Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

31/7/08

Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΜΑΣ

Στις 31 Ιουλίου 1944 χάθηκε πετώντας πάνω από τη Μεσόγειο ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ ο συγγραφέας του Μικρού Πρίγκιπα σε ηλικία μόλις 44 ετών. Κάτι που άλλωστε, και ο ίδιος είχε προβλέψει ότι θα συνέβαινε. Η ξαφνική και μυστηριώδης εξαφάνισή του έλαβε θρυλικές διαστάσεις. Ωστόσο τόσο το αεροσκάφος όσο και το ρολόι του συγγραφέα και ήρωα του Β΄ Παγκόσμιου βρέθηκαν τα επόμενα χρόνια επιβεβαιώνοντας το θάνατό του.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε διαβάσει τον Μικρό Πρίγκιπα όχι μόνο στην παιδικά ηλικία αλλά κυρίως στην ώριμη. Από το 24ο κεφάλαιο του βιβλίου επιλέξαμε μια φράση αγαπημένη:

Αυτό που κάνει την έρημο όμορφη
είναι ότι κάπου κρύβει ένα πηγάδι
Και φυσικά σας προτείνουμε όταν το βρείτε απλώς να δροσιστείτε. Δεν είναι καιροί για άλλες σκέψεις.


Προτάσεις ανάγνωσης
Βιογραφία του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

30/7/08

Άδωνις

Η Ντέμπορα Κερ και ο Μπαρτ Λάνκαστερ σε ένα από τα πιο διάσημα κινηματογραφικά φιλιά από την ταινία From Here to Eternity- Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1953) του Φρεντ Τσίνεμαν.


Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ

Οι συναντήσεις έρχονται κι ο ήλιος σβήνει εντός τους
Οι συναντήσεις φεύγουν κι η πληγή μέσα τους ανοίγει
σα λουλούδι

έπαψα πια το κλαδί να γνωρίζω,
μήτε ο άνεμος θυμάται
τα χαρακτηριστικά μου - αυτό είναι το μέλλον μου; Ρώτησε

ο εραστής φωτιά,
και νοστάλγησε το ταξίδι που αναδύεται μέσ' απ' το πρόσωπό τους,
εντός τους ταξίδεψε...


ΑΔΩΝΙΣ (Αλί Αχμάντ Σαΐντ, أدونيس)


____________________
Ποίημα από τη δίγλωσση (αραβικά-ελληνικά) ανθολογία «Οι αναλογίες και οι αρχές»
εισ.-μτφρ.-σχόλ.-λεξ.: Ελένη Κονδύλη-Μπασούκου, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2003



Το λάβαμε από το e-poema

29/7/08

Βίνσεντ βαν Γκογκ

Αυτοπροσωπογραφία του κρατώντας την παλέτα
Σεπτέμβριος 1889, στο Σεν Ρεμί, Ιδιωτική συλλογή (Whitney, Nέα Υόρκη)


Ο ΒΙΝΣΕΝΤ ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ θεωρείται ο μεγαλύτερος Ολλανδός ζωγράφος μετά τον Ρέμπραντ και ένας από τους σπουδαιότερους μετά-ιμπρεσιονιστές. Τύπος ανήσυχος, φλογερή και ταραχώδης ιδιοσυγκρασία, αποτελεί φαινόμενο στην ιστορία της Τέχνης, ενώ η τεχνική του, που διακρίνεται για τον ισχυρό ρεαλισμό της, τη δύναμη της έκφρασης και τα τολμηρά χρώματα, είχε ανυπολόγιστη επίδραση στη διαμόρφωση της μοντέρνας ζωγραφικής, την παρακαταθήκη για την ανάπτυξη του εξπρεσιονισμού. Ωστόσο ο βαν Γκογκ, πέρασε στην ιστορία και σαν μια από τις πλέον τραγικές καλλιτεχνικές φιγούρες. Ιδιοφυής και ανατρεπτικός, κυνηγημένος από τη φτώχεια, με συντετριμμένα ιδανικά και σειρά από ερωτικές απογοητεύσεις, επέλεξε να τερματίσει τη ζωή του, μοναχικά, παρέα με τη θλίψη που άλλωστε τον ακολούθησε ως πιστή σύντροφος στην ανηφοριά της ζωής.

