 13-15 Νοεμβρίου 2005
-Γαύρος, Βικιπαίδεια

1/1/10

Ωρέέέ πού πάμε ρε...

Πέρσι ξεκινήσαμε τη χρονιά με κάλαντα αφιερωμένα σ΄ όλους τους εξαπατημένους ανθρώπους της γης μια και όπως ίσως να θυμόσαστε τον Ιανουάριο του 2009 εξελίσσονταν ακόμα οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα. Αν και τώρα που γράφουμε μοιάζει σαν να ήταν χθες, αυτό το «ίσως» στη θύμησή μας μάλλον ανατρέπει την αίσθηση. Φέτος, έχουμε την επιθυμία να ευχηθούμε όχι μόνο Καλή Χρονιά –όπως ήδη κάναμε- αλλά και κάτι πιο συγκεκριμένο: να γίνουμε πολιτισμένοι άνθρωποι ή έστω άνθρωποι. Κουραστήκαμε φίλοι μας, πολύ κουραστήκαμε από αυτήν την αγριότητα γύρω μας και δυστυχώς τα χρόνια περνούν και βελτίωση δεν βλέπουμε. Αντίθετα όσο πάει η κατάσταση γίνεται και χειρότερη. Ο ένας φτύνει τον άλλον με τον χειρότερο, δεσποτικότερο και χυδαιότερο τρόπο. Κι έπειτα ζητάμε «ν΄ αλλάξουν τα πράγματα». Πώς να αλλάξουν δηλαδή όταν εμείς οι ίδιοι δεν σεβόμαστε τίποτε και κανέναν;

Ο Βασίλης Αυλωνίτης γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1904 και πέθανε το 1970. Άνθρωπος με πηγαίο χιούμορ και εξαιρετικό υποκριτικό ταλέντο μας έχει αφήσει αμέτρητες ατάκες. Εδώ σε μια που ίσχυε, ισχύει και κατά τα φαινόμενα θα ισχύει για πολλά χρόνια ακόμα.

Αυτή λοιπόν η καθημερινή συμπεριφορά είναι που μας έχει κάνει να θέλουμε να πάρουμε τα μάτια μας και να φύγουμε και να σκεφτόμαστε, πολύ συχνότερα πια, άσχημα πράγματα του τύπου «η Ελλάδα είναι η ομορφότερη χώρα του κόσμου, φτάνει να μην κατοικείται από Έλληνες»! Αυτή η καθημερινή συμπεριφορά που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, ύβρεις, ανταγωνισμό, ευτελισμό και ξεφτίλα γενικώς. Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις ότι είναι πρόσκαιρο. Το έχει η ράτσα μας να θεωρούμε εαυτούς πάνω απ΄ όλους και απ΄ όλα και να ξεχνάμε με την πρώτη ανεπαίσθητη αλλαγή τα πάντα. Εξάλλου και οι πρόγονοί μας πίστευαν ότι αποτελούσαν τον αφαλό της γης και συν τοις άλλοις είχαν και την κακή συνήθεια να στρογγυλεύουν τα πάντα. Αιώνες ολόκληρους ζούσαν, στο δικό τους κόσμο, στο αποκλειστικό τους κέντρο, στρογγυλεύοντας ό,τι έπρεπε και ό,τι δεν έπρεπε. Λοιμοί, σεισμοί, πόλεμοι, σπαραγμοί, κατατρεγμοί, εκείνοι απτόητοι! «Δεν βαριέσαι», έλεγαν, «εμείς να ΄μαστε καλά»! Και με το «εμείς» εννοούσαν, φυσικά, ο καθένας τον εαυτό του. Κι έτσι μας έμεινε και μας η συνήθεια, να ανεχόμαστε και να μας ανέχονται. Με την ευχή λοιπόν να σέβεται ο ένας τον άλλον σας αφήνουμε να διαβάσετε, σχετικά, το κείμενο ενός σπουδαίου ανθρώπου, ιατρού και ποιητή, τουλάχιστον, που έφυγε νωρίς.


Έλληνες
του Μάριου Μαρκίδη


Κυριακή πρωί, Μοναστηράκι. Δυο σαγιονάρες σαρανταπέντε νούμερο έχουν αράξει στη σκιά και πουλάνε ξεθυμασμένες κολώνιες. Κάλτσες, μανταλάκια, βατραχοπέδιλα. Αιγινήτικα φυστίκια που αρνούνται κατηγορηματικά ν΄ αποχωριστούν το καύκαλό τους. Μελισταγής και καταπλήττουσα ευγλωττία, έναυλοι λόγοι στα ελληνικά, στα τούρκικα, στ΄ αράπικα. Κατά τις δέκα αριβάρει κι ο Σωκράτης –το συμπεραίνεις γιατί δείχνει αμέτοχος στο εμπόριο και επί πλέον περιφέρεται ξυπόλυτος. Ένας Ρωσσοπόντιος κατηγορεί πικρά έναν άλλο Ρωσσοπόντιο, προφανώς λιποπάτριδα, κακόδοξο και μητραλοία. Η Αφροδίτη κάθεται στο σκαμνάκι, πίνει χλιαρή κόκα κόλα και ρεύεται. Μια στήλη με μισοσβησμένα γράμματα έχει χάσει τη μνήμη της – κάνεμ στωμυλλιοσυλλεκτάδαι γράφει κάνεμ ρακιοσυρραπτάδαι. Η Στοά του Αττάλου φωτογραφίζεται δίπλα στον Αξελό, μετά τραβάει μια τζούρα τσιγάρο κι αγκαλιάζει απ΄ τους ώμους έναν γυαλάκια φιλέλληνα. Χαχανίζει ευτυχισμένη. Το Θησείο κάνει μούτρα, μα δε λέει τίποτα. Τι προβοκάτσια κι αυτή, κι από κοτζάμ μάλιστα πρωθυπουργό! Αν μη υπήρχον οι Έλληνες, είπε, ου μόνον δεν θα είχομεν πολιτισμόν, αλλά ήτο δυνατόν να είμεθα σήμερον μελανοδέρματοι και να είχομεν μακριάς ρίνας… Ακουμπάω σ΄ ένα Lada που έχει παραιτηθεί απ΄ το πλύσιμο: Δηλαδή εμείς εδώ χάμω δεν είμαστε Έλληνες; Ένα παπάκι κάνει θαυμάσιους ελιγμούς ανάμεσα σε μελανοδέρματα πτώματα. Ο αυτοδημιούργητος τροχονόμος κάνει να βγάλει τη σφυρίχτρα του κι αμέσως μετά το μετανοιώνει. Έμαθε ν΄ ανέχεται.


Μάριος Μαρκίδης, βιογραφικό σημείωμα και εργογραφία.
Βασίλης Αυλωνίτης, βιογραφία και φιλμογραφία
Πηγή κειμένου, η ιστοσελίδα του κ. Δημάκη