Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

24/12/08

Καλή Χρονιά αλλά...


ΣτίχοιΟι τελευταίοι στίχοι του ποιήματος "Το ταξίδι των Μάγων" του Τ.Σ. Έλιοτ, το οποίο συγκαταλέγεται στα έργα της τετάρτης περιόδου (1927-1934) του μεγάλου αυτού ποιητή, και όχι μόνο. Τους χαρίζουμε σε εσάς φίλοι μας, με τις καλύτερες ευχές για τη νέα χρονιά και την έκκληση να μην ξεχάσετε. Τους αφιερώνουμε εξαιρετικά στον μικρό μας καλικάντζαρο, τον Γιαννάκη μας, που σήμερα γίνεται 18 χρονών.
..

21/12/08

Καλικάντζαροι και Κοτζαμπάσηδες… αιώνες τώρα


Μπελά μεγαλύτερο από τους Καλικαντζάρους δεν γνώρισε ποτέ η Ελλάδα. Και ούτε θα γνωρίσει, αφού αυτά τα επίβουλα, ανισόρροπα και θρασύτατα τέρατα έχουν τη μανία να δέχονται στην υπόγεια φυλή τους κάθε πλάσμα που δεν μπορεί να ζήσει για πολύ στην επιφάνεια της γης. Αρχαίοι Σάτυροι κυνηγημένοι από τους χριστιανούς παπάδες, Δαίμονες κυνηγημένοι από την μανία των άλλων Δαιμόνων, Στοιχειά της γης και της φωτιάς εξορισμένα από το στοιχείο τους και άνθρωποι που γεννήθηκαν από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 6 Ιανουαρίου και δεν βαφτίστηκαν αμέσως ή δεν βαφτίσθηκαν σωστά, γίνονται όλοι Καλικάντζαροι: νάνοι πιθηκομούρηδες, κατάμαυροι, τριχωτοί σαν ζώα, ξεμαλλιάρηδες, με μάτια κατακόκκινα, δόντια και νύχια σουβλερά, πόδια τραγίσια και πάντα μα πάντα σακατεμένοι.
Μπελά μεγαλύτερο από τους Κοτζαμπάσηδες δεν γνώρισε ποτέ η Ελλάδα. Και ούτε θα γνωρίσει, αφού αυτά τα επίβουλα, ανισόρροπα και θρασύτατα τέρατα έχουν τη μανία να δέχονται στη διασκορπισμένη σε όλη τη χώρα φυλή τους κάθε πλάσμα που δεν μπορεί να ζήσει για πολύ χωρίς να σκοτώσει. Κακομοίρηδες που στραβώθηκαν από το χρυσάφι των εισβολέων, Βυζαντινοί αυτοκράτορες κυνηγημένοι από τους Οθωμανούς, Παπάδες ξυρισμένοι από ρακένδυτους επαναστάτες, Πολιτικοί αφορισμένοι από τους ψηφοφόρους τους, Δοσίλογοι κυνηγημένοι από τα θύματά τους, πλάσματα που γεννήθηκαν στον ελλαδικό χώρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και δεν χρήσθηκαν αμέσως ή δεν χρήσθηκαν ποτέ άνθρωποι, γίνονται όλοι Κοτζαμπάσηδες: ζαρωμένες ύαινες, διψασμένοι για φονικό, με χέρια μεγάλα σαν κουτάλες, στομάχι σαν τσουβάλι και κουρκούτι μυαλό, με όπλα που χτυπούν παντού, με αρβύλες ή γυαλιστερά παπούτσια ενίοτε κινούμενοι με τρίκυκλα ή άρματα μάχης ή πολυτελείς λιμουζίνες και πάντα μα πάντα κρατώντας τη σημαία.

Καθένας έχει και το κουσούρι του. Γκαβοί, κουτσοί, κουλοί, στραβοστόμηδες, μυταράδες, αυτιάδες, καμπούρηδες... χάλια απερίγραπτα. Όσο για τις πνευματικές και ψυχικές αρετές τους, τι να πει κανείς; Βλακόμουτρα είναι όλοι τους, μωρόπιστοι, αργόστροφοι, ανυπόμονοι, λαίμαργοι, μοχθηροί, υπερκινητικοί, κουτοπόνηροι, ύπουλοι, χυδαίοι και θρασύδειλοι. Συνήθως τριγυρίζουν ολόγυμνοι, αφού δεν έχουν αίσθηση της ντροπής, μα δεν είναι λίγοι εκείνοι που φορούν λογής λογής αταίριαστα κουρέλια.
Καθένας έχει και το κουσούρι του. Αδύνατοι, χοντροί, καμπούρηδες, αλλήθωροι, μεγάλα φρύδια, τεράστια μύτη, … χάλια απερίγραπτα. Όσο για τα πνευματικά και ψυχικά χαρίσματά τους, τι να πει κανείς; Μωροί, μοχθηροί, αχόρταγοι, ύπουλοι, χυδαίοι, θρασύδειλοι, μπεκρήδες, τζογαδόροι, ρουφιάνοι και αιμοχαρείς. Συνήθως τριγυρίζουν με στολές ή κουστουμαρισμένοι, αφού δεν έχουν την αίσθηση ότι οι γραβάτες μπορεί να τους πνίξουν, μα δεν είναι και λίγοι εκείνοι που φορούν μοντέρνες ή αποκριάτικες ενδυμασίες όπως αθλητικές περιβολές συνήθως επί χόρτου αθλημάτων, ή ζιβάγκο, ή μακό μπλουζάκια και λογής λογής παραπλανητικά σετάκια.

Τρέφονται με σκουλήκια, βατράχους, φίδια, ποντίκια, χελώνες κι ό,τι άλλο σιχαμερό μπορεί να τους προσφέρουν τα σκοτεινά βάθη της γης. Εκεί περνούν όλο τον χρόνο, προσπαθώντας να γκρεμίσουν το μεγάλο δέντρο που κρατάει όρθια την πλάση. Και κόβουν, κόβουν και βρίζουν ο ένας τον άλλον και καρπαζώνονται και κυνηγιούνται, ώσπου έρχονται Χριστούγεννα και παρατάνε στην μέση την ύπουλη δουλειά τους κι ανεβαίνουν στην επιφάνεια της γης, για να καταπιαστούν με άλλη, ακόμα πιο ύπουλη δουλειά. Επειδή είναι βρωμιάρηδες, τρέμουν μην τους ακουμπήσει καθαρό νερό και τρελαίνονται στην ιδέα πως οι άνθρωποι -για άλλη μια χρονιά εδώ κι αιώνες- θα εξαγνίσουν τις λίμνες τα ποτάμια, τις πηγές και τις θάλασσες. Ξεχύνονται λοιπόν από τα σκοτεινά λαγούμια τους και προσπαθούν να μαγαρίσουν τα πάντα.
Τρέφονται με αίμα και νομίσματα και ό,τι άλλο μπορεί να τους προσφέρει ο κοσμάκης. Εκεί μαζί με τους ανθρώπους περνούν όλο το χρόνο, προσπαθώντας να γκρεμίσουν το μεγάλο δέντρο της Ελευθερίας που ονειρεύτηκαν οι Έλληνες. Και κόβουν, κόβουν και βρίζουν ο ένας τον άλλον, και αλληλοκατηγορούνται ώσπου έρχονται Χριστούγεννα και παρατάνε στη μέση την ύπουλη δουλειά τους και μπαίνουν στη φωλιά τους, ένα φωτεινό κτίριο στον κέντρο της Αθήνας, για να καταπιαστούν με άλλη, ακόμη πιο ύπουλη δουλειά. Επειδή είναι τόσο θρασύδειλοι φοβούνται τις φωνές και τρελαίνονται στην ιδέα πως οι άνθρωποι -για άλλη μια χρονιά εδώ κι χρόνια- θα απαιτήσουν να σταματήσει η κοροϊδία, θα ζητήσουν να πάρουν αυτό που τους ανήκει στρώνονται λοιπόν στα σκοτεινά τους γραφεία και προσπαθούν να καταστείλουν τα πάντα για να μην μείνει κανένα ίχνος αντίδρασης.

Αλλά η βλακεία, η λαιμαργία και το θράσος που τους δέρνουν δεν τους επιτρέπουν να δουλέψουν μεθοδικά, όπως και στην περίπτωση του δέντρου που κρατάει την πλάση. Αντί να κρυφτούν και να βρωμίσουν τα νερά χωρίς να τους καταλάβει κανείς, λυσσάνε στην κυριολεξία. Μόλις πέσει το σκοτάδι μαζεύονται έξω από τα χωριά και στήνουν καρτέρι στους νυχτωμένους διαβάτες κι αλίμονο σ’ αυτόν που θα πιάσουν: άλλος τον καβαλάει στον σβέρκο και τον τρέχει ώσπου να του έρθει λιποθυμιά. Άλλος του τραβάει τ’ αυτιά, τη μύτη, τα χέρια, μέχρι να τον τρελάνει. Άλλος τον χορεύει ώσπου να μείνει ξερός ο άνθρωπος από την εξάντληση. Άλλος τον αρχίζει στις ανισόρροπες ερωτήσεις κι αν ο δύστυχος διαβάτης δεν μπορέσει να απαντήσει, πέφτει πάνω του και τον σκάζει.
Αλλά η βλακεία, η λαιμαργία και το θράσος που τους δέρνουν δεν τους επιτρέπουν να δουλέψουν μεθοδικά, όπως και στην περίπτωση του δέντρου της Ελευθερίας. Αντί να το βουλώσουν και να τα τακτοποιήσουν όλα χωρίς να τους καταλάβει κανείς, λυσσάνε στην κυριολεξία. Μέρα και νύχτα στέλνουν τους ανθρώπους τους και στήνουν καρτέρι στον κόσμο κι αλίμονο σ’ αυτόν που θα πιάσουν: άλλος τραβάει το όπλο και πυροβολεί, άλλος τον τραβομαλλάει μέχρι να παραδεχτεί ότι είναι ελέφαντας, άλλος του δείχνει τόσα χαρτιά κατάσχεσης ώσπου του έρχεται λιποθυμιά και τρέχει να ξαναδανειστεί, άλλος του κλειδώνει την πόρτα της δουλειάς του μέχρι να μην τολμήσει να την ξαναδιαβεί. Άλλος τον αρχίζει στις ανισόρροπες ερωτήσεις κι αν ο δύστυχος άνθρωπος δεν ξέρει να απαντήσει χάνει και το κρεβάτι από το νοσοκομείο και το θρανίο των παιδιών του. Άλλος πάλι τον κυνηγάει μέχρι να τον βρει να ξύνει το αυτί του και τότε ο άνθρωπος, χάνει και το δίπλωμα, ενίοτε και το αμάξι που χρωστάει.

Αφού τυραννήσουν κάθε άνθρωπο που έχει την απρονοησία να τριγυρίζει μες στη νύχτα, επιτίθενται στους μύλους. Παιδεύουν τους μυλωνάδες μέχρι να τους γονατίσουν από την απελπισία και σκορπάνε παντού το αλεύρι, προσπαθώντας τάχα να φτιάξουν πίττες. Όταν βαρεθούν, ετοιμάζονται για την μεγάλη επίθεση. Ξεχύνονται μέσα στα χωριά. Μαδούν τα δέντρα και τα λουλούδια των κήπων, ανεβαίνουν στις στέγες και σπάζουν τα κεραμίδια, τρυπώνουν στις καμινάδες των τζακιών και μπαίνουν μέσα στα σπίτια. Τότε γίνεται χαλασμός μεγάλος. Αναποδογυρίζουν τα έπιπλα, κατουρούν τα πάντα, τσιμπολογούν όλα τα φαγητά κι όσα δεν τους αρέσουν τα πετούν στο πάτωμα και τα ποδοπατούν. Σκορπίζουν τις στάχτες του τζακιού, τ’ αλεύρια, τις ζάχαρες παντού. Ανοίγουν τις ντουλάπες και τα μπαούλα κι αρπάζουν τα ρούχα.
Αφού τυραννήσουν κάθε άνθρωπο που έχει την απρονοησία να παραμένει Έλληνας πολίτης, επιτίθενται στα μαγαζιά. Παιδεύουν τους παραγωγούς και τους εμπόρους μέχρι να γονατίσουν από την απελπισία, πουλάνε νταβατζιλίκι και τους παίρνουν τη μερίδα του λέοντος τάχα για να στρώσουν φορολογική συνείδηση. Όταν δεν υπάρχει πια τίποτε να πάρουν, ετοιμάζονται για τη μεγάλη επίθεση. Ξεχύνονται στους δρόμους. Πυροβολούν, πετάνε δακρυγόνα, μπαίνουν μέσα στα σπίτια από τις τηλεοράσεις, κάνουν πλιάτσικο στις συνειδήσεις και ρουφάνε ό,τι απόμεινε στο μεδούλι. Τότε χαλάει ο κόσμος. Φέρνουν τα πάνω κάτω, κατηγορώντας τους πάντες και τα πάντα, σπάνε ό,τι έχει σταθεί όρθιο, κλέβουν ακόμη και το πιο ταπεινό κέρμα και στο τέλος τα ποδοπατούν όλα και στήνουν ένα τεράστιο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, μυξοκλαίγοντας για την έξωθεν εικόνα.

Η ίδια δουλειά κάθε βράδυ μέχρι την παραμονή των Θεοφανείων. Μόλις δουν τον παπά με τον αγιασμό και τον βασιλικό, τους πιάνει πανικός και τρέχουν να χωθούν στα βάθη της γης, όπου ανακαλύπτουν πως το δέντρο που κρατάει την πλάση έχει θρέψει για τα καλά. Απελπισμένοι από την αποτυχία τους να μαγαρίσουν τα νερά, πέφτουν πάλι με μανία πάνω στο δέντρο κι αρχίζουν να κόβουν, να κόβουν και να βρίζουν ο ένας τον άλλον και να καρπαζώνονται και να κυνηγιούνται, ώσπου έρχονται τα επόμενα Χριστούγεννα και θυμούνται τα νερά, κι άντε πάλι από την αρχή, αιώνες τώρα.
Η ίδια δουλειά κάθε βράδυ μέχρι την παραμονή των Προϋπολογισμείων. Μόλις αντικρίσουν περισσότερους ανθρώπους να φωνάζουν, πέτρες και μολότοφ να εκτοξεύονται από παντού, τους πιάνει πανικός και τρέχουν και πάλι να χωθούν στα σκοτεινά γραφεία τους, όπου ανακαλύπτουν πως το δέντρο που καλλιεργούν οι Έλληνες έχει θρέψει για τα καλά. Απελπισμένοι από την αποτυχία τους να μαγαρίσουν τα πάντα, πέφτουν πάλι με μανία πάνω στο δέντρο κι αρχίζουν να κόβουν, να κόβουν και να βρίζουν ο ένας τον άλλον και να τηλεμαχούν, ώσπου έρχονται τα επόμενα Χριστούγεννα και θυμούνται τα φράγκα, κι άντε πάλι από την αρχή, χρόνια τώρα.