Ο ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ αν και βασανιζόταν από ψυχική νόσο, υπήρξε σκληρός και μεθοδικός εργάτης της τέχνης του. Άλλωστε η ζωγραφική όχι μόνο δεν τον πρόδωσε ποτέ, αλλά υπήρξε και η μοναδική ίσως ερωμένη του. Η πυκνή αλληλογραφία με τον αδελφό του Τεό, αποτελεί την πιο έγκυρη πηγή για να διαπιστώσει κανείς τη διαρκή αγωνία του να προλάβει να δώσει στην τέχνη ό,τι μπορούσε, αλλά και τις σκληρές και άνισες μάχες με την κοινωνία και τον εαυτό του.

ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ 118 χρόνια από την ημέρα που αποφάσισε να συνεχίσει ακόμη πιο μοναχικά το δρόμο. Είναι τόσο το μέγεθός του που καμιά οθόνη και κανένα κείμενο δεν μπορεί να το χωρέσει. Αλλά κι αν αυτό γίνει, σίγουρα η τόσο ταραχώδης ζωή του όσο σύντομη κι αν ήταν δεν μπορεί να διαβαστεί με μια ματιά.

ΓΙ΄ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ στην ανάρτηση επιλέξαμε να παρουσιάσουμε μόνο την εισαγωγή του μικρού αφιερώματος και μια αυτοπροσωπογραφία του. Από κείνες που έφτιαξε όταν ελλείψει χρημάτων δεν μπορούσε να έχει μοντέλο κι αγόρασε απλώς έναν καθρέφτη. Έναν καθρέφτη που του έδειξε τι σημαίνει θλίψη.. τόση θλίψη ώστε να την μνημονεύσει στην τελευταία φράση που είπε ξεψυχώντας.

ΕΔΩ μπορείτε να κατεβάσετε ελεύθερα τη μικρή βιογραφία του στην οποία περιλαμβάνονται και ορισμένα λιγότερο γνωστά έργα του. Είναι το ελάχιστο δυνατό αφιέρωμα των «Γεφυρισμών», στη μνήμη του αγαπημένου Βίνσεντ βαν Γκογκ. Στη μνήμη του ζωγράφου που με λίγες πινελιές κατάφερε να μετατρέψει τα σταχοχώραφα σε φουρτουνιασμένη θάλασσα και τα αθώα πουλιά σε αρπακτικά αποτυπώνοντας, όμως, μοναδικά και την καλοκαιρινή φύση με εκείνο το κίτρινο των ψευδαισθήσεων χρώμα.

28/7/08

Αντόνιο Βιβάλντι

Στις 28 Ιουλίου του έτους 1741 απεβίωσε ο Αντόνιο Βιβάλντι. Τα βιογραφικά στοιχεία του μεγάλου συνθέτη που διατίθενται στο ελληνικό διαδίκτυο, προκύπτουν λίγα, σκόρπια και ορισμένα μάλιστα αμφισβητούνται από τους βιογράφους του. Με την επιφύλαξη για μια πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση οι "Γεφυρισμοί" σήμερα στη μνήμη του παραθέτουν ένα πολύ μικρό αφιέρωμα που εστιάζει στις "Τέσσερις Εποχές" και ειδικότερα στο "Καλοκαίρι" που διανύουμε. Ένα πολύ περίεργο καλοκαίρι…

