Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

21/2/09

Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο

Οι κομμουνιστές θεωρούν ανάξιό τους να κρύβουν τις απόψεις και τις προθέσεις τους. Δηλώνουν ανοιχτά ότι οι σκοποί τους μπορούν να πραγματοποιηθούν μονάχα με τη βίαιη ανατροπή όλου του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος. Ας τρέμουν οι κυρίαρχες τάξεις μπροστά σε μια κομμουνιστική επανάσταση. Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν σ' αυτήν τίποτε άλλο, εκτός από τις αλυσίδες τους. Έχουν να κερδίσουν έναν κόσμο ολόκληρο.
ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΕΝΩΘΕΙΤΕ!
.
Έτσι ολοκληρώνεται το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος που έγραψαν ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς, ως πρόγραμμα της Κομμουνιστικής Λίγκας και δημοσίευσαν για πρώτη φορά στις 21 Φεβρουαρίου 1848. Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, όπως συνηθίσαμε να το λέμε, αποτελεί ένα από περισσότερο διαβασμένα βιβλία στον κόσμο μαζί με το «Κόκκινο Βιβλιαράκι» του Μάο Τσε Τουνγκ, την Αγία Γραφή και το Κοράνι, αλλά και έναν «μπούσουλα» στον αγώνα όλων των αδικημένων αυτής της γης ενάμιση και πλέον αιώνα. Ίσως γι΄ αυτό το λόγο συχνά να συναντάμε μαζί με τον τίτλο του και τον προσδιορισμό «Ευαγγέλιο των κομμουνιστών».

Το Ευαγγέλιο λοιπόν της εργατικής τάξης, γιατί τουλάχιστον για εμάς τέτοιο είναι, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1908 στην εφημερίδα «Εργάτης» του Βόλου σε συνέχειες, μεταφρασμένο από τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο που το υπέγραφε με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός. Ο τίτλος που χρησιμοποιήθηκε τότε ήταν «Προκήρυξη του Κοινωνιστικού Κινήματος» ενώ λίγα χρόνια αργότερα (1913) εκδόθηκε ολόκληρο υπό μορφή μπροσούρας από το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών με τίτλο «Κοινωνιστικό Μανιφέστο» με πρόλογο και μετάφραση του Χατζόπουλου, αυτή τη φορά με το πραγματικό του όνομα. Με την ευκαιρία αυτής της σημαντικής επετείου για το παγκόσμιο εργατικό κίνημα ας δούμε εν συντομία το ρόλο του Εργατικού Κέντρου Βόλου και του Χατζόπουλου στα ελληνικά δρώμενα και πώς τελικά συνδέθηκαν με το ρεύμα του δημοτικισμού στη στροφή του αιώνα.

Το εργατικό κίνημα στη χώρα μας γνώρισε μεγάλη άνοδο στις αρχές του 20ου αιώνα με την ενδυνάμωση του συνδικαλισμού ειδικότερα στα αστικά κέντρα (Αθήνα, Πειραιά) και στις περιοχές που αναπτύσσονταν βιομηχανικά. Μία από αυτές ήταν και ο Βόλος, περιοχή όπου η εκβιομηχάνιση γινόταν με εξαιρετικά ταχείς ρυθμούς. Έτσι το διάστημα 1905-1908 το τοπικό εργατικό κέντρο, το οποίο ήταν και το πρώτο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα, συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό μελών και σύντομα αποτέλεσε πηγή για ταξικές και κοινωνικές ζυμώσεις. Μεταξύ των ανθρώπων που πρωτοστατούσαν στον συνδικαλισμό ήταν και αρκετοί διανοούμενοι όπως ο Αλέξανδρος Δελμούζος, γνωστός για το αναγεννητικό πρόγραμμα που εφάρμοζε ως διευθυντής στο «Ανώτερο Παρθεναγωγείο» Βόλου, αλλά και τους αγώνες του για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας.