Η ιστορία των Καλικαντζάρων αντλήθηκε από την Εγκυκλοπαίδεια των Τεράτων του Γιώργου Μπλάνα. Η ιστορία των Κοτζαμπάσηδων που είναι γνωστή σε όλους μας, προσαρμόστηκε επί της πρώτης με βάση τη σημερινή ελεεινή και ελληνική πραγματικότητα. Το σκίτσο είναι της Αλέκας, σχεδιασμένο κατά τη διάρκεια του μαθήματος των Θρησκευτικών (Δεκέμβριος 1976).
....
Το πρότειναν επίσης οι φίλοι Κουβανέζος και e-epiloges
---

16/12/08

Με όπλο τους στίχους

Αμήχανοι δεν είναι; Λέτε να σκέφτονται μήπως ξαναλαμπαδιάσει το δέντρο; Μπα.. πιστεύω ότι άλλο πράγμα σκέφτονται κοιτώντας τα στολίδια και το ύψος του δέντρου.. Πολλή αμηχανία πάντως. Πηγή: daylife

Το e-poema παρουσιάζει ποιήματα εμπνευσμένα ακριβώς τη στιγμή των γεγονότων, σε ένα αφιέρωμα που τιτλοφορείται «Με όπλο τους στίχους». Είκοσι οκτώ ποιητές απευθύνουν τη δική τους διαμαρτυρία, την τοποθέτησή τους, μια ελάχιστη αντίδραση με τη «φωνή» τους, στην πραγματικότητα που ζει η Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες. Προσδοκούν να συνεισφέρουν, με μοναδικό γνώμονα κάποιες αξίες και δικαιώματα˙ ως πολίτες, συμμέτοχοι, δημιουργοί και συνένοχοι. Τα ποιήματα δεν είναι παρά αιχμές διατυπωμένες σε στίχους αντί για διακηρύξεις, πολιτικολογία ή, το χειρότερο, απαθή σιωπή. Με αυτόν τον ελάχιστο τρόπο, οι παρόντες ποιητές εξανίστανται και στέκονται απέναντι στη βία και τις καταστροφές όσο και την υποτίμηση, την αναξιοπρέπεια, την όποια δύναμη επιβολής.

Αυτά αναφέρει στο εισαγωγικό κείμενο η συντακτική ομάδα του poema. Εμείς επιλέξαμε να σας παρουσιάσουμε έξι ποιήματα προτείνοντάς σας να επισκεφθείτε το σχετικό σύνδεσμο ώστε να απολαύσετε ακόμα περισσότερα. Επειδή το αφιέρωμα αυτό δεν μας υπενθυμίζει απλώς ότι οι ποιητές ζουν και ανησυχούν μαζί μας αλλά ότι θυμούνται περισσότερο απ΄ όσο πιστεύει ο μέσος Έλληνας. Οι στίχοι τους αποτελούν πραγματική βόμβα, έστω και βραδυφλεγή, στα θεμέλια της εξουσίας. Μιας εξουσίας που την πάτησε νομίζοντας ότι η λήθη είναι επιδημική νόσος.

Η επόμενη μέρα
Επειδή κάθε δευτερόλεπτο μετράει
πρέπει τώρα ν' αρχίσουμε να γράφουμε
όλο και περισσότερα ποιήματα
για να καθαρίσουμε το τοπίο
από τον τρόμο, την απειλή και τον θάνατο
πρέπει τώρα να 'ξορκίσουμε τους δαίμονες
που κρύβονται ακόμη μέσα στην ελευθερία
έτοιμοι να μας πιουν όλο το αίμα
κι επειδή όποιος σήμερα ξεχαστεί μέσα στον εαυτό του
θα είναι αύριο λησμονιά και στάχτη
πρέπει τώρα να μάθει τι θα πει εχθρός και αδικία
διότι η πραγματικότητα δεν γίνεται κατανοητή
χωρίς την κατανόηση της αθλιότητας και της απελπισίας
κι επειδή κάθε δευτερόλεπτο μετράει
πρέπει από τώρα να πάμε στο σχολείο της φαντασίας
για να σώσουμε ξανά τα όνειρα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ


Νύχτα μεγάλη
Ροβολώντας από την Αλαμάνα στον κάμπο
συνάντησες τον Διάκο
να πίνει μονάχος το κρασί του σε καπηλειό της Λαμίας
και τους χωριάτες να μη του λένε μήτε καλησπέρα
φοβισμένοι από τα ΤΕΑ
.....................................................................
Η πατρίδα μου πορεία άγονη μου θυμίζει
μεσημέρι του Ιουλίου με τραίνο στα βουνά της Αρκαδίας
καθώς και αυτοί οι άνθρωποι αμίλητοι μαρμάρωσαν
να κοιτάζουν τη θάλασσα σαν τα σπίτια τους με δίχως
παράθυρα τον Αύγουστο

Το στόμα τους στεγνό σαν ξεροπόταμο το καλοκαίρι
κι έτσι που έχουν τα χέρια τους ανοιχτά
ριζώσαν σαν τα δέντρα - Δέντρα πανάρχαια, δέντρα της
σιωπής
που στο κορμί τους έδεσαν τ' άλογά τους οι καπεταναίοι
δίψασαν το μεσημέρι, τραγούδησαν τραγούδια
δυνατά, του αγώνα, οι άντρες - κι ύστερα χάθηκαν.

Κι όλα αυτά είναι πια τόσο μακριά και τόσο κοντινά!

Να το πλατάνι με τους κρεμασμένους προδότες ακόμα
και να και κείνο το «πολεμόχαρο» παιδί
ο Άρης από το Βελούχι, φουσκωμένος σαν ποτάμι
να μπαίνει στο παζάρι στην πλατεία της Λαμίας
ζωσμένος με τους άγριους χωριάτες και τα πλακάτ:
Θ ά ν α τ ο ς σ τ ο υ ς δ ο σ ί λ ο γ ο υ ς !

Ακόμα να νικηθούν οι δοσίλογοι!

Νύχτα μεγάλη με όλους τους εφιάλτες σου διπλωμένους!
Και τα σκυλιά ακόμα στις αυλές
Παραπατούν, πέφτουν στα πηγάδια και πνίγονται.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ


Αυτό δεν είναι ένα ποίημα
Αυτό δεν είναι ένα ποίημα. Δυστυχώς
ούτε δρεπάνι να θερίζει
το χέρι εκείνου που νομίζει
πως επειδή κουνάει το χέρι σταθερά
περνούν από το χέρι του πολλά.
Εννοείται: ο δεξιός πρωθυπουργός.

Αυτό δεν είναι ένα ποίημα. Δυστυχώς
ούτε σφυρί για να τσακίζει
το χέρι εκείνου που νομίζει
πως επειδή του έδωσε πιστόλι
εκείνος που έχει χέρι σταθερό,
πρέπει να δέχονται όλοι
τυφλά ένα τραύμα φανερό.
Εννοείται: ο κάθε μπάτσος
φασίστας, «Ελλην», «Χριστιανός».

Αυτό δεν είναι ένα ποίημα˙ ευτυχώς.
Θα προτιμούσε να θερίζει, να τσακίζει.
Θανατηφόρα ευμάρεια δεν θέλει να μυρίζει
και είναι ανένταχτο γραμματολογικώς.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΛΑΝΑΣ


10/12/2008
Σάββατο, Κυριακή
Δευτέρα, Τρίτη αποφράς, Τετάρτη
Τι τάξη
Παλαιά, δοκιμασμένη, όμως
Παράλληλη
Τι νέα τάξη
Πορευόμαστε προς το τέλος του χρόνου
Τέλος χρόνου
Σπρωχνόμαστε βίαια.

Χαμένο στην αχλύ των χημικών
Των αλχημιστικών της περιρρέουσας
Με βλάβη ανήκεστο
Των ημερών το πνεύμα
Ασφυκτιά, εξουθενώνεται, ψοφά.
Συσκοτισμένη πάντα η σκηνή για τον αυτόπτη:
Μαύρο, επιταχύνει
Έρποντας στην άσφαλτο
Άσφαλτο, ύπουλο το Σχέδιο
Στο μέλλον εισχωρεί αθέατο.

Της Ιστορίας το σώμα
Ακόμα
Στα επείγοντα αζήτητο.
ΠΑΥΛΙΝΑ ΠΑΜΠΟΥΔΗ


Σ' ένα μπαρ στου Μακρυγιάννη
Σ' ένα μπαρ στου Μακρυγιάννη προχθές,
μπήκε ένας φουστανελάς με τσακισμένο χέρι.
Ήρθε και κάθισε μαζί μου να πιει ένα ρακί.
Σε λίγο πιάσαμε το χορό και τραγουδούσαμε τραγούδια ελληνικά

Ο Ήλιος εβασίλεψε Έλληνά μου και το Φεγγάρι εχάθη.

Πίναμε και χορεύαμε
Σαν καθίσαμε του λέω: Πού το τσάκισες αυτό το χέρι;
-Στους Μύλους τ' Αναπλιού, μου λέει.
-Γιατί το τσάκισες;
-Γι' αυτήνη την πατρίδα.
Και τώρα δικαιοσύνη δε βρίσκω από κανέναν.
Ματαιοδοξία και ιδιοτέλεια, δόλος και απάτη.
Κι έκλαιγε με δάκρυα πικρά.
Τον παρηγόρησα.
Με πήρε το παράπονο κι έκλαψα κι εγώ.
ΓΙΑΝΝΗΣ Η. ΠΑΠΠΑΣ


Η άτιτλη σιωπή
Κρατούν τα παλιά όπλα

Εδώ κι εκεί οι μνήμες των προγόνων

Σκορπίζουν οι φλόγες
τα ζαλισμένα κορμιά
οι σιδερένοι τοίχοι
τα δάκρυα

Κοιτάζουν εμπρός
το θαύμα πίσω από τις λέξεις
τις βαμμένες πόρτες της φυγής

Έρχονται κιόλας οι βροχές
οι καλοντυμένοι βάρβαροι
μερικές ικεσίες
τα ψέματα

(Οι γελαστές φωνές αντηχούν καλύτερα στο ημίφως)

Η πρόχειρη σκηνή της μάχης
η ορχήστρα
το κοίλο
και πιο πάνω τα πεύκα

Σκέψου το πάλι -

Ο βηματισμός στα χνάρια τους

Ο νόμος για τον αλλιώτικο εαυτό τους.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ
-

11/12/08

Αλέξονται

.....
Ένα παραμύθι από τη Μιανμάρ (Βιρμανία), χαρισμένο από την Αλέκα
στην Αλέκα, στον Αλέκο και στον Αλέξη
στη μνήμη του Αλέξη που ενώ την αμαυρώνει ο Αλέξης
εκείνοι απλά … αλέξονται.

Στην αρχή το όρνιο ήταν ένα ταπεινό πουλί, και μάλλον ανόητο. Τα φτερά του δεν είχαν και κάτι αξιόλογο αλλά τέλος πάντων ήταν υποφερτό. Μια μέρα, όμως, πρόσεξε ότι άρχισαν να του πέφτουν. Όταν ζήτησε τη γνώμη των άλλων πουλιών του είπαν να μην ανησυχεί, ότι είναι κάτι πρόσκαιρο και θα ξαναβγούν. Αλίμονο όμως, το όρνιο ήταν πολύ απαισιόδοξο και με το πέρασμα των ημερών, αγωνιώντας για τα φτερά του, μαράζωσε και κάτσιασε. Τελικά τα άλλα πουλιά το λυπήθηκαν κι έτσι αποφάσισαν να του δώσουν από ένα φτερό το καθένα για να το βάλει στο κορμί του. Το αποτέλεσμα ήταν το όρνιο να μεταμορφωθεί σε ένα θαυμάσιο πουλί με πολύχρωμα φτερά.

Το όρνιο όμως τότε έγινε αλαζονικό. Κορδωνόταν με τα δανεικά φτερά και δήλωνε πως είναι το πιο όμορφο απ΄ όλα. Η μεγαλομανία του μάλιστα, έφτασε στο σημείο να θέλει να αναγνωριστεί ως βασιλιάς όλων των πουλιών! Μπροστά σε αυτή τη θρασύτητα τα άλλα πουλιά αντέδρασαν. Έπεσαν επάνω του και με το ράμφος τους του έβγαλαν όχι μόνο τα φτερά που του είχαν δώσει αλλά και τα δικά του. Κι όταν τέλειωσαν μαζί του, το όρνιο φαινόταν ακόμη πιο γέρικο, πιο άσχημο και πιο φαλακρό. Αυτός είναι ο λόγος που στις μέρες μας το όρνιο είναι μια ξινισμένη και άσχημη παλιοκαραβάνα.

Πηγή: Maung Htin Aung, Burmese Folk-Tales (Calcutta: Geoffrey Cumberlege, Oxford University Press, 1948), pp. 53-54 [online]

Απόδοση: Α.Μ.

Σημείωση: Το ρήμα αλέξομαι στην αρχαία ελληνική σημαίνει αμύνομαι, αποκρούω.
..

9/12/08

Γι΄ αυτό φτύνουν τους ραγιάδες

Την ώρα του στερνού αντίο
στον Αλέξη
Και όταν θα’ρθουν οι καιροί
που θα’χει σβήσει το κερί στην καταιγίδα
Υπερασπίσου το παιδί
γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα
.
Λ. Παπαδόπουλος-Μ. Θεοδωράκης
(από τη σημερινή ΠΡΑΣΙΝΗ)
.
Όχι άλλη λήθη...
.

Και για να γίνουμε πιο σαφείς σε ό,τι αφορά τις τελευταίες δημοσιεύσεις μας περί «ραγιάδων» και «φτυσίματος» σας προτείνουμε να επισκεφθείτε τη σελίδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, και τον κώδικα συντάξεων όπου αναφέρεται σαφώς και ακόμα το εξής (σ. 98):


Άρθρο 40
Υπολογισμός χρόνου υπηρεσίας στο διπλάσιο

Επίσης λογίζεται αυξημένος στο διπλάσιο ο χρόνος υπηρεσίας αυτών που αναφέρονται παραπάνω εφόσον αυτοί:
α) Έλαβαν μέρος στον αγώνα κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών και για όσο χρόνο διατέλεσαν στη ζώνη επιχειρήσεων.
Ο χρόνος υπηρεσίας καθενός στη ζώνη των επιχειρήσεων βεβαιώνεται από την αρμόδια Διεύθυνση του οικείου Γενικού Επιτελείου ή του Αρχηγείου της χωροφυλακής, της Αστυνομίας πόλεων και του Πυροσβεστικού Σώματος. Η διάρκεια του αγώνα κατά των κομμουνιστοσυμμοριτών ορίζεται από την 1η Απριλίου 1946 μέχρι την 31η Οκτωβρίου 1949, με τη διατήρηση της ισχύος της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.Δ. 2704/1953.
(Με παραπομπή στο νόμο άρθρο 40 παρ. 2 Α.Ν. 1854/51, όπως αντικ. με άρθρ. 1 παρ. 2 Ν. 4448/64).
..

8/12/08

Μας φτύνουν…

Πηγή

Με αφορμή το σχόλιο της taspa.
Που είδε ό,τι είδα.
Ένας εδώ, ένας εκεί και οι … άλλοι αύριο..

.
Ο Αλέξης δολοφονήθηκε. Τίποτε δεν μπορεί να τον φέρει πίσω. Ούτε να απαλύνει τον πόνο της μάνας και του πατέρα. Και η σφαίρα που του στέρησε τη ζωή πυροδότησε την οργή της ελληνικής κοινωνίας. Τουλάχιστον εκείνων που υποφέρουν. Και είναι πολλοί. Η σφαίρα που έκοψε το νήμα της ζωής του Αλέξη, το πήρε και πάνω της απλώθηκαν οι συμφορές μας.

Γιατί συμφορές μάς βρήκαν από τις επιλογές μας. Αυτοί που σπάνε και καίνε ό,τι βρουν μπροστά τους είναι δικά μας δημιουργήματα. Γιατί και προβοκάτορες να είναι, όπως κάποιοι λένε, εμείς τους κάναμε. Όταν γίνεται κλοπή, ο αλλοδαπός φταίει, αυτόν χτυπάμε. Όταν ζητούν οι τοξικομανείς ξενώνες, οι γείτονες μαζεύουν υπογραφές να τους διώξουν. Όταν οι σκουπιδοδίαιτοι γέροντες, στοιβάζουν χαρτόνια στις αυλές οι περίοικοι τρέχουν στις Διευθύνσεις Υγείας.

Ο Αλέξης δολοφονήθηκε. Και τον έκλαψαν με τις φωνές τους μαθητές απ΄ όλη τη χώρα. Οι μαθητές εκείνοι που ακούνε κάθε μέρα τους γονείς τους να φοβούνται την ανεργία, τη φτώχεια και τους φουσκωτούς προστάτες των τραπεζών. Αλλά βρήκαν και την ευκαιρία να μας φτύσουν στο πρόσωπο όλοι οι περιθωριοποιημένοι. Τα γεγονότα συνεχίζονται, κλιμακώνονται και επεκτείνονται. Παντού. Ήδη εκδηλώθηκαν και στα γήπεδα. Στον καθρέφτη της κοινωνίας.

Τι περιμένουμε λοιπόν για να επανεξετάσουμε τις επιλογές μας; Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να καταλάβουμε ότι «αυτό» που τόσο καιρό σερνόταν, σηκώθηκε όρθιο να κατασπαράξει ό,τι βρει στο πέρασμά του; Σήμερα οι φωτιές καίνε τα καταστήματα. Δεν χρειαζόταν όμως η φωτιά για να μείνουν χωρίς δουλειά οι εργαζόμενοι. Πολύ γρήγορα θα πολλαπλασιαστούν οι άνεργοι. Σήμερα οι αλλοδαποί κάνουν πλιάτσικο. Αύριο θα δουλεύουν για εμας ανασφάλιστοι ή/και παράνομοι.

Που είναι όμως οι ηγέτες; Ποιος είναι εκείνος που πρώτος «θα ρίξει τα μούτρα του» και θα πει «πάμε μπροστά μωρέ! Όλοι μαζί!» Αλλά πότε το έκαναν για να το κάνουν τώρα; «Ρούχα μαζί που πλύθηκαν και έχουνε γίνει ροζ». Γιατί το ροζ από το κόκκινο προκύπτει. Και μας οι ελπίδες μας είναι μόνο εκεί. Ακόμη.
.

7/12/08

Ραγιάδες

Το κυρίαρχο χρώμα των Χριστουγέννων και του Άγιου Βασίλη είναι το ΚΟΚΚΙΝΟ. Οι μέρες πλησιάζουν και βιάστηκε να κατακλύσει την Αθήνα. Αλίμονο όμως, με το ΑΙΜΑ ενός ανθρώπου. Ενός ΠΑΙΔΙΟΥ. Είχαμε προγραμματίσει για δημοσίευση κάτι σχετικό με το κακό ξωτικό των Χριστουγέννων, τον Μαύρο Πέτρο, που ακολουθεί.

Το άρθρο «ανέβηκε» λίγες ώρες μετά τη δολοφονία του μικρού. Αφήστε το, μην το διαβάσετε. Υπάρχει χρόνος. Σήμερα ΕΠΙΛΕΞΤΕ ό,τι αφορά τη ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ του παιδιού. Διαμαρτυρηθείτε όπως εσείς νομίζετε. Αλλά πάνω απ΄ όλα ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ.

Ο Κώστας και ο Γιάννης έχουν διατυπώσει ήδη τις απόψεις τους. Ο καθένας με το δικό του τρόπο. Προτείνουμε ακόμη και το άρθρο του Αυτόχθονα για την αντιμετώπιση της δολοφονίας του 15χρονου από τα διεθνή ΜΜΕ και έναν διάλογο μεταξύ δύο πολύ νέων ανθρώπων από το το blog του Χρήστου.

.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το σχόλιο που άφησε η μία εκ των Γεφυριστών στο blog του Γιάννη. Στα όσα ακολουθούν οφείλεται και η έκκληση ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ ΠΑΛΙ. Και σας την απευθύνω ως μητέρα και ως ελεύθερος άνθρωπος.

Θυμήθηκα μέρες Νοέμβρη του ΄80 (Κανελλοπούλου, Κουμής) αλλά και του ΄85 οπότε δολοφονήθηκε ένας άλλος δεκαπεντάχρονος (Μιχάλης Καλτεζάς). Όχι, δεν το γράφω για να υποβιβάσω την τραγική κατάχρηση εξουσίας. Αντίθετα, το γράφω γιατί έχω την πεποίθηση ότι η εξουσία δεν πηγάζει μόνο από τη δεξιά. Και η ιστορία του τόπου αλλά και διεθνώς το έχει αποδείξει.

Έχω επίσης την πεποίθηση ότι η εξουσία αδιαφορεί για τα δημογραφικά μας στοιχεία (ενήλικες, ανήλικοι). Όπως αδιαφορεί για ό,τι χαρακτηρίζει τους ραγιάδες. Γιατί τέτοιοι είμαστε. Και πάλι θα το ξεχάσουμε το περιστατικό όπως και τόσα άλλα. Θα ξεχαστεί και δεν θα προβληθεί όπως δεν προβάλλονται οι δολοφονίες των ανήλικων και ενήλικων εργατών που συμβαίνουν τόσο συχνά αλλά σπάνια βλέπουν τα φώτα της δημοσιότητας. Και τώρα, σκέφτηκες ότι το ζήτημα δεν θα είχε προβληθεί από τα ΜΜΕ αν δεν υπήρχε παράλληλη μετασχηματισμολογία και εκλογολογία;

Η εξουσία είναι μία και ενωμένη με έναν στόχο. Να σκοτώσει εμάς που την συντηρούμε Γιάννη. Παντοιοτρόπως. Ο καθένας και με ένα λιθαράκι.. όλοι συντηρούμε αυτούς που μας σκοτώνουν.

Και χωρίς αιδώ, αλίμονο να ντρεπόμαστε μπροστά σε αυτόν τον όλεθρο, θα σου γράψω ότι εδώ ο κόσμος καίγεται και εμείς μαλακιζόμαστε. Με ψυχοπαπαριές και ερωτιλίκια. Τα έχω πάρει στο κρανίο όπως καταλαβαίνεις γιατί στα 46 μου χρόνια έχοντας λιώσει και χάσει εκατοντάδες παπούτσια στους δρόμους, έχοντας αφισοκολλήσει τη μισή Αθήνα για να έχουν οι γιοι μου ένα καλύτερο μέλλον, βλέπω ότι μόνο πίσω πάμε.
Κι ας με πείτε σταλινική σας θυμίζω ότι οι Γάλλοι ακόνιζαν την γκιλοτίνα χρόνια ολόκληρα για να αποτελούν δημοκρατία που τη δείχνουν ακόμη και οι αριστεροί της Ευρώπης (τρομάρα μας!).
--

5/12/08

Της γυναίκας που αγάπησε το φίδι της λίμνης








Ένα παραμύθι της φυλής Passamaquoddy* χαρισμένο στον Σάββα. Χρόνια πολλά αδελφέ…
.
.
.
.
.
Σάββας, λεπτομέρεια από tattoo σε άνω άκρο με τεχνική freehand.
.
.
.
.

Τα πολύ παλιά χρόνια ζούσε μια όμορφη γυναίκα, τόσο όμορφη που προσέλκυε τα βλέμματα όλων των ανδρών. Κάποτε παντρεύτηκε. Ο άντρας της όμως πέθανε πολύ σύντομα κι εκείνη πήρε άλλον. Μέσα σ΄ ένα χρόνο είχε παντρευτεί πέντε φορές∙ τους πιο έξυπνους και γενναίους της φυλής. Και μετά εκείνη ξαναπαντρεύτηκε.

________
Ο έκτος σύζυγος, ήταν ένας άνθρωπος σιωπηρός∙ τόσο πολύ ώστε όλοι τον περνούσαν για χαζό. Αντίθετα όμως, αποδείχτηκε σοφότερος απ΄ όσο πίστευαν όλοι. Από την αρχή ήταν βέβαιος ότι η γυναίκα του έκρυβε ένα πολύ περίεργο μυστικό. Και αποφάσισε να το βρει. Έτσι, άρχισε να παρακολουθεί κάθε κίνησή της. Νύχτα μέρα.

Ήταν καλοκαίρι όταν εκείνη του πρότεινε να πάνε στο δάσος να κατασκηνώσουν και να μαζέψουν μούρα. Όπως κι έγινε. Σαν έφτασαν όμως άρχισε να του λέει ότι πρέπει να προπορευτεί ώστε να ετοιμάσει τη σκηνή τους. Εκείνος συμφώνησε και αφού απομακρύνθηκε αρκετά, χωρίς να τη χάσει από τα μάτια του, κρύφτηκε και άρχισε να την παρακολουθεί.

Η γυναίκα προχώρησε βαθιά στο δάσος κι έφτασε σε μια απόμακρη και δύσβατη περιοχή που έκρυβε καλά μέσα στα βράχια μια λιμνούλα. Εκεί έκατσε κι άρχισε να τραγουδάει. Αφρός σχηματίστηκε στην επιφάνεια του νερού. Και από τον αφρό βγήκε η ουρά ενός φιδιού. Ήταν ένα πλάσμα τεράστιο. Εκείνη, που είχε βγάλει εν τω μεταξύ όλα τα ρούχα της, αγκάλιασε το φίδι, που τυλίχτηκε γύρω της. Ο σύζυγος τα παρακολουθούσε όλα. Ήταν πια φανερό ότι το δηλητήριο του φιδιού που την κατέκλυζε φρόντιζε να το μεταφέρει σε άλλους για να σώσει τη ζωή της. Και αυτοί πέθαιναν.

Ο άντρας πήγε βιαστικά στο σημείο που ξεκίνησαν, έφτιαξε την καλύβα, δυο κρεβάτια κι άναψε φωτιά. Η γυναίκα του γύρισε κι αντικρίζοντας τα δυο κρεβάτια έδειξε θορυβημένη. Εκείνος όμως της είπε αυστηρά να ξαπλώσει μόνη της. Φοβισμένη πια ξάπλωσε να κοιμηθεί. Ο άντρας σηκώθηκε τρεις φορές τη νύχτα να ρίξει ξύλα στη φωτιά. Κάθε φορά την καλούσε και δεν έπαιρνε απάντηση. Ήταν νεκρή. Είχε πεθάνει από το δηλητήριο του φιδιού. Πήρε το σώμα της και το βύθισε στη λιμνούλα που ζούσε το φίδι._

Πηγή: Charles G. Leland, The Algonquin Legends of New England; or, Myths and Folk Lore of the Micmac, Passamaquoddy, and Penobscot Tribes (Boston: Houghton, Mifflin, and Company, 1884), pp. 273-274, [online]

Απόδοση: Α.Μ.

.

* Οι Passamaquoddy (Peskotomuhkati ή Pestomuhkati στη γλώσσα τους) είναι φυλή αυτοχθόνων κατοίκων της βορειανατολικής Αμερικής, κυρίως των περιοχών μεταξύ του Μέιν και του Μπρούζγουικ. Κατοικούσαν στις παράκτιες περιοχές του Μέιν μετακινούμενοι χειμώνα και καλοκαίρι μεταξύ ακτής και ενδοχώρας (γύρω από τον ποταμό St. Croix). Κύρια απασχόλησή τους ήταν η αλιεία. Όπως και άλλες φυλές εκδιώχθηκαν από τους έποικους τον 16ο αιώνα. Σήμερα από τη φυλή έχουν απομείνει 2.500 άτομα στο Μέιν και περίπου 1.000 σε άλλες κοντινές περιοχές. Από τους κατοίκους του Μέιν οι μισοί και πλέον ενήλικες ομιλούν τη κοινή διάλεκτο Maliseet-Passamaquoddy.

.

2/12/08

Δόγμα Μονρόε

Το Δόγμα Μονρόε αποτελεί μια δήλωση του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζέιμς Μονρόε (Μόνροου), σύμφωνα με την οποία η αμερικανική ήπειρος, που είχε πάψει να αποτελεί ευρωπαϊκή αποικία, δεν θα επέτρεπε στις ευρωπαϊκές δυνάμεις να παρεμβαίνουν στις υποθέσεις της. Τα πράγματα θα ήταν καλά  αν περιορίζονταν μέχρις εκεί. Και όχι μόνο θα ήταν καλά αλλά θα τους χειροκροτούσαν τα έθνη ως λαό που πάλεψε για την ανεξαρτησία και την εδαφική κυριαρχία του.

Ωστόσο, στο δόγμα αυτό επισημαίνεται ότι οι ΗΠΑ θα παρεμβαίνουν όποτε ευρωπαϊκό έθνος προσπαθήσει να καταπιέσει ή να ελέγξει άλλο έθνος στο δυτικό ημισφαίριο, εκλαμβάνοντας την κίνηση των Ευρωπαίων ως πράξη επιθετικότητας. Υπό την έννοια αυτή η εθνική δήλωση των ΗΠΑ καθίσταται ηγεμονική. Πράγμα άλλωστε, που αποδείχθηκε και αποδεικνύεται ακόμη με τη χώρα αυτή να παρεμβαίνει όπου και όποτε κρίνει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης.

Πρωταρχικός στόχος της δήλωσης ήταν κυρίως η προάσπιση της ανεξαρτησίας των κρατών της Λατινικής Αμερικής που μόλις είχαν απελευθερωθεί. Το δόγμα αυτό αποτελεί ουσιαστικά τη θεωρία δύο ξεχωριστών σφαιρών επιρροής, του Νέου και του Παλαιού Κόσμου και εξαγγέλθηκε με δεδομένες τις ανησυχίες των ΗΠΑ, αφενός ότι οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις θα επιχειρούσουν την ανάκτηση των χαμένων αποικιών της Ισπανίας και αφετέρου ότι οι Ρώσοι φιλοδοξούσαν να επεκταθούν στα Βορειοδυτικά τμήματα της αμερικανικής ηπείρου.

Τότε ο πολύς κύριος Κάνιγκ, υπουργός των εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας και γνωστός όχι μόνο από την εμπλοκή του και στα δικά μας πράγματα αλλά και ως πλατεία των Αθηνών, πρότεινε στον Μονρόε να κάνουν μια κοινή συμφωνία απαγορευτική για τη μελλοντική εποίκιση της Λατινικής Αμερικής πράγμα που αρχικά βρήκε σύμφωνο όχι μόνο τον Πρόεδρο αλλά και τους προηγούμενους, Τζέφερσον και Μάντισον. Εκείνος που είχε αντιρρήσεις στη σύναψη μιας τέτοιας δήλωσης-συμφωνίας ήταν ο Γραμματέας, γιος του 2ου Προέδρου και μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Κουίνσι Άνταμς, που υποστήριξε ότι η χώρα του πρέπει να κάνει αποκλειστική δήλωση.

Έτσι, πείσθηκε ο Μονρόε και θέτοντας τον ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στη δήλωσή του προς το Κογκρέσο στην 7η ετήσια σύσκεψη, 2 Δεκεμβρίου 1823, εστίασε σε τέσσερα σημεία: (1) οι ΗΠΑ δεν θα αναμειγνύονταν στις εσωτερικές υποθέσεις ή τους πολέμους μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών (2) οι ΗΠΑ αναγνώριζαν και δεν θα παρέμβαιναν στις υπάρχουσες αποικίες του δυτικού ημισφαιρίου (3) το δυτικό ημισφαίριο ήταν κλειστό για μελλοντική αποίκιση και (4) κάθε απόπειρα από μια ευρωπαϊκή δύναμη να καταπιέσει ή να ελέγξει οποιοδήποτε έθνος στο δυτικό ημισφαίριο θα αντιμετωπιζόταν ως εχθρική πράξη κατά των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ωστόσο, η εξοπλιστική -κυρίως- δύναμη των ΗΠΑ την εποχή που εξαγγέλθηκε ήταν ακόμη μικρή. Άλλωστε η χώρα ζούσε πάντα με το φόβο αποβίβασης του ισχυρού βρετανικού ναυτικού στα νότια της ηπείρου. Έτσι το Δόγμα έμεινε άγνωστο εκτός ΗΠΑ για 30 σχεδόν χρόνια πράγμα που διαπιστώνεται από το γεγονός ότι δεν το επικαλέσθηκαν σε αρκετές περιπτώσεις παρέμβασης Ευρωπαίων όπως λ.χ. των Βρετανών στα Φόκλαντ (1833). Βέβαια ο Πρόεδρος Τζέιμς Νοξ Πολκ (1845-1849) που πέρασε στην ιστορία επειδή διπλασίασε την έκταση των ΗΠΑ, προειδοποίησε τους Βρετανούς και τους Ισπανούς, επιβεβαιώνοντας έτσι το δόγμα Μονρόε, εντάσσοντας το Τέξας και το Όρεγκον και με πολεμικές επιχειρήσεις το Νέο Μεξικό στη χώρα του. Το ίδιο έγινε και επί προεδρίας Άντριου Τζόνσον οπότε έληξε και ο εμφύλιος. Το 1867 μετά τις πιέσεις των ΗΠΑ, με συγκέντρωση στρατευμάτων στο Ρίο Γκράντε, αποσύρθηκαν οι Γάλλοι.

Οι αντιδράσεις των Λατινοαμερικανών στη δήλωση του Μονρόε δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν αρνητικές. Άλλωστε γνώριζαν πόσο αδύναμες ήταν τότε οι ΗΠΑ και ήξεραν ότι η απειλή προερχόταν από την Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο Σιμόν Μπολιβάρ το 1826 στην πρώτη «Παναμερικανική» Σύσκεψη εκφράστηκε θετικά προς τις δηλώσεις Μονρόε θεωρώντας τις ως ένα εργαλείο εθνικής πολιτικής.

Το δόγμα παραμελήθηκε αρκετά χρόνια μέχρι που οι ΗΠΑ προέκυψαν παγκόσμια δύναμη με τον Θεόδωρο Ρούσβελτ το 1904 να το συμπληρώνει ενισχύοντας τη ζώνη επιρροής της χώρας του. Και ποια ήταν η συμπλήρωση; «Σε περίπτωση κατάφωρων και χρόνιων παραπτωμάτων από ένα έθνος της Λατινικής Αμερικής, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επεμβαίνουν στα εσωτερικά του έθνους». Με άλλες λέξεις δηλαδή, όποιος μάς πάει κόντρα την έχει βαμμένη!

Και όλα αυτά με το επιχείρημα ότι η Ευρώπη εξακολουθούσε να αποτελεί απειλή για την αμερικανική ήπειρο, φοβούμενος προφανώς μην προλάβουν και «τακτοποιήσουν» οι Ευρωπαίοι πριν από αυτόν τους Λατινοαμερικανούς. Αυτό θυμίζει και την ελληνική παροιμία: «Δυο γάιδαροι τσακώνονταν σε ξένο αχερώνα».

Μεταξύ των δύο Ρούσβελτ, Θεόδωρου και Φραγκλίνου, οι ΗΠΑ έκαναν πολλές παρεμβάσεις τόσο στη Λατινική Αμερική όσο και στην Καραϊβική, χωρίς βρετανική αντίδραση. Γεγονότα που μάλλον σήμαναν την υποστήριξη του δόγματος από πλευράς τους, στην κατεύθυνση εξυπηρέτησης των εμπορικών κυρίως συμφερόντων. Από τη δεκαετία του ΄30 και μετά επιχειρήθηκε η διαμόρφωση αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής σε «συνεννόηση» με τα έθνη του νότου της ηπείρου που μεταφράζεται ως ιδιοκτήτης (ΗΠΑ) και νοικάρης (λαοί), πράγμα που ισχύει σε διάφορες περιοχές μέχρι σήμερα.

Εδώ αξίζει να παραθέσουμε μια χαρακτηριστικότατη δήλωση Αμερικανού Προέδρου (Δημοκρατικού παρακαλώ) που αναδεικνύει ότι η εξωτερική πολιτική των Αμερικανών έχει την πηγή της στο δόγμα Μονρόε. Δήλωσε λοιπόν ο Τζον Κένεντι στις 29 Αυγούστου 1962 σε συνέντευξη τύπου: «Το Δόγμα Μονρόε σημαίνει αυτό που ο Πρόεδρος Μονρόε και ο Τζον Κουίνσι Άνταμς διατύπωσαν, και αυτό είναι ότι θα αντιταχθούμε στην επέκταση εξουσιών κάθε ξένης δύναμης στο δυτικό ημισφαίριο, και γι΄ αυτό είμαστε αντίθετοι σε ό,τι συμβαίνει στην Κούβα σήμερα. Γι΄ αυτό σταματήσαμε τις δοσοληψίες. Αυτός είναι ο λόγος που εργαστήκαμε στον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών και με άλλους τρόπους για να απομονώσουμε την κομμουνιστική απειλή, στην Κούβα. Γι΄ αυτό θα εξακολουθήσουμε τη μεγάλη μας προσπάθεια να την αποφύγουμε».

Βέβαια, αν δεν τον είχαν δολοφονήσει θα είχε σήμερα εκτός από τη χαρά της ζωής και μια άλλη χαρά. Να απολαμβάνει ένα Πρόεδρο του Νότου, τέως νοικάρη τους, που ευχόμενος να μην δολοφονήσουν και τον Ομπάμα, δήλωσε προχθές: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνο ο Λευκός Οίκος, είναι μια αυτοκρατορία που σκοτώνει, βομβαρδίζει και δολοφονεί».

Αυτό λοιπόν, (ξανα)δήλωσε ο Ούγκο Τσάβεζ, γιατί βλέπετε κανένα δόγμα δεν είναι ικανό να σταθεί όταν ο λαός δεν το επιθυμεί. Εκτός κι αν είναι αμετανόητοι ραγιάδες.
______
======
=====
____________
Προτείνω σχετικά το άρθρο της κ. Πόλυς Χατζημανωλάκη Το δόγμα Μονρόε: Φύλλο συκής ή χιτώνας του Νέσσου;
--

29/11/08

Τζορτζ Χάρισον

Something, 1969. O Φρανκ Σινάτρα το χαρακτήρισε, τότε, ως το καλύτερο τραγούδι για την αγάπη των τελευταίων 50 χρόνων.


Στις 29 Νοεμβρίου 2001, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 53 ετών από καρκίνο του πνεύμονα, ένα ακόμη μέλος των Beatles, o Τζορτζ Χάρισον, ο οποίος μετά τη διάλυση του θρυλικού συγκροτήματος έκανε μια επιτυχημένη καριέρα ως μουσικός, συγγραφέας, σεναριογράφος, και κινηματογραφικός παραγωγός. Μάλιστα υπήρξε ο πρώτος Beatle που κυκλοφόρησε προσωπικό άλμπουμ αλλά και ο πρώτος σταρ που έκανε ανθρωπιστική εκδήλωση.

Ο Χάρισον γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1943 στο Λίβερπουλ, γιος καθολικών Ιρλανδών. Το 1954 έχοντας πετύχει την απαιτούμενη βαθμολογία γίνεται δεκτός στο Ινστιτούτο Αρρένων του Λίβερπουλ όπου φοίτησε πέντε συνολικά χρόνια, γνωρίζοντας τον Πολ Μακ Κάρτνεϊ με τον οποίο συνδέθηκαν φιλικά. Στο σχολείο αυτό ο Χάρισον είχε δημιουργήσει ένα γκρουπάκι με τον αδελφό του Πίτερ και τον φίλο τους Άρθουρ Κέλι.

Όταν το 1960 δημιουργήθηκε οι Beatles, με πρώτο όνομα του γκρουπ Quarrymen, ο Μακ Κάρτνεϊ προσκάλεσε τον Χάρισον να συμμετάσχει πράγμα που έγινε παρόλο που ο ίδιος δεν ζήτησε ποτέ επίσημα τη συμμετοχή του. Στη συνέχεια ως νεαρότερο μέλος του συγκροτήματος οι υπόλοιποι των αντιμετώπιζαν συχνά σαν παιδί και αρχικά η συμμετοχή του είχε τη μορφή του συνεργάτη ανάλογα με τις ανάγκες που προέκυπταν. Ωστόσο ο Μακ Κάρτνεϊ προτείνοντας στον Τζον Λένον να συνεργαστούν με τον κιθαριστή Χάρισον, άνοιξε το δρόμο για μια μακρά συνεργασία.

Τη χρονική περίοδο που το συγκρότημα άρχισε να λατρεύεται στο Λίβερπουλ, υποστηρικτής στην προσπάθεια του Χάρισον υπήρξε η μητέρα του. Ενώ ο Χάρισον είχε περάσει στο κοινό ως το χαριτωμένο παιδί των Beatles και ο Λένον ως ηγέτης, ο Τζορτζ κατακτούσε όλο και περισσότερο το γυναικείο κοινό. Παρά το γεγονός ότι το κοινό τον χαρακτήριζε ως τον «ήσυχο» Beatle, ο Χάρισον είχε σχετικά αγριωπή όψη την οποία κάποτε ένας φωτογράφος φρόντισε να τονίσει, απαθανατίζοντάς τον σε ένα μπαρ με σκοπό να δείξει την άλλη όψη των μελών του συγκροτήματος, ως άτομα που το έχουν ρίξει στο ποτό.

Σε κάποιες συναυλίες μάλιστα, το κοινό περιέλουζε το συγκρότημα με το αγαπημένο γλυκό του Χάρισον, το Jelly Babies, συνήθεια που δεν φάνηκε και τόσο βολική για το αμερικανικό κοινό. Εκείνοι βλέπετε δεν είχαν διαθέσιμο αυτό το μαλακό βρετανικό γλύκισμα και στην προσπάθειά τους να υποδεχτούν το συγκρότημα με ευρωπαϊκό τρόπο το αντικατέστησαν με καραμέλες (jelly beans) πράγμα διόλου ευχάριστο για τους Beatles! Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χάρισον ήταν ο πρώτος από τους Beatles που είχε πατήσει το πόδι του στις ΗΠΑ, όταν το 1963 επισκέφθηκε την αδελφή του στο Ιλινόις. Το ταξίδι αυτό έγινε 5 μήνες πριν το συγκρότημα εμφανισθεί στο The Ed Sullivan Show.

Τον πρώτο καιρό ο Χάρισον δεν αποτελούσε τον σόλο κιθαρίστα του συγκροτήματος ειδικά λόγω των παρεμβάσεων του παραγωγού τους, Τζορτζ Μάρτιν, ο οποίος χρόνια αργότερα παραδέχθηκε ότι είχε «κτηνώδη» συμπεριφορά απέναντι στον μουσικό. Ουσιαστικά στο συγκρότημα δεν συμμετείχε χωρίς περιορισμούς ποτέ. Την πρώτη περίοδο των Beatles, ο Χάρισον απέκτησε τη συνήθεια του καπνίσματος, εθιζόμενος στη νικοτίνη, πράγμα που όπως λέγεται ίσως να αποτέλεσε και την αιτία του θανάτου του.

Η πρώτη συνθετική δουλειά του, υπήρξε το τραγούδι Don't Bother Me, 1963, ως άσκηση στη σύνθεση. Το κομμάτι ένα χρόνο μετά περιλήφθηκε στο δεύτερο άλμπουμ των Beatles που είχε τίτλο Meet the Beatles! και σε συντομία ακούστηκε στο A Hard Day's Night.

Αν και είχε συνθέσει και ένα κομμάτι για το επόμενο άλμπουμ, Beatles for Sale, δεν συμπεριλήφθηκε και επανεμφανίζεται έτσι στη δισκογραφία το 1965 με τα τραγούδια I Need You και You Like Me Too Much στο άλμπουμ Help! τραγουδώντας ο ίδιος. Ο Χάρισον όμως ενίσχυσε φωνητικά το συγκρότημα και σε τραγούδια που δεν είχε γράψει ο ίδιος όπως Chains, Do You Want to Know a Secret , Please Please Me, Roll Over Beethoven, Devil in Her Heart, I'm Happy Just to Dance with You, και Everybody's Trying to Be My Baby σε διάφορα άλμπουμς. Γενικά η συνθετική δουλειά του δεν γινόταν εύκολα αποδεκτή από το συγκρότημα παρόλο που ο ίδιος ο Λένον είχε παραδεχτεί ότι τα τραγούδια του ήταν εξίσου καλά με των άλλων (1969).

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις ΗΠΑ, καταγοητεύθηκε από το ινδικό σιτάρ, στον οποίο τον μύησε ο Ντέιβιντ Κρόσμπι, αφιερώνοντας κυριολεκτικά ένα σημαντικό μέρος της ζωής του στη μελέτη της ινδικής μουσικής. Μετά από ένα ταξίδι στην Ανατολή ο Χάρισον αγόρασε ένα δικό του σιτάρ και έγινε έτσι ο πρώτος δυτικός γνωστός μουσικός που έπαιξε το όργανο αυτό εκτελώντας το κομμάτι This Bird Has Flown για το άλμπουμ Norwegian Wood (1966).

Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων για το Help!, στις Μπαχάμες, ο Χάρισον αναπτύσσει το ενδιαφέρον του για τον Ινδουισμό ενώ επισκεπτόμενος τη Βομβάη με τη σύζυγό του, του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει την ινδική κουλτούρα και τον ινδουισμό και να μελετήσει περισσότερο την τεχνική του σιτάρ. Το 1969 έγραψε το Hare Krishna Mantra το οποίο εκτελέσθηκε στο Λονδίνο στο Ναό των Κρίσνα από τους ίδιους, ενώ μαζί με τον Λένον συναντήθηκαν με τον ιδρυτή της Διεθνούς Οργάνωσης των Κρίσνα. Λίγο αργότερα ο Χάρισον ασπάσθηκε τον Ινδουισμό και όπως λέγεται (οι απόψεις διίστανται) στην οργάνωση αυτών άφησε την κινητή και ακίνητη περιουσία του.

Ο Χάρισον συνδεόμενος με στενή φιλία, από το 1960, με τον Έρικ Κλάπτον, συνεργάσθηκε μαζί του το 1969 για το άλμπουμ Cream 's Goodbye, συν-γράφοντας το τραγούδι Badge του οποίου ο τίτλος προέκυψε από την κακή ανάγνωση στο χειρόγραφο του Χάρισον της λέξης bridge (Γέφυρα). Πρόκειται για έναν όρο που χρησιμοποιείται στη μουσική για να εκφράσει τη σύνδεση στίχου και ρεφρέν. Για τις προσωπικές δουλειές του ο Χάρισον υποχρεωνόταν να χρησιμοποιεί ψευδώνυμο, και κυρίως το Μυστηριώδης Άγγελος ενώ η συνεργασία του με τον Κλάπτον συνεχίσθηκε και μέσω αυτού γνώρισε τη σλάιντ κιθάρα.

Μέχρι το 1970 ο Χάρισον έχει γράψει έναν ικανό αριθμό τραγουδιών τόσο μόνος του όσο σε συνεργασία με τους Μακ Κάρτνεϊ και Λένον με εντάσεις όμως μεταξύ τους και προστριβές για τον τρόπο που εκείνος ήθελε να παίζει. Ειδικότερα συγκρούσθηκε επανειλημμένα για το θέμα αυτό με τον Μακ Κάρτνεϊ και κάποιες φορές υπό την απειλή της αποχώρησής του από το συγκρότημα ναυάγησαν και παρουσιάσεις του συγκροτήματος. Μια αποχώρηση που έλαβε χώρα στις 10 Ιανουαρίου 1969 κατά τη διάρκεια μιας ηχογράφησης αφήνοντας στα κρύα του λουτρού τον Λένον, για να επανέλθει σε διαπραγματεύσεις με τα άλλα μέλη του συγκροτήματος 12 μέρες αργότερα.

Οι σχέσεις των μελών του συγκροτήματος έγιναν πιο ζεστές κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης του άλμπουμ Abbey Road στο οποίο περιλήφθηκαν και τα πασίγνωστα τραγούδια του Χάρισον Something και Here Comes the Sun. Μετά την διάλυση των Beatles, 1970, ο Χάρισον βρέθηκε να έχει έναν όγκο τραγουδιών τα οποία ενώ είχε δημιουργήσει για το συγκρότημα δεν είχαν ηχογραφηθεί ποτέ. Και ήταν μόνο 26 ετών.

Για κάμποσα χρόνια μετά κυκλοφόρησε τόσο προσωπικά άλμπουμ όσο και συμμετοχικά με διάφορους δημιουργούς και συγκροτήματα ενώ πέρασε και μια περίοδο που καλυπτόταν οικονομικά από τα δικαιώματα των Beatles. Το 1970 και το 1971 ηχογράφησε τις πρώτες προσωπικές δουλειές My Sweet , Isn't It a Pity και What Is Life σκαρφαλώνοντας στην κορυφή των πωλήσεων. Μάλιστα για το πρώτο υπήρξε και μια δικαστική διαμάχη λόγω της ομοιότητάς του με He's So Fine (Chiffons,1963) από την οποία ο Χάρισον βγήκε χαμένος το 1976. Ως κινηματογραφικός παραγωγός συνεργάστηκε και με τους Μόντι Πάιθονς.

Το 1971 ο Χάρισον πέρασε στην ιστορία ως ο πρώτος δημοφιλής ρόκερ που διοργάνωσε φιλανθρωπική εκδήλωση (Μπαγκλαντέζ, 1 Αυγούστου) με τη συμμετοχή 40.000 ανθρώπων και αναμετάδοση στο Madison Square Garden της Ν. Υόρκης. Στη συναυλία συμμετείχαν και οι Κλάπτον, Ντίλαν, Ράσελ, και άλλοι μεταξύ των οποίων και ο Beatle Ρίνγκο Σταρ. Μέχρι σήμερα τα δικαιώματα από τις πωλήσεις των σχετικών CDs και DVDs κατέχει η UNICEF. Την ίδια κίνηση επανέλαβε, αυτή τη φορά για το Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Μπέρμιγχαμ το 1986.

Ακολούθησαν πολλές περιοδείες, συνεργασίες και προσωπικές δουλειές του με κορυφαίες επιτυχίες το Give Me Love (Give Me Peace on Earth) το 1973 Νο 1 στις ΗΠΑ και Sue Sue Me You Blues, Νο 1 για 5 εβδομάδες και αποτυχίες μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο το Dark Horse, 1974. Η συνεργασία που αποδείχθηκε ως η πλέον σταθερή ήταν εκείνη με τον Έρικ Κλάπτον με τον οποίο περιόδευσε και στην Ιαπωνία το 1991 ενώ συμμετείχε τη διετία 1994-1996 στις προσπάθειες επανένωσης του συγκροτήματος που άφησε εποχή.

Αρκετές φορές ο Χάρισον είχε δεχτεί βολές τόσο από το κοινό όσο και από τα ΜΜΕ για διάφορους λόγους που ξεκινούσαν από το «βραχνό» της φωνής του έως και τις σχέσεις του με τον Ινδουισμό. Στο πλαίσιο αυτό δεν έλειψαν και οι οξύτητες με κορύφωση την επίθεση που δέχτηκε με μαχαίρι τον Δεκέμβρη του 1999 στο σπίτι του, πάσχοντας ήδη από καρκίνο. Έκτοτε ο Χάρισον σπάνια εμφανίσθηκε δημόσια.

Στις 2 Οκτωβρίου 2001, δύο μήνες πριν πεθάνει, ο Χάρισον συμμετείχε ως γκεστ μουσικός στο άλμπουμ Zoom (Electric Light Orchestra), παίζοντας σλάιντ κιθάρα για το κομμάτι Love Letters. Πέθανε στο αρχοντικό Hollywood Hills που είχε νοικιάσει ο Μακ Κάρντνεϊ, ο οποίος σε πρόσφατη συνέντευξή του στον Λάρι Κινγκ, αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχε με τον σκαθάρι. Η στάχτη του Χάρισον σκορπίστηκε στον Γάγγη ποταμό σε άγνωστο χρόνο.

Πηγή
Wikipedia, The free Encyclopedia
________

26/11/08

Η άσπρη πεταλούδα

Από τον ζωγράφο των ονείρων. Σαλβαδόρ Νταλί, Αλληγορία μεταξιού, χ.χ (1950;)
----
Ένας ιαπωνικός μύθος για τις γλυκές καρδιές
--
ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ πίσω από το νεκροταφείο του ναού Σοζάντζι, ζούσε ένας αξιαγάπητος γέροντας που τον έλεγαν Τακαχάμα. Αν και οι γείτονές του τον συμπαθούσαν πολύ, οι περισσότεροι τον θεωρούσαν τρελό. Και ξέρετε γιατί; Επειδή δεν είχε παντρευτεί αλλά ούτε τον είχαν δει ποτέ, έστω και με μία γυναίκα.

Μια μέρα του καλοκαιριού ο γέροντας αρρώστησε τόσο βαριά που έστειλε να ειδοποιήσουν την νύφη του και το γιο της. Αυτοί έτρεξαν αμέσως κοντά του και προσπαθούσαν να κάνουν ό,τι περνούσε από το χέρι τους ώστε ο Τακαχάμα να είναι ευτυχισμένος, τουλάχιστον τις τελευταίες του στιγμές.

Καθώς κοιτούσαν τον άρρωστο γέροντα να κοιμάται, μια μεγάλη άσπρη πεταλούδα πέταξε στο δωμάτιο και πήγε κι έκατσε στο μαξιλάρι του. Ο ανιψιός του προσπάθησε να τη διώξει μακριά με μια βεντάλια, αλλά εκείνη δεν έδειχνε και τόσο πρόθυμη να αφήσει τον Τακαχάμα. Κάποια στιγμή ο νεαρός κατάφερε να την βγάλει στον κήπο. Εκείνη τότε, αφού πέταξε πάνω από ένα γυναικείο τάφο, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς.

Παρατηρώντας το μνήμα, ο ανιψιός του Τακαχάμα, διαπίστωσε ότι επάνω ήταν χαραγμένο το όνομα Ακίκο, μαζί με τη φράση «πέθανε όταν ήταν δεκαοκτώ ετών». Αν και ο τάφος ήταν σκεπασμένος από πρασινάδα και πρέπει να αναπαυόταν μέσα του πάνω από πενήντα χρόνια η Ακίκο, το αγόρι πρόσεξε ότι ήταν γεμάτος με λουλούδια, και μάλιστα πρόσφατα ποτισμένα.

Όταν ο νεαρός γύρισε στο σπίτι, ο Τακαχάμα είχε φύγει πια. Γυρνώντας προς τη μητέρα του, της εξιστόρησε όλα όσα είχε δει στο νεκροταφείο. «Ακίκο;» αναρωτήθηκε φωναχτά στην αρχή η μάνα του και μετά συνέχισε: «Όταν ο θείος σου ήταν νέος, ετοιμαζόταν να παντρευτεί με την Ακίκο. Όμως εκείνη πέθανε μια μέρα πριν το γάμο τους. Έτσι εκείνος αποφάσισε ότι δεν θα παντρευτεί ποτέ του και θα ζήσει για πάντα κοντά της. Όλα αυτά τα χρόνια έμεινε πιστός στην πρώτη και μοναδική αγάπη του, κρατώντας τη γλυκιά ανάμνησή της στην καρδιά του. Βρέξει -χιονίσει, ο Τακαχάμα πήγαινε καθημερινά στον νεκροταφείο. Καθημερινά πήγαινε στον τάφο της και προσευχόταν για την ευτυχία της, τον σκούπιζε και τον στόλιζε με λουλούδια. Όταν σήμερα εκείνος δεν κατάφερε να πάει κι ο όρκος της αγάπης του έπαψε, η Ακίκο ήρθε κοντά του. Εκείνη η άσπρη πεταλούδα ήταν η γλυκιά, αγαπημένη ψυχή της».-

Πηγή: Hadland Davis, F. (1913), Myths and Legends of Japan, G. G. Harrap and Company, London: 218-219 [online].
Απόδοση: Α.Μ.
-

21/11/08

Καλόγερος: ένα τέρας του καιρού μας

Άνδρας με πίπα. Αμεντέο Μοντιλιάνι. 1918. Olga's Gallery.


Πλάσμα μυστήριο της θάλασσας είναι ο Καλόγερος, ολόιδιος με καλόγερο της στεριάς. Ένα ιστορικό κείμενο του 1187 μ.Χ. λέει πως «κάποιοι Άγγλοι ψαράδες έπιασαν στα δίχτυα τους ένα ψάρι που είχε ανθρώπινη μορφή. Το πήγαν στον άρχοντα Βαρθολομαίο Ντε Κλανβίλ κι εκείνος το κράτησε στο κάστρο του, για να το δείχνει στους άλλους άρχοντες, να ζηλεύουν.

Κουβέντα δεν έβγαλε ο Καλόγερος έξι ολόκληρους μήνες. Μόνο έτρωγε. Τα πάντα έτρωγε, αλλά του άρεσαν ιδιαίτερα τα ψάρια. Το πήγαν και στην εκκλησία μερικές φορές, αλλά έδειξε να μην καταλαβαίνει πως βρίσκεται σε ιερό χώρο. Μ΄ αυτά και μ΄ αυτά, το βαρέθηκε ο άρχοντας και το ξαναπέταξε στη θάλασσα κι από τότε δεν ξαναφάνηκε».


Από την Εγκυκλοπαίδεια των Τεράτων

18/11/08

Μπαγιαντέρας


Μπουζούκι τρίχορδο, Μπαγιαντέρας, Το Πέρασμα, Οργανικό κομμάτι που είχε εκτελεσθεί το 1939 από τον Χιώτη σε ηλικία 17 ετών.


Ο Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας γεννήθηκε στο Χατζηκυριάκειο, 22ο παιδί του Γιάννη, με καταγωγή από τον Πόρο, και της Υδραίας Αγγελικής. Ο πατέρας του υπηρετώντας στο Βασιλικό Ναυτικό ή στο Λιμενικό Σώμα, είχε την οικονομική δυνατότητα να στηρίξει τα παιδιά του κι έτσι ο Δημήτρης τελειώνοντας το Γυμνάσιο συνέχισε σπουδάζοντας ηλεκτροτεχνία. Ωστόσο, παρόλο που αγαπούσε τα γράμματα σαν χαρακτήρας ήταν ατίθασος και προτίμησε να ασχοληθεί με την ελεύθερη πάλη και τη μουσική.

Σαν ηλεκτρολόγος εργάστηκε περιστασιακά στα «Λιπάσματα» της Δραπετσώνας, έχοντάς τον απορροφήσει η μουσική και ιδιαίτερα τα έγχορδα όργανα. Από μικρός άλλωστε, έπαιζε μαντολίνο, κιθάρα και βιολί ενώ το 1924 ξεκίνησε να μαθαίνει μπουζούκι. Αυτή του η επιλογή βρήκε αντίθετο τον πατέρα του που τον προόριζε για στρατιωτικό και όχι για.. μπουζουξή!

Ένα χρόνο αργότερα (1925) διασκεύασε την οπερέτα του Έριχ Κάλμαν, «Μπαγιαντέρα», για λαϊκή ορχήστρα με μπουζούκι και μαντολίνο. Από τη δουλειά του αυτή απέκτησε και το προσωνύμιο με το οποίο έμελλε να γίνει τόσο γνωστός στο χώρο του ρεμπέτικου τραγουδιού. Ωστόσο η χρονιά αυτή τον σημάδεψε στο υπόλοιπο της ζωής του. Υπηρετώντας τη θητεία του στο Ναυτικό, και λόγω των γνωριμιών που είχε «εξοικονομούσε» κρυφά εκρηκτικές ύλες, που τις έδινε σε φίλους του ψαράδες από την Κούλουρη. Όταν η δραστηριότητά του αυτή έγινε γνωστή ο νόμος «περί εμπορίας όπλων» εξαντλήθηκε στην περίπτωσή του με αποτέλεσμα να παραμείνει σε στρατιωτική φυλακή μια ολόκληρη πενταετία.

Από το 1930 ασχολήθηκε με τον μπουζουκομπαγλαμά και τη σύνθεση ρεμπέτικων τραγουδιών, ενώ τριγυρνώντας στα πειραιώτικα στέκια, γνωρίστηκε και συνδέθηκε φιλικά με τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Στράτο Παγιουμτζή, τον Γιώργο Μπάτη και τον Στέλιο Κερομύτη. Η συνεργασία αυτή έδωσε την ευκαιρία στον Μπαγιαντέρα να μελετήσει το Ρεμπέτικο τραγούδι, ηχογραφώντας την πρώτη του δουλειά με τίτλο «Καπνεργάτριες» (1935) στην Κολούμπια. Ο τίτλος του δίσκου σχετίζεται με την στιχουργό και σύντροφό του Δέσποινα Αραμπατζόγλου η οποία εργαζόταν ως καπνεργάτρια στου Παπαστράτου. Πρόκειται για τα δύο πρώτα του χασικλίδικα τραγούδια «Η καπνουλού» και το «Πάντα με γλυκό χασίσι», τα οποία σημείωσαν μεγάλη επιτυχία.

Ο Μπαγιαντέρας στενά συνδεμένος με τους προσφυγικούς, εργατικούς συνοικισμούς υπήρξε υμνητής τους γράφοντας στο Μεσοπόλεμο εξαιρετικά ρεμπέτικα τα οποία απέδωσε με ιδιαίτερη ευαισθησία στο μπουζούκι ο ίδιος με τη συντροφιά ενός νέου ακόμη μουσικού που έμελλε και αυτός να γίνει βιρτουόζος του οργάνου. Του Μανώλη Χιώτη. Αρκετές φορές μάλιστα ερμήνευαν και οι ίδιοι τα τραγούδια και άλλοτε δυο σπουδαίες φωνές του Ρεμπέτικου όπως ήταν ο Στράτος Παγιουμτζής και ο «κολλητός» του Στελλάκης Περπινιάδης. Ήταν η εποχή (1936-1940) που η θεματολογία του άλλαξε λόγω της αυστηρής νομοθεσίας για τα ναρκωτικά. Τότε έγραψε πολλές από τις μεγάλες επιτυχίες του όπως «Χατζηκυριάκειο (Από βραδύς ξεκίνησα ή Θα κλέψω μια μελαχρινή)» (1937), «Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια (Γυρνώ σαν νυχτερίδα)» (1938), «Μ΄ έχεις μαγεμένο (Σαν μαγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει)» (1940), «Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη (Το τραγούδι της αγάπης)» (1940), «Μάτια γλυκά και γαλανά» (1940), «Όμορφη Σμυρνιά» (1938;). Επίσης την περίοδο αυτή συνθέτει το «Μια τράτα Κουλουριώτικη» που ερμηνεύθηκε από το δίδυμο Περπινιάδη-Γεωργακοπούλου.

Ο Μπαγιαντέρας, προερχόταν από δημοκρατική οικογένεια. Έχοντας ως όπλο, κυριολεκτικά για την εποχή εκείνη, τη μόρφωση ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ποίηση και τη μελέτη πολιτικών και φιλοσοφικών κειμένων. Έτσι συχνά αναλάμβανε ρόλο διαφωτιστή προς τους εργάτες με τους οποίους ερχόταν σε επαφή λόγω της γυναίκας του. Το ενδιαφέρον του για την πολιτική ήταν μεγάλο και λόγω της κοινωνικής του ευαισθησίας τοποθετήθηκε στην Αριστερά. Λίγο πριν το πόλεμο εντάχθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ.

Το 1940 έλαβε μέρος στον πόλεμο και τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους ηχογράφησε πολεμικά τραγούδια ευρέως γνωστά, επίσης. Πρόκειται για τα «Τους Κενταύρους δε φοβάμαι (Συντροφιά έχω τη λόγχη)» και «Στης Πίνδου τα βουνά (Ψηλά βουνά κι απάτητα»).

Τον Απρίλη του 1941 παίζοντας με τον Μπιρ-Αλλάχ (Γιάννης Σταμούλης) στο κέντρο «Πειραιεύς» στο Μαρούσι, αιφνίδια έχασε το φως του από εξελισσόμενο γλαύκωμα, που εξελισσόταν ήδη, χωρίς να μπορέσει να ξαναδεί πότε. Πολλοί φίλοι και συνεργάτες του, τότε τον περιφρόνησαν. Εκείνος ωστόσο όχι μόνο δεν σταμάτησε να παίζει μπουζούκι αλλά για να τους αποδείξει ότι δεν ξόφλησε, έγραψε τις μεγαλύτερες επιτυχίες του.

Η κατοχή έφερε τη φτώχεια, και η φτώχεια την πείνα. Ο Μπαγιαντέρας, όπως και όλοι οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου στεκόταν τα μαύρα χρόνια στην ουρά για το συσσίτιο για να εξασφαλίσει τροφή για τα παιδιά του, ενώ τα βράδια έπαιζε όπου έβρισκε ευκαιρία. Όμως και με αυτόν τον τρόπο κατόρθωνε να περνάει τα αντιστασιακά τραγούδια που είχε γράψει για τους συντρόφους του που πολεμούσαν στο βουνό. Δυστυχώς το μόνο όπλο που του είχε απομείνει ήταν το μπουζούκι. Μάλιστα αναφέρεται ότι είχε κακοποιηθεί από ταγματασφαλίτες για τη δραστηριότητά του αυτή.

Μετά τον πόλεμο άρχισε πάλι να συνθέτει και να εμφανίζεται σε μεγάλα πια κέντρα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στον Άγιο Ιερόθεο με την αγαπημένη του Δέσποινα.

Ο Μπαγιαντέρας πέθανε στις 18 Νοεμβρίου 1985, αφήνοντας πίσω του τουλάχιστον 130 τραγούδια, ορισμένα από τα οποία έμειναν ανέκδοτα όχι μόνο λόγω της μεταξικής λογοκρισίας αλλά κι εκείνης που επιβλήθηκε μεταπολεμικά. Υπήρξε άνθρωπος ευαίσθητος αλλά και σκληρό καρύδι –παρόλο που ήταν βραχύσωμος. Αναφέρεται ότι δεν πείραξε ποτέ στη ζωή του άνθρωπο αλλά δεν επέτρεψε και να τον πειράξει κανείς. Υπήρξε με άλλες λέξεις, η τυπική περίπτωση του «μάγκα» της εποχής.

Το σίγουρο είναι ότι ο Μπαγιαντέρας υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους λαϊκούς δημιουργούς, τα έργα του οποίου τραγουδιούνται μέχρι σήμερα και θα τραγουδιούνται για πολλά χρόνια.

Πηγή με περισσότερα στοιχεία rebetiko.gr
----------

15/11/08

Το πάθος για τη λευτεριά

ΕΠΕΙΔΗ ΟΧΙ ΑΠΛΩΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΜΕ... ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ

-------------
Παιδί το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις,
όπως το βρεις κι όπως το δεις να μην το παρατήσεις.
Σκάψε το ακόμα πιο βαθιά και βρέξε το πιο στέρεα
και πλούτισε τη χλόη του και πλάταινε τη γη του,
κι αν είναι κι έρθουνε χρόνια δίσεκτα, πέσουν καιροί οργισμένοι,
κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα κι όσα δέντρα,
για τίποτ΄ άλλο δεν 'φελούν, παρά για μετερίζια.

Μη φοβηθείς το χαλασμό, φωτιά, τσεκούρι τράβα,
ξεσπέρμεψέ το, χέρσωσε, το περιβόλι κόφτο
και χτίσε κάστρο πάνω του και ταμπουρώσου μέσα
για πάλεμα, για μάτωμα, για τη καινούργια γέννα,
που όλο την περιμένουμε κι όλο κινά για να ΄ρθει
κι όλο συντρίμμι χάνεται, στο γύρισμα των κύκλων.

Κωστής Παλαμάς, από τους «Βωμούς» (1915;)
-----------------

12/11/08

Η ΑΕΚ, ο λαός και .. οι άλλοι


1η δημοσίευση στο blog, που συμμετέχουμε, «Ούτε ένα βήμα πίσω» τη Δευτέρα, 10 Νοεμβρίου 2008

Ενώ η εκλογή Ομπάμα δεν ήταν ακόμη πραγματικότητα και η Προεδρολογία δέσποζε στα ΜΜΕ, παγκοσμίως, η ΑΕΚ ερχόταν αντιμέτωπη, για μια ακόμη φορά με τη δική της κενή θέση στο επίπεδο αυτό. Οι αντι-Νικολαΐδικοί πανηγύρισαν, οι Ντεμικοί και οι ΑΕΚτζήδες πάγωσαν, οι αντίπαλοι έτριβαν τα χέρια τους παρασκηνιακά.

Τις ίδιες μέρες η Πηνελόπη μας έγραφε ένα άρθρο με τίτλο «Η πολιτική δεν είναι ποδόσφαιρο» πραγματευόμενη όσα κοινά δεν πρέπει να έχει η πολιτική με το αγαπημένο άθλημα σε επίπεδο οπαδικής συμπεριφοράς. Εκεί λοιπόν εκφράστηκε από αρκετούς, μεταξύ των οποίων και η υπογράφουσα, η άποψη πως το ποδόσφαιρο έχει στοιχεία τέτοια –στρατηγική, κανόνες συμπεριφοράς κ.λπ.- που αν η πολιτική τα εφάρμοζε ίσως όλα να ήταν καλύτερα για την ελληνική πραγματικότητα.

Στην Κυριακάτικη Αυγή (9/11/2008-Άρθρα θέματα) και στη στήλη Αριστερό Εξτρέμ, ο Τζούλιος Συναδινός σε άρθρο του με τίτλο «Μια ήττα με παρακαταθήκη» προσεγγίζει το κενό Προέδρου στην ΑΕΚ με έναν περισσότερο πολιτικό τρόπο, διατυπώνοντας την άποψη ότι πραγματικά αποτελεί παρακαταθήκη η Προεδρία του Νικολαΐδη. Θεωρώντας ότι η παραίτηση του Ντέμη αποτελεί απώλεια για το ελληνικό ποδόσφαιρο, εφόσον δεν είναι μόνο προσωπική του αποτυχία αλλά συνολικά του πνεύματος που εξέπεμψε για το άθλημα, ολόκληρη η ομάδα Νικολαΐδη, επισημαίνει ότι η κατεστημένη αντίδραση, το σύστημα του ελληνικού ποδοσφαίρου, ενταφιάζει κάθε προσπάθεια αλλαγής, μιας αλλαγής που διαπιστώθηκε και σε διαχειριστικό επίπεδο μια και ο Ντέμης Νικολαΐδης ζήτησε τη στήριξη και τη συμμετοχή των φιλάθλων για την ανατροπή.

Χωρίς να τίθεται θέμα αμφισβήτησης της ορθότητας των προβλέψεων που είχε κάνει ο ίδιος δημοσιογράφος πριν από δύο χρόνια, ούτε και για το φίλαθλο πνεύμα –και φιλικό προς την ΑΕΚ- που διέπει συνολικά το εξαιρετικό άρθρο του, στάθηκα ιδιαίτερα σε δυο τρία σημεία που μου έφεραν στο νου το δημοσίευμα της Πηνελόπης. Αυτά τα σημεία για τα οποία πιστεύω ότι αποτελούν πραγματικά θέμα συζήτησης, όχι μόνο για την ΑΕΚ, αλλά και για την κάθε ομάδα που τρέχει με τα πόδια να προλάβει τις άλλες που βρίσκονται επάνω σε επιχειρηματικά άρματα.

Στάθηκα ιδιαίτερα σε ό,τι σχετίζεται με το «λαϊκό» προφίλ των ποδοσφαιρικών ομάδων χωρίς να προσπεράσω το παράδειγμα της Μπαρτσελόνα που δίνει ο Τζούλιο Συναδινός, αναφέροντας μεταξύ άλλων:

«Όμως και το δικό του αποτέλεσμα θα κριθεί από τη στάση του στα ίδια συγκρουσιακά επίδικα, ακριβώς στα ίδια κομβικά σημεία στα οποία απέτυχε ο Νικολαΐδης: λιγότερη έπαρση, ζωντανό όραμα για μια ουσιαστικά λαϊκή ομάδα, αξιοποίηση μεν επενδυτών αλλά προστατεύοντας τους φιλάθλους από τον ενταφιασμό τους σε ένα πελατολόγιο, ρύθμιση των σχέσεων με συμφέροντα και παγιωμένες αντιλήψεις οργανωμένων οπαδών.»

«Μετά τα πρώτα δυο - τρία χρόνια ευφορίας, το σύνθημα για "χιλιάδες μέλη» μετατράπηκε σε "είκοσι χιλιάδες κατόχους διαρκείας". Η λαϊκή συμμετοχή μετατράπηκε σε πρόταση για λέσχη εκλεκτών φιλάθλων έναντι 10 χιλιάδων ευρώ. Η οραματική σχέση φιλάθλου - ομάδας επανήλθε στην καθιερωμένη σχέση πελάτη - ομάδας. Τα τραγούδια μετατράπηκαν σε life-style εκδηλώσεις και το σκηνικό της εμπορευματοποίησης ξαναστήθηκε καλά».

«Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Νικολαΐδης κατείχε μόνο το 9% του μετοχικού κεφαλαίου, δεν όριζε καταστάσεις, δεν τον άφησαν οι υπόλοιποι μεγαλομέτοχοι και άλλα πολλά. Μπορώ να το αμφισβητήσω ευθέως, αναφέροντας μάλιστα την αδιέξοδη στάση που κράτησε ο ίδιος προσωπικά, σε σχέση με τις υποχρεώσεις της ΠΑΕ απέναντι στο ερασιτεχνικό σωματείο της ΑΕΚ. Ο Νικολαΐδης είχε το λαϊκό έρεισμα, το οποίο απαξίωσε, μαζί με τις όποιες ελπίδες.»

Και εγώ αναρωτιέμαι τι άραγε μπορεί να σημαίνουν οι φράσεις «ουσιαστικά λαϊκή ομάδα», «λαϊκή συμμετοχή» ή «λαϊκό έρεισμα» ειδικά στο ποδόσφαιρο; Μήπως σημαίνουν ότι απαξιώθηκε το άθλημα στη συνείδηση του λαού και χρειάζεται «αναστήλωση»; Πρόκειται για λεκτικούς πλεονασμούς; Μήπως επισημαίνει το «λαϊκό» προφίλ του ποδοσφαίρου ή επιδιώκει να αναδείξει ότι διαχωρίστηκε η ομάδα σε δύο επιμέρους: όνομα, ιδέα και ό,τι περιλαμβάνει η ΑΕΚ - επιχείρηση;

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι που εστιάζει τόσο πολύ ο δημοσιογράφος στο επίθετο αυτό, τα επιχειρήματά του είναι ισχυρά άλλωστε, εγώ σκέφτομαι μήπως ήρθε η ώρα ΚΑΙ εμείς οι ΑΕΚτζήδες να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα;

Να πάψουμε να βολτάρουμε στους αιθέρες πάνω από το ΟΑΚΑ (ναι Νίκο σου χρωστάω την ιστορία με την αερομαχία) και να εμπεδώσουμε ότι οι επιχειρήσεις λαϊκής βάσης προϋποθέτουν σχετική εμπειρία και συνειδητοποιημένο κόσμο;

Πότε ο ελληνικός λαός έδειξε τέτοιες, κατάλληλες, συμπεριφορές για να τις δείξει στην περίπτωση της ΑΕΚ; Μήπως στον εμφύλιο; Στη δικτατορία; Στο Πολυτεχνείο; Στη μεταπολίτευση; Για να μην σκεφτούμε και πότε ο Ελληνικός λαός επέλεξε έναν ηγέτη διαφορετικό; Και για να αυτοσαρκαστώ και λίγο, πότε η Αριστερά έφτιαξε επιχειρήσεις λαϊκής βάσης, που υποτίθεται ότι τις διεκδικεί, ή πότε ανέδειξε έναν ξεχωριστό ηγέτη; Σε ποιο ελληνικό κόμμα δεν κυριαρχούν νομενκλατούρες και ρουσφέτι;

Πότε, λοιπόν, σε αυτήν την πραγματικότητα, οι ΑΕΚτζήδες κοίταξαν την ΑΕΚ όπως της αξίζει και όχι ως μέσον κοινωνικής διαφοροποίησης; Το καβαλήσαμε το καλάμι της διαφορετικότητας, φίλοι μου και ξεπεράσαμε την ΑΕΚ. Την καταντήσαμε να έπεται ημών. Την καταντήσαμε να είναι η ομάδα των φίλων της και όχι εμείς οι φίλοι της.

Μήπως, επανέρχομαι, ήρθε η ώρα να καταλάβουμε ότι η ΑΕΚ οφείλει και πρέπει να είναι επιχείρηση τουλάχιστον για να σώσει το «λαϊκό brand name» και εμείς να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε μια επιχειρηματική δράση, εφόσον βέβαια αυτή είναι για την ομάδα μας και μόνο γι΄αυτήν;

Να μην σκεπτόμαστε κατά το δοκούν κι όταν χρωστάμε να μιλάμε με οικονομικούς όρους αλλά όταν υπάρχει λύση να το γυρνάμε στο συναίσθημα. Η περίπτωση του γηπέδου είναι τυπική αυτής τέτοιας συμπεριφοράς. Ένα νέο γήπεδο θα έφερνε τα χρήματα στην ομάδα που όλοι επιθυμούσαμε. Όταν έφτασε όμως η ώρα εμείς το θέλαμε εκεί ΑΚΡΙΒΩΣ που ήταν το γκρεμισμένο μας. Όταν η διαιτησία μας αδικούσε μιλάγαμε και πάλι με οικονομικούς όρους, όταν όμως μας πριμοδοτούσε βάζαμε την ΑΕΚ-ιδέα μπροστά. Όταν μοιράζονταν τα διαρκείας μιλάγαμε για «καπιταλισμό», όταν μπορούσαμε να αγοράζουμε παίκτες μιλάγαμε για «μαγκιά».

Μήπως πρέπει να πάρουμε χαμπάρι ότι στο Κοκκαλιστάν ή Βαρδινογιαννιστάν, μόνο με επιχειρηματικούς όρους μπορείς να κρατηθείς; Σε ένα πρωτάθλημα που η πίτα είναι μοιρασμένη κυρίως σε δύο, με την ΑΕΚ τρίτη να κατέχει επίσης ικανό κομμάτι, και τους άλλους να γλείφουν την άχνη, τι άλλο μπορεί να κάνει η ομάδα;

Τελικά μήπως πρέπει να κατανοήσουμε ότι η ΑΕΚ δεν είναι κόμμα και ως εκ τούτου δεν μπορεί να διοικηθεί από τις κερκίδες;
----------------

9/11/08

Ο Έλληνας Αράπης

Ο «Αράπης» του Γύζη
Ένα άγνωστο έργο του
Γύζη, φιλοτεχνημένο το 1876. Είναι η προσωπογραφία του Χρήστου του Αράπη, γνωστού τύπου της παλιάς Αθήνας, που απεικονίζεται και σε έργα του Λύτρα και του Ιακωβίδη, χωρίς ως τώρα να έχει γίνει η ταύτιση του απεικονιζόμενου προσώπου.


Η εκλογή Ομπάμα στο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ, με την οποία ασχοληθήκαμε στην προηγούμενη δημοσίευσή μας, έγινε αποδεκτή από τους περισσότερους πανηγυρικά κυρίως λόγω του χρώματός του. Οι φράσεις, τουλάχιστον που χρησιμοποιήθηκαν μας καθοδηγούν σε αυτό. Ο Μπερλουσκόνι τον χαρακτήρισε «όμορφο και… μαυρισμένο» ενώ ο Γιώργος Καρατζαφέρης αδιαφόρησε δηλώνοντας όμως, «Μαύρη γάτα, άσπρη γάτα ποντίκια τρώει». Μόνο που ο τελευταίος ως μη αριστερός, έσφαλε σχετικά με την πατρότητα της φράσης, η οποία δεν ανήκει στο Μάο Τσε Τουνγκ αλλά στον Τενγκ Χσιάο Πινγκ.

Φυσικά το χρώμα του Προέδρου μάς κρατά παγερά αδιάφορους. Αντίθετα οι πολιτικές των ΗΠΑ μας κρατούν ιδιαίτερα θερμούς. Κι επειδή δεν ξεχνάμε ούτε τα «έργα» των Δημοκρατικών ούτε την Κοντολίζα η οποία κυβερνά τον πλανήτη χρόνια τώρα, κι επειδή το όλο σκηνικό δεν μας πείθει, σκεφτήκαμε να ελαφρύνουμε την κατάσταση, προς το παρόν.

Έτσι ανασύραμε από την Εγκυκλοπαίδεια των Τεράτων ένα ελληνικό Στοιχειό. Τον Αράπη. Είναι γνωστό ότι εμείς οι Έλληνες με τη λέξη αυτή προσδιορίζουμε κάθε άνθρωπο με σκούρο χρώμα δέρματος, αδιαφορώντας για την καταγωγή του. Ο Ζαμπέτας τον τραγούδησε, ο Γύζης και ο Ιακωβίδης τον ζωγράφιζαν, η ελληνική παράδοση τον υιοθέτησε ως αναπόσπαστο κομμάτι της ενώ πολλά χωριά φέρουν το όνομά του. Του άγνωστου Αράπη, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συμμετείχε στην ελληνική καθημερινότητα.


Ο Αράπης
-----
Κάθε πηγάδι, κάθε πηγή, κάθε κουφάλα δέντρου, κάθε σπηλιά δροσερή και κάθε υπόγειο σπιτιού στην Ελλάδα έχει το Στοιχειό του, τον Αράπη του. Είναι ένας θεόρατος μαύρος με μάτια κατακόκκινα και μύτη πλακουτσωτή και χειλάρες τεράστιες. Φοράει χρυσοκέντητο γελέκο, σαλβάρι και αιγυπτιακό φέσι, ενώ στ’ αυτιά του κρέμονται μεγάλοι χαλκάδες. Συνήθως δεν είναι επιθετικός, αλλά επειδή έχει μεγάλη περιουσία: χιλιάδες χιλιάδων χρυσά φλουριά, συμπεριφέρεται με μυστικοπάθεια. Μπορεί να βγει μέσα στη νύχτα και να καθίσει στο σαλόνι του σπιτιού και να καπνίζει ήσυχος ήσυχος το τσιμπούκι του. Αν δεν τον ενοχλήσουν οι νοικοκύρηδες, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Αν μάλιστα τον κεράσουν κανένα ηδύποτο, μπορεί να τους συμπαθήσει. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις τους υποδεικνύει κρυμμένους θησαυρούς, οπωσδήποτε όχι τον δικό του. Έχει όμως μιαν αρχή: δεν ανέχεται την αδιακρισία. Αν ο άνθρωπος που τον είδε και μίλησε μαζί του σχολιάσει σε τρίτο πρόσωπο το συμβάν, ο Αράπης τον τιμωρεί μ’ ένα δυνατό χαστούκι, που δεν είναι θανατηφόρο, αλλά διαγράφει αμέσως την μνήμη του αδιάκριτου. Κατά τα άλλα, ο Αράπης ασχολείται με την εκτροφή των φλουριών του. Πραγματικά, τα βγάζει έξω στα χωράφια και τα βόσκει σαν να ήταν πρόβατα. Πάει μπροστά αυτός και κουδουνίζουν εκείνα πίσω του σαν κοπάδι ζωντανό και βλέπουν οι άνθρωποι το θαύμα και δεν λένε σε κανέναν τίποτα, γιατί ακόμα κι αν δεν τους περάσουν οι γείτονές τους για τρελούς, θα τους τρελάνει ο Αράπης με κανένα χαστούκι.

-------------

5/11/08

Στατιστικά και παράξενα των Αμερικανών Προέδρων

Άποψη του μπλε δωματίου του Λευκού Οίκου. Πηγή


-Από τους 43 Προέδρους στην ιστορία των ΗΠΑ, 18 ήταν Ρεπουμπλικανοί, 15 Δημοκρατικοί, 4 Ουίγοι, 4 από το κοινό σχηματισμό Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών και ο πρώτος Πρόεδρος (Ουάσινγκτον) δεν ανήκε σε κανένα κόμμα.

-Με κριτήριο τον τόπο γέννησης η Πολιτεία που έχει εκλέξει τους περισσότερους Προέδρους είναι η Βιρτζίνια (8), ακολουθούν το Οχάιο (6), η Νέα Υόρκη (5), η Μασαχουσέτη (4), η Βόρεια Καρολίνα, το Τέξας, και το Βερμόντ (2) και οι Νότια Καρολίνα, Νιού Χαμσάιρ, Πενσιλβάνια Κεντάκι, Νιου Τζέρσι, Αϊόβα, Μισούρι, Καλιφόρνια, Ομάχα, Τζόρτζια, Ιλινόις, Άρκανσας και Κονέκτικατ από έναν.

-Έχουν δολοφονηθεί συνολικά 4 Πρόεδροι (Λίνκολν, Γκάρφιλντ, Μακ Κίνλεϊ, Κένεντι) και έχει γίνει μία αποτυχημένη απόπειρα (Ρίγκαν).

-Κατά τη διάρκεια της θητείας τους πέθαναν συνολικά 4 Πρόεδροι (Χάρισον, Τέιλορ, Χάρντικ, Ρούσβελτ) από παθολογικά αίτια.

-Οι Τζέφερσον και Άνταμς πέθαναν το ίδιο έτος και την ίδια μέρα η οποία κατά σύμπτωση ήταν η 4η Ιουλίου (1826).

-Ο Κλίβελαντ είναι ο μοναδικός Πρόεδρος που εκλέχθηκε δύο μη διαδοχικές περιόδους (22ος και 24ος).

-Ο Χάρισον είχε την πιο σύντομη θητεία (32 ημέρες) και ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ τη μακρύτερη (1933-1945).

-Ο Νίξον ήταν ο μοναδικός Πρόεδρος που παραιτήθηκε αλλά και ο μοναδικός άνθρωπος που χρήσθηκε Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος σε τόσο απομακρυσμένες περιόδους (αντιπρόεδρος του Αϊζενχάουερ).

-Ο Τάιλερ είναι ο μοναδικός Πρόεδρος του οποίου παραιτήθηκε σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο διαμαρτυρόμενο για την ανικανότητά του.

-Ο Ταφτ υπήρξε ο πιο παχύς Πρόεδρος (135 κιλά).

-Ο Μπιουκάναν ήταν εργένης, ο Κλίβελαντ ντύθηκε γαμπρός στο Λευκό Οίκο ενώ οι Γουίλσον, Τάιλερ και Ρίγκαν είχαν δύο γάμους στο ενεργητικό τους.

-Ο νεότερος Πρόεδρος ήταν ο Κένεντι και ο γηραιότερος ο Ρίγκαν.

-Οι Τζον Άνταμς και Τζον Κουίνσι Άνταμς (2ος και 6ος ) ήταν πατέρας και γιος όπως και Τζορτζ Χ. Μπους και Τζορτζ Γ. Μπους (41ος και 43ος).

-Τα ονόματα 6 Προέδρων σχετίστηκαν έμμεσα ή άμεσα με μεγάλα σκάνδαλα (Γκραντ, Χάρισον, Χάρντινγκ, Νίξον, Ρίγκαν, Κλίντον).

-O εγγονός του Αϊζενχάουερ παντρεύτηκε την κόρη του Νίξον.

-Σήμερα προστίθεται και ο Μπαράκ Ομπάμα ως πρώτος Αφροαμερικανός Πρόεδρος των ΗΠΑ.

-Και για να μην ξεχνιόμαστε ο Χάρι Τρούμαν είχε εκλεγεί με τους Δημοκρατικούς!


...........

2/11/08

Ο άγνωστος Ανδρέας Κάλβος


Ο Ανδρέας Κάλβος αν και αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, κατά κανόνα, προσδιορίζεται ως σύγχρονος και συμπατριώτης του Διονυσίου Σολωμού. Ο Κάλβος μνημονεύεται κάθε φορά που επίδοξοι αγωνιστές που δεν έχουν κάτι άλλο να γράψουν, διασύρουν προφορικά ή γραπτά τους στίχους του «θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία». Επίσης κατά κανόνα, δεν παραλείπεται να αναφερθεί η «ανακάλυψή του» από τον Κωστή Παλαμά (1889).

Μεταξύ της μάχης των κριτικών για την κατάταξή του σε κλασικό ή ρομαντικό, των γεγονότων που τάρασσαν την Ελλάδα τα χρόνια εκείνα αλλά και πάντα υπό τη σκιά του Σολωμού, για πολλά χρόνια δεν είχε μελετηθεί μια άλλη πλευρά του ποιητή και κατά συνέπεια κάθε κριτική επί του έργου του ήταν «στεγνή» ερμηνείας.

Ο Ανδρέας Κάλβος ο Καρμπονάρος, μέλος ιταλικής οργάνωσης ενάντια στους Αυστριακούς, ο καθηγητής στο διορισμό του οποίου αντέδρασε η ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα, ο κάτοικος Κέρκυρας την ίδια εποχή με τον Διονύσιο Σολωμό που δεν έτυχε συνάντησης αλλά ούτε και αναγνώρισης, ο ποιητής που η Ελλάδα του γύρισε την πλάτη και πέθανε μακριά της στις 3 Νοεμβρίου 1869, αυτός ο Ανδρέας Κάλβος άργησε πολύ να αναγνωρισθεί.

Οι Γεφυρισμοί γι΄ αυτήν την επέτειο προτείνουν άρθρα με τις άγνωστες, σχετικά, όψεις του Ανδρέα Κάλβου και την έκτη Ωδή από τα Λυρικά (εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1826) που έχει μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη η οποία μας φαντάζει εξαιρετικά επίκαιρη. Κι επειδή σήμερα ο εχθρός δεν είναι οι Τούρκοι, αγνοήστε αυτή τη λέξη και βάλτε ό,τι σας βασανίζει σ΄ αυτή χώρα...


ΑΙ ΕΥΧΑΙ

--------
Της θαλάσσης καλήτερα
φουσκωμένα τα κύματα
'να πνίξουν την πατρίδα μου
ωσάν απελπισμένην,
έρημον βάρκαν·

'Σ την στεριάν, 'ς τα νησία
καλήτερα μίαν φλόγα
'να ιδώ παντού χυμένην,
τρώγουσαν πόλεις, δάση,
λαούς και ελπίδας·

Καλήτερα, καλήτερα
διασκορπισμένοι οι Έλληνες
'να τρέχωσι τον κόσμον,
με εξαπλωμένην χείρα
ψωμοζητούντες·

Παρά προστάτας 'νάχωμεν.
Με ποτέ δεν εθάμβωσαν
πλούτη ή μεγάλα ονόματα,
με ποτέ δεν εθάμβωσαν
σκήπτρων ακτίνες.

Ημείς δια τον σταυρόν
ανδρείως υπερμαχόμεθα
και σεις εβοηθήσατε
κρυφά τους πολεμούντας
σταυρόν και αλήθειαν.

Δια 'να θεμελιώσητε
την τυραννίαν, τιμάτε
τον σταυρόν εις τας πόλεις σας,
και αυτόν επολεμήσατε
εις την Ελλάδα.

Και τώρα εις προστασίαν μας
τα χέρια σας απλώνετε!
τραβήξετέ τα οπίσω·
βλέπει ο θεός και αστράπτει
δια τους πανούργους.

Όταν το δένδρον νέον
εβασάνιζον οι άνεμοι,
τότε βοήθειαν ήθελεν·
εδυναμώθη τώρα,
φθάνει η ισχύς του.

Το ξίφος σφίγξατ', Έλληνες –
τα ομμάτιά σας σηκώσατε –
ιδού - εις τους ουρανούς
προστάτης ο θεός
μόνος σας είναι.

Και αν ο θεός και τ' άρματα
μας λείψωσι, καλήτερα
πάλιν ' να χρεμετήσωσι
'ς τον Κιθαιρώνα Τούρκων
άγριαι φοράδες,

παρά... Αι, όσον είναι
τυφλή και σκληροτέρα
η τυραννίς, τοσούτον
ταχυτέρως ανοίγονται
σωτήριοι θύραι.

Δεν με θαμβώνει πάθος
κανένα· εγώ την λύραν
κτυπάω, και ολόρθος στέκομαι
σιμά εις του μνήματός μου
τ' ανοικτόν στόμα.

................


Ενδιαφέροντα άρθρα
Ο Κάλβος και η αρμονία των ουράνιων σφαιρών, του Νάσου Βαγενά, e-poema.
Μια Ποιητική προσωπογραφία (Σχόλια σ’ ένα ποίημα του Βαγενά), του Βασίλη Λέτσιου, Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών σπουδών.
Ο καθηγητής Ανδρέας Κάλβος, Ριζοσπάστης,
Ανδρέας Κάλβος, Πολιτικό Καφενείο.
Η λογοτεχνία του ελεύθερου κράτους, ΕΛΙΑ.

31/10/08

Νύχτες με τον Φελίνι

Ο Φελινικός κόσμος είναι ένας κόσμος από βιώματα μνήμες και αθέατες μελλοντικές ήττες και επιβολές. Μάνος Χατζιδάκις


Στις 31 Οκτωβρίου 1993, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 73 ετών ο Φεντερίκο Φελίνι, ένας από τους σπουδαιότερους ανθρώπους στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ο μεγάλος σκηνοθέτης γεννήθηκε στο Ρίμινι, στις 20 Ιανουαρίου 1920, πρώτος γιος της Ίντα Μπαρμπιάνι και του Ουρμπάνο Φελίνι, οι οποίοι λίγο αργότερα έφεραν στον κόσμο τον Ρικάρντο (1921) και την Μαρία Μανταλένα (1929). Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από Γκαμπετόλα, όπου ο Φεντερίκο περνούσε και τις διακοπές του συντροφιά με τους παππούδες του. Οι εμπειρίες τόσο από τις διακοπές αυτές όσο και από το Ρίμινι έχουν καταγραφεί σε πολλές από τις ταινίες του χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάθε τι που περιγράφει έρχεται από το παρελθόν του. Είναι κάτι που λανθασμένα ισχυρίστηκαν αρκετοί, παρασυρμένοι προφανώς από τη φαντασία που κυριαρχεί στα έργα του. Άλλωστε οι συνεργάτες του στον κινηματογράφο (Πινέλι, Ζαπόνι, Ροτούνο) έχουν επισημάνει ότι ο Φελίνι χρησιμοποίησε στοιχεία από τις αναμνήσεις του με μοναδικό σκοπό να κάνει πιο απολαυστικό το στόρι των ταινιών του.

Την εποχή του Μουσολίνι, τόσο ο Φεντερίκο όσο και ο αδελφός του Ρικάρντο, είχαν ενταχθεί στη νεολαία του φασιστικού κόμματος, πράγμα που ήταν άλλωστε υποχρεωτικό. Την άνοιξη του 1939 μετακινήθηκε στη Ρώμη αρθρογραφώντας για ένα σατιρικό περιοδικό (Μάρκ Αουρέλιο) μεγάλης κυκλοφορίας. Τότε παίρνοντας συνέντευξη από τον Άλντο Φαμπρίτσι ήρθε σε επαφή με το ραδιόφωνο, δημιουργώντας μάλιστα μια πολύχρονη επαγγελματική συνεργασία με το διάσημο κωμικό του θεάτρου και του κινηματογράφου. Την ίδια εποχή που τόσο η Ιταλία όσο και η υπόλοιπη Ευρώπη βρισκόταν στο έλεος του φασισμού, ο Φελίνι κατάφερε να μην στρατευθεί, εξακολουθώντας να γράφει στο χιουμοριστικό περιοδικό, προφανώς εκδηλώνοντας μια πολιτική απάθεια. Μια αδιαφορία που ακόμη και από βιογράφους του χαρακτηρίζεται έως και ξεδιάντροπη.

Τρία χρόνια αργότερα, 1942, γνωρίζετε με την ηθοποιό Τζουλιέτα Μασίνα και στις 30 Οκτωβρίου του επόμενου έτους παντρεύονται. Αυτή ήταν η έναρξη μιας από τις περισσότερο δημιουργικές συνεργασίες του κινηματογράφου. Ωστόσο οι προσπάθειές τους να αποκτήσουν παιδί είχαν όλες τραγικό τέλος. Στην πρώτη εγκυμοσύνη η Μασίνα έχασε το παιδί πέφτοντας από τις σκάλες ενώ το μωρό που γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1945, ο μικρός Πιερφεντερίκο, κατέληξε μόλις μετά από ένα μήνα ζωής. Οι εμπειρίες αυτές, λέγεται ότι, ενέπνευσαν το ζευγάρι στη δημιουργία του φιλμ «Λα Στράντα» (1954).

Το καλοκαίρι του 1943, τα συμμαχικά στρατεύματα εισήλθαν στη Ρώμη, βάζοντας ένα τέλος στο φασιστικό καθεστώς. Ο Φελίνι την εποχή εκείνη μαζί με τον φίλο του Ντε Σέτα δημιουργούσαν καρικατούρες των στρατιωτών αντί χρημάτων. Τότε ήταν που του ζήτησε ο Ρομπέρτο Ροσελίνι να συνεργαστούν για τον έργο «Ρώμη, Ανοχύρωτη Πόλη» (1945) και ο Φελίνι δέχτηκε να αναλάβει τις κωμικές ατάκες και τους διαλόγους στο σενάριο του Άλντο Φαμπρίτζι.

Η πρώτη του ταινία ήταν τα «Φώτα του Βαριετέ» (1950), μια κωμωδία σε συν-σκηνοθεσία Αλμπέρτο Λατουάντα, υπήρξε μια τεράστια οικονομική αποτυχία. Δεν χρεοκόπησε μόνο η εταιρεία παραγωγής αλλά οι δύο σκηνοθέτες πλήρωναν χρέη πάνω από 10 χρόνια! Ακολούθησε η ατομική δουλειά του με τίτλο «Η Λευκή Sheik» (1952), ένα φιλμ που είχε παρουσιάσει ο Αντονιόνι το 1949, το σενάριο του οποίου ανασκευάστηκε από τον ίδιο τον σκηνοθέτη σε συνεργασία με τον Πινέλι και τον Ένιο Φλαϊάνο. Η στιγμή αυτή μπορεί να θεωρηθεί ιστορική μια και ο Φελίνι συναντιέται με τον Νίνο Ρότα. Η συνεργασία τους συνεχίστηκε με τεράστια επιτυχία μέχρι το θάνατο του συνθέτη, 1980, στην «Πόλη των Γυναικών».


O Φελίνι φωτογραφίζοντας την Τζουλιέτα Μασίνα, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας "La Strada" (1954), Studio Patellani/Corbis, Πηγή: Britannica

Όταν τη δεκαετία του ΄60 ο Φελίνι αποφάσισε να δουλέψει με βάση του έργο του Καρλ Γιουνγκ, με την επίβλεψη του ψυχαναλυτή Ερνστ Μπέρναρντ το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Φιλμς όπως το «Οκτώμισι» (1963), «Η Ιουλιέτα των πνευμάτων» (1965), «Σατυρικόν» (1969), «Καζανόβα» (1976) και «Η πόλη των γυναικών» (1980), μπορούμε να πούμε ότι δημιούργησαν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην κινηματογραφική ιστορία. Επίσης εκτός από το Οκτώμισι τρία ακόμη έργα του, «Λα στράντα» (1954), «Οι νύχτες της Καμπίρια» (1957), «Ντόλτσε Βίτα», «Άμαρκορντ» (1973) του χάρισαν συνολικά τέσσερα Όσκαρ –ένας αριθμός ιδιαίτερα μεγάλος για Ευρωπαίο σκηνοθέτη. Εκτός από τα παραπάνω Όσκαρ (και ένα ακόμη για τη συνολική προσφορά του) απέσπασε επίσης δύο Ασημένια Λιοντάρια, το μεγάλο βραβείο του Διεθνούς Φεστιβάλ Μόσχας αλλά και το Ιαπωνικό Βραβείο (Praemium Imperiale) που θεωρείται ισοδύναμο με Νόμπελ και καλύπτει τους κλάδους Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Αρχιτεκτονικής, Μουσικής, Θεάτρου ή και Κινηματογράφου.

Η τελευταία σκηνοθετική δουλειά του ήταν το φιλμ «Η Συνέντευξη» (1987). Έξι χρόνια αργότερα πέθανε στη Ρώμη από καρδιακό επεισόδιο στις 31 Οκτωβρίου, μία μόλις ημέρα μετά τον εορτασμό των 50 χρόνων γάμου με την αγαπημένη του Τζουλιέτα Μασίνα. Εκείνη τον ακολούθησε λίγο αργότερα, λόγω καρκίνου στον λάρυγγα. Είναι θαμμένοι μαζί με το τον μικρό Πιερφεντερίκο, στο νεκροταφείο της γενέτειράς του, Ρίμινι, σε ένα μνήμα φιλοτεχνημένο από τον Αρνάλντο Πομόντο, που παριστά την πλώρη ενός πλοίου στο νερό.

Ο Φελίνι υπήρξε μια πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα, ένα ιδιαίτερο ταλέντο στο χώρο της κωμικογραφίας και του κινηματογράφου. Το προσωπικό του ύφος, ταυτόχρονα κωμικό και τραγικό, αποπνέει έναν αέρα τσίρκο. Ο ίδιος μάλιστα δήλωνε ότι λάτρευε τους κλόουν ενώ δεν είναι τυχαίο ότι η αγαπημένη του ταινία ήταν «Το τσίρκο» του Τσάπλιν. Εξάλλου ο Φελίνι όπως φάνηκε και από τη συνεργασία του με τον Μίλο Μανάρα λάτρεψε το κόμιξ, ευρισκόμενος μόνιμα μετέωρος μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, αστείου και τραγικού.

Αυτό ακριβώς το γλυκόπικρο, και συχνά βιωματικό, συναίσθημα του σκηνοθέτη κατάφερε ο Νίνο Ρότα να το μεταφράσει σε μοναδικές μελωδίες έχοντας πλήρη γνώση του προσωπικού και κινηματογραφικού του γίγνεσθαι. Για να μπορούμε εμείς να απολαμβάνουμε έργα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, που πάντα αφήνουν πίσω προβληματισμούς αλλά κι έναν ακόμη που κατά κανόνα είναι το στέκι που θα συλλογιστούμε. Γιατί το σίγουρο είναι ότι ο ύπνος έρχεται πολύ αργά μετά από μια Φελινική εμπειρία.

Πηγές και περισσότερα στοιχεία
-Βιογραφία στην Αγγλική, Wikipedia.
-Φ. Φελίνι-Ν. Ρότα, Μια ιστορική συνεργασία σκηνοθέτη - συνθέτη, Περιοδικό TAR.
-Φ. Φελίνι, Μαέστρο και στα κόμιξ, Το Βήμα, 26/20/2003.
--------------
Χαρισμένο στον Βάκχο