Ο Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι υπήρξε Ιταλός συνθέτης Μπαρόκ μουσικής, βιρτουόζος του βιολιού και ιερέας του 17ου-18ου αιώνα. Γεννήθηκε στο ανεξάρτητο κρατίδιο της Βενετίας στις 4 Μαρτίου 1678, την ημέρα ακριβώς που ένας ισχυρός σεισμός συγκλόνισε την πόλη. Μπορεί και το γεγονός αυτό να ώθησε τους γονείς του να τον βαφτίσουν αμέσως μόλις ήρθε στον κόσμο. Βιογράφοι του ωστόσο αναφέρουν και την περίπτωση να ήρθε στον κόσμο με κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Τελικά, η επίσημη βάφτισή του έγινε δύο μήνες αργότερα στο ναό του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

Ιωάννης Βαπτιστής ήταν και το όνομα του πατέρα του ο οποίος ήταν επαγγελματίας βιολιστής ενώ πριν ασκούσε το επάγγελμα του κουρέα. Ήταν εκείνος που δίδαξε στον Αντόνιο την τέχνη του οργάνου και ήταν εκείνος που μαζί με άλλους μουσικούς ίδρυσε την Sovvegno dei musicisti di Santa Cecilia, μια ένωση μουσικών και συνθετών στην οποία προέδρευε ο Τζιοβάνι Λεγκρέντζι, ο βενετσιάνος θεμελιωτής της τριο-σονάτα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτός ήταν και ο πρώτος δάσκαλος του νεαρού Αντόνιο.

Ο Βιβάλντι αντιμετώπιζε ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας που αφορούσε στο αναπνευστικό του σύστημα –πιθανόν άσθμα- αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε στη μουσική εκπαίδευση και στις μουσικές δραστηριότητες παρά μόνο κατά την αδυναμία να ασχοληθεί με τα πνευστά. Σε ηλικία 15 ετών (1693) ξεκίνησε τις ιερατικές σπουδές ώστε στα 25 του χρόνια ήταν πλέον ο κόκκινος παπάς. Ένα προσωνύμιο που έλαβε πιθανόν λόγω του χρώματος των μαλλιών του. Ωστόσο ένα χρόνο αργότερα (1704) η κατάσταση της υγείας του άρχισε να επιδεινώνεται και σταμάτησε να λειτουργεί χωρίς όμως να αποποιηθεί την ιδιότητά του ως ιερέας.

Από το Σεπτέμβριο του 1703 ξεκίνησε να διδάσκει βιολί σε ένα από τα τέσσερα δημόσια ορφανοτροφεία της Βενετίας, Pio Ospedale della Pieta, όπου τα αγόρια μάθαιναν να δραστηριοποιούνται εμπορικά και τα κορίτσια λάμβαναν μουσική εκπαίδευση. Οι καλύτερες μάλιστα από τις μικρές παρέμεναν στο ίδρυμα ως μέλη της φημισμένης ορχήστρας του ή της επίσης φημισμένης χορωδίας του. Εκεί ο Βιβάλντι κέρδισε αμέσως την εκτίμηση όλων και του δόθηκε η ευκαιρία να συνθέσει μεγάλο μέρος του συνολικού έργου του όπως κονσέρτα, καντάτες και εκκλησιαστικά κομμάτια.

Η ανανέωση της συνεργασίας του με το ορφανοτροφείο γινόταν σε ετήσια βάση -και ομόφωνα μάλιστα- μέχρι το 1709 οπότε δεν έγινε δεκτή για μία ψήφο. Έτσι καθ΄ όλη τη διάρκεια του 1710 εργάστηκε ως ελεύθερος μουσικός ενώ το 1711 ανακλήθηκε στο Ospedale -και αυτή τη φορά ομόφωνα- από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου που είχαν το χρόνο να διαπιστώσουν πόσο σημαντική ήταν η παρουσία του.


Το 1716 προήχθη σε Διευθυντή του μουσικού τμήματος ενώ την περίοδο αυτή παρήγαγε ένα μεγάλο αριθμό έργων περιλαμβανόμενων όπερων και κονσέρτων συμμετέχοντας παράλληλα σε φεστιβάλ και πολλές μουσικές εκδηλώσεις. Εκείνη τη χρονιά σύνθεσε μάλιστα και το ορατόριο με τίτλο Ο Θρίαμβος της Ιουδήθ για τον εορτασμό της ανάκτησης της Κέρκυρας από τους Βενετσιάνους, μετά τη νίκη τους επί τον Οθωμανών.