Ήταν τόσο λυσσαλέα η αντίδραση των συντηρητικών τοπικών παραγόντων ώστε πρωτοστατούντων του μητροπολίτη Δημητριάδος Γερμανό και του δημοσιογράφου Κούρτοβικ, ο μεγάλος αυτός διανοητής κατηγορήθηκε ως μασόνος, άθεος αλλά και ως μετέχων σε σεξουαλικά όργια! Έτσι πολύ σύντομα ο Δελμούζος οδηγήθηκε στη γνωστή δίκη του Ναυπλίου (τα «Αθεϊκά»). Στη μερίδα των δημοτικιστικών που είχαν ενστερνιστεί τις κομμουνιστικές απόψεις ανήκε και ο νομικός και ποιητής Κώστας Χατζόπουλος που συμμετείχε και στον σχηματισμό «Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση». Εκεί μαζί του, κινήθηκαν οι γιοί του Νικόλαου Πολίτη, Φώτος και Γιώργος, ο Λάμπρος Πορφύρας, ο Γιάννης Αποστολάκης και άλλοι σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων.

Ο στόχος της Ένωσης ήταν η άμεση οργάνωση της εργατικής τάξης, αλλά πολύ σύντομα διαλύθηκε με τα μέλη της να ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους. Άλλοι κρατήθηκαν σταθερά στην ιδέα του κομμουνισμού, άλλοι εγκατέλειψαν πλήρως τον αγώνα και μια μερίδα άλλαξαν τις θέσεις τους έναντι αξιωμάτων και θέσεων στο πανεπιστήμιο. Από την άλλη πλευρά των δημοτικιστών, η δολοφονία του σωβινιστή Ίωνα Δραγούμη, δημιούργησε επίσης διασπορά. Μόλις ένα χρόνο μετά την έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου στην εφημερίδα του Βόλου, και έχοντας ήδη δολοφονηθεί ο Μαρίνος Αντύπας, εκδηλώθηκε η αιματηρή εξέγερση στο Κιλελέρ που σημάδεψε την ιστορία της Ελλάδας και του κινήματος γενικότερα.

Εδώ αξίζει να θυμηθούμε ότι ο πρώτος Έλληνας διανοητής που επιχείρησε να μελετήσει το εργατικό κίνημα και την κοινωνική-πολιτική κατάσταση του τόπου με μαρξιστική μεθοδολογία ήταν ο Αλεξανδρινός γιατρός Γεώργιος Κωνσταντινίδης ο οποίος εκδίδοντας το βιβλίο του «Το Κοινωνικόν μας ζήτημα» (1907), ως Γεώργιος Σκληρός, προκάλεσε πολλούς κραδασμούς στο πνευματικό, πολιτικό και συνδικαλιστικό σκηνικό της χώρας.

Σήμερα το σύγγραμμα των Μαρξ και Ένγκελς εξακολουθεί και μπορεί να υποστηρίξει τα εργατικά κινήματα σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, παρά ποτέ, είναι καιρός πια οι κομμουνιστές να εκθέσουν ανοιχτά μπροστά σ' όλο τον κόσμο τις αντιλήψεις τους, τους σκοπούς τους, τις επιδιώξεις τους και να τα αντιπαραθέσουν στο παραμύθι του πλασματικού κομμουνιστικού οράματος. Γιατί πώς να το κάνουμε; Όλα αλλάζουν, αλλά το χρώμα του αίματος θα είναι πάντα κόκκινο.

Πηγές και προτάσεις
-Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, marxist.org.
-Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Η Νέα Εποχή, Εφημερίδα του Αγρινίου στο διαδίκτυο.
-Εφημερίδα «Ο Εργάτης», Μουσείο της πόλης του Βόλου
-Εργατικό Κέντρο Βόλου, Μουσείο της πόλης του Βόλου
-Γεωργίου Σκληρού: Το ζήτημα της Ανατολής, Πόντος και Αριστερά.
-Αλέξανδρος Δελμούζος: Παιδεία και Εθνική Μόρφωση, genesis.
-Τάσος Βουρνάς (1999) Η Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Ελλάδας, Τόμος Α΄, έκδοση 3η, Αθήνα: εκδ. Πατάκη
-Κ. Μαρξ, Φ. Ένγκελς, Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή, 1975 από την Κομμουνιστική Επιθεώρηση, έτος 2008, τ. 2.
.