Είναι γεγονός ότι το ύφος του Βιβάλντι στις όπερες ενόχλησε ορισμένους συντηρητικούς μουσικούς οι οποίοι δεν παρέλειψαν να εκφράσουν δημόσια και με σχετικά έντυπα τη δυσφορία τους, αν και οι ίδιοι ήταν μάλλον ερασιτέχνες της όπερας. Το φυλλάδιο που κυκλοφόρησε από τον Μπενεντέτο Μαρτσέλο με τίτλο Θέατρο εποχών μοντέρνων παρ΄ όλο που συγγραφικά είναι εξαιρετικό, καυτηριάζει το έργο του συνθέτη του οποίου μία καρικατούρα κοσμεί και το εξώφυλλο.

Από το 1718 μέχρι το 1721 ο Βιβάλντι αναλαμβάνει μαέστρος στη Μάντοβα, πατρίδα του Βιργίλιου, μετά από επιλογή του ίδιου του κυβερνήτη Φιλίππου, όπου έγραψε πολλές ακόμη όπερες. Τότε γνωρίστηκε με την Άννα Τζίρο που έμελλε να γίνει και η αγαπημένη του πριμαντόνα. Γύρω από τη σχέση τους αλλά και τη σχέση του συνθέτη με την αδελφή της δημιουργήθηκαν διάφορες ιστορίες, ωστόσο τίποτε δεν αποδεικνύει, από τα στοιχεία που υπάρχουν σήμερα, ότι υπήρχε κάτι παραπάνω από επαγγελματική συνεργασία. Το 1721 παρουσίασε στο Μιλάνο και το ποιμενικό δράμα La Silvia και την επόμενη χρονιά ένα ορατόριο, λίγο πριν βρεθεί στη Ρώμη προσκεκλημένος του Πάπα Βενέδικτου ΙΓ΄ που του ζήτησε να παίξει για τον ίδιο.

Επιστρέφοντας στη Βενετία, 1725, κουβαλάει μέσα του την όμορφη φύση της Μάντοβα. Υπό αυτές τις αναμνήσεις σύνθεσε τις Τέσσερις Εποχές∙ ένα έργο πραγματική επανάσταση στη μουσική αντίληψη. Κάθε κονσέρτο συνδέεται με ένα σονέτο του συνθέτη στο οποίο αποτυπώνονται οι σκηνές που περιγράφει η μελωδία. Τρία χρόνια μετά ενώ βρισκόταν στην κορυφή της καριέρας του δημιουργούσε έργα κατά παραγγελία για τους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης όπως η γαμήλια καντάτα Gloria e Imeneo που γράφτηκε για τους γάμους του Λουδοβίκου ΙΕ΄. Την ίδια χρονιά συναντήθηκε στην Τεργέστη με τον αυτοκράτορα Κάρολο Δ΄ ο οποίος λάτρεψε κυριολεκτικά τις μελωδίες του συνθέτη και για το λόγο αυτό του απένειμε τον τίτλο του ιππότη, ένα χρυσό μετάλλιο και μια πρόσκληση για τη Βιέννη.



Στο βίντεο ακούγεται η μελωδία από το «Καλοκαίρι» του Αντόνιο Βιβάλντι. Μια σύνθεση ξεχωριστή. Ξεχωριστή όμως είναι και η τεχνοτροπία animation στην άμμο δια χειρός Ferenc Cako. Ο συνδυασμός μαγικός και εξαιρετικά θερινός. Απολαύστε τον.


Το 1730 ο συνθέτης συνοδευόμενος από τον πατέρα του ταξιδεύει στη Βιέννη και στην Πράγα όπου εκτελείται και η όπερά του Farnace. Φαίνεται όμως ότι η τύχη που τον ακολουθούσε τα τελευταία χρόνια είχε αλλάξει πορεία. Το 1741 η μουσική του στη Βενετία είχε πλέον απαξιωθεί, τα οικονομικά του ήταν άσχημα και πιθανόν το περιβάλλον της γενέτειράς του να είχε βαρύνει για αδιευκρίνιστους λόγους. Αναφέρονται διάφορες ιστορίες οι οποίες όπως κι εκείνη με τις αδελφές δεν μπορούν να διασταυρωθούν ώστε να βεβαιωθούν. Τότε αποφάσισε να δεχτεί την πρόσκληση του Κάρολου. Μάταια όμως. Η τύχη τον είχε οριστικά εγκαταλείψει. Φθάνοντας στη Βιέννη ο αυτοκράτορας πεθαίνει και μαζί του και η θέση του συνθέτη στην Αυλή.

Ο Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι πέθανε πάμφτωχος τη νύχτα μεταξύ της 27ης και 28ης Ιουλίου 1741 από κάποια λοίμωξη στο σπίτι της χήρας ενός Βιεννέζου σαμαρά. Το πρωί τάφηκε στο νεκροταφείο του Νοσοκομείου της πόλης ενώ δεν έχει αποδειχθεί εάν η τελετή έγινε όπως σε άπορους. Αργότερα μεταφέρθηκαν τα οστά του δίπλα στο Karlskirche στο χώρο του Τεχνικού Ινστιτούτου όπου έχουν τοποθετηθεί και τιμητικές πλάκες.

Το έργο που άφησε έχει ιδιαίτερα μεγάλη έκταση. Υπολογίζεται ότι έχει γράψει 40 όπερες, 3 ορατόρια, 50 θρησκευτικές συνθέσεις, 50 κοσμικές καντάτες και σερενάτες, 100 σονάτες καθώς και 500 κοντσέρτα και συμφωνίες. Η αναγνώρισή του έγινε πολλά χρόνια μετά το θάνατό του αν και πολλοί συνθέτες όπως ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ είχαν επηρεαστεί από αυτόν. Άλλωστε από τον μεγάλο μουσουργό άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια τα έργα του Βιβάλντι παρόλο που πέρασαν πολλά χρόνια (20ος αιώνας) ώστε να αποκαλυφθούν στο σύνολό τους. Και μια σύμπτωση: ο Μπαχ πέθανε επίσης στις 28 Ιουλίου το έτος 1750.

Πλήρεις βιογραφίες του Αντόνιο Βιβάλντι
Antonio Vivaldi: Biography by Allen Krantz

27/7/08

Μπαγιάρντ

Ιερώνυμος Μπος, Η Κιβωτός του Νώε στο όρος Αραράτ, 1500-1504
Δεξιά πτέρυγα του τρίπτυχου Κατακλυσμός, Ελαιογραφία
Μουσείο Boymans-van Beuningen, Ρότερνταμ, Ολλανδία



Ο μήνας τελειώνει. Μαζί του και το αφιέρωμα στα γερμανικά τέρατα. Για το τέλος κρατήσαμε ένα περήφανο και σπουδαίο τέρας∙ έναν άλλο Πήγασο που όμως … μυρίζει από μακριά Γερμανία. Πράγμα που θα διαπιστώσετε αμέσως στη συνέχεια.

Κανονικό άλογο μοιάζει ο Μπαγιάρντ, που τον καβάλησαν οι σπουδαιότεροι Ευρωπαίοι πρίγκιπες, από τον καιρό του Καρλομάγνου. Έχει όμως τρεις διαφορές από τ’ άλλα άλογα. Πρώτον, μιλάει ανθρώπινα και είναι πολύ έξυπνος. Δεύτερον, μπορεί να μακρύνει για να τον καβαλήσουν μέχρι και τέσσερις ιππότες. Και τρίτον, τρέχει πιο γρήγορα κι από τον άνεμο. Κάποτε, ο Καρλομάγνος διέταξε να πετάξουν τον Μπαγιάρντ μέσα σ’ ένα βαθύ ποτάμι, με μια μυλόπετρα δεμένη στον λαιμό. Μα εκείνος γλίτωσε. Στο Βέλγιο υπάρχει ένας βράχος χωρισμένος στα δύο. Αυτό το έκανε ο Μπαγιάρντ με τις τρομερές οπλές του. Ζει και βασιλεύει ο Μπαγιάρντ, αν και κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται και πότε θ’ αρχίσει να πετάει απάνω από την Ευρώπη.

Από την εγκυκλοπαίδεια των τεράτων


______________________
Ανάρτηση-αφιέρωμα στη Γερμανία, χώρα του μήνα, Γερμανία.

26/7/08

Στάνλεϊ Κιούμπρικ: Αγγίζοντας... απλά το τέλειο


ΣΗΜΕΡΑ ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΚΧΟΣ

Πριν ακριβώς από 80 χρόνια, στον αστερισμό του Λέοντα (ζώδιο και πράγμα!) γεννήθηκε μέσα στη σκληρή Νέα Υόρκη, ο Στάνλεϊ, ο γιος του Εβραίο-αυστριακού γιατρού J.L. Kubrick. Από μικρός ήξερε τι ήθελε να κάνει. Ο Στάνλεϊ δεν έμαθε πολλά γράμματα (ίσα-ίσα το Λύκειο) όμως είχε μάτι: οι γωνίες και τα καδράρισματά του διδάσκονται ακόμα στα Πανεπιστήμια και στις Ακαδημίες. Από μικρός στη φωτογραφία ήξερε ότι αυτά τα ιδρύματα δεν θα του μάθαιναν ποτέ πως να λύνει πρακτικά προβλήματα. Μέχρι και την εποχή της ταινίας του The Killing-Το Χρήμα της οργής δεν συνήθιζε να διαβάζει πολλή λογοτεχνία, όμως η συνέχεια ήταν απρόβλεπτη: ρουφούσε το ένα βιβλίο μετά το άλλο χωρίς να μιλά πολύ για αυτά. Είχε πάθει κι είχε μάθει: και οι τοίχοι είχαν αυτιά!

Απ' τον Πυγχμάχο στον Πίτερ Σέλερς
Ακόμα κοιτάζω το πρώτο του ντοκιμαντέρ, Day of the Fight, και αναρωτιέμαι γιατί μετά από 60 χρόνια, πολλοί κινηματογραφιστές δεν μπορούν να γυρίσουν ούτε ένα αξιοπρεπές πλάνο σαν κι αυτά του τότε πιτσιρικά Στάνλεϊ. Ύστερα, σε πολύ γρήγορο χρονικό διάστημα, έδειξε τι μπορούσε να κάνει με το Paths of Glory. Από το να στήνει άρτιους χαρακτήρες μέχρι να καινοτομεί με υποκειμενικά trackings χωρίς steadicam (όλο στη πλάτη) μέσα σε χαρακώματα, ολοκληρώνοντάς τα μάλιστα (ως μέσα) εκφραστικά στο Dr Strangelove-Πεντάγωνο καλεί Μόσχα (π.χ. μάχη αεροδρομίου). Επίσης στον Σπάρτακο μάς απέδειξε το πόσο καλός διαχειριστής ψώνιων και υψηλών προϋπολογισμών μπορούσε να γίνει. Η Λολίτα τον εκτόξευσε και ο Dr Merkwürdigliebe τον καθιέρωσε.

Οδύσσεια...
Τελειομανής, αργός και ακριβής αλλά πολύ αποδοτικός. Τον απογοήτευαν οι παραγωγοί αλλά ήταν έτοιμος να υπερασπίσει μέχρι τέλους το όραμά του. Δουλευταράς κι απλός: δεν θα ξεχάσω ποτέ την ιστορία ενός εκ των υπεύθυνων στα ειδικά εφέ (Οδύσσεια 2001) που ψάχνοντας στα στούντιο τον Κιούμπρικ, για να συνομιλήσουν περί της πρόσληψης του, συνάντησε έναν τύπο που ενώ με το ένα χέρι έτρωγε λουκάνικο και με τ΄ άλλο έβαφε τα σκηνικά, τον ρώτησε που είναι ο κύριος Κιούμπρικ∙ και τότε ο μπογιατζής του απάντησε: «Εγώ είμαι αυτός που ψάχνεις»! Σίγουρα αυτό που κάνει κλασική μια ταινία είναι οι ιδέες της αλλά η Οδύσσεια έγινε ακόμα μεγαλύτερη με την άφταστη φωτογραφία, την προσεκτική, σχεδόν αριστοτεχνική, χρήση ευρυγώνιων φακών και το λεπτομερές modelling και matte painting της. Ο HAL και το περιστρεφόμενο στούντιο με τις πολλαπλές κάμερες (κάτι σαν Big Brother) άφησαν απλά εποχή!

Στο φως...
Στο Κουρδιστό πορτοκάλι ο Malcolm McDowell επιβεβαίωσε αυτό που υπονόησε ο Στάνλεϊ το 2001: ότι και στο διάστημα να φτάσει το κωλοείδος μας πάλι χειρότερο κι απ΄ τον πίθηκο θα είναι. O Tosio Matsumoto, τα χρώματα του πορτοκαλιού (ήλιου;) και τα βαμμένα πρόσωπα έδωσαν άλλη νοηματική διάσταση στη ταινία. Τότε δεν είχε πολλά λεφτά (μόλις 2 εκ. δολάρια) αλλά πάλι έβρισκε καινοτόμους τρόπους για να εκφραστεί πετώντας τη κάμερα στο κενό ή κρατώντας ο ίδιος τη Super του στα κόντρα μπλονζέ (contre-plongee).

Χωρίς φως...
Το χαρτόμουτρο του Μπάρι Λίντον χρειαζόταν κεριά. Πολλά κεριά. Αλλά η μηχανή θα τα έγραφε; Μα και βέβαια γιατί ο Στάνλεϊ ζητά και παίρνει μια αστρονομική Zeiss με τεράστιο διάφραγμα. Α! ρε! αυτή η ΝΑΣΑ, και τι δεν έχει κάνει για τον Στάνλεϊ! Μήπως θα έπρεπε να ρωτήσω και για το αντίθετο;

Με λάμψη...
Η συνέχεια είναι αντάξια μιας ιδιοφυίας. Μαθαίνει να μεταμορφώνει απλές νουβέλες τρόμου σε ταινίες σύμβολα (Λάμψη): το ξενοδοχείο χτισμένο πάνω σε Ινδιάνικο τάφο και η κατακρεούργηση του Νέγρου αποκαλύπτουν τη παράνοια του κατακτητή και την αέναη καταπιεστική-καταστροφική παρουσία του μέσα από μια και μόνο φωτογραφία. Το πιτσιρίκι είναι το αφηγηματικό του άλλοθι/έξοδος και η τότε πρωτοκατασκευασμένη steadicam γίνεται πινέλο στα χέρια του Κιούμπρικ. Βέβαια δεν λησμονεί ποτέ τη μικρή του Σούπερ που κυλιόμενος, σαν απλός κάμεραμαν, στο πάτωμα της κουζίνας δείχνει από άλλη οπτική γωνία τη τρέλα του ταλαντούχου Τζακ.

Οι επόμενες δουλειές του, Μέταλ Τζάκετ και Eyes Wide Shut -Μάτια ερμητικά κλειστά, είναι αληθινά masterpieces. Αυτή η άνεση του Στάνλεϊ να αλλάζει με τέτοια απαράμιλλη δεξιοτεχνία τόσα πολλά κινηματογραφικά είδη (φαντασία, κωμωδία, εποχής, τρόμου) έχει ήδη χαραχθεί στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Αυτό όμως που θα μείνει ως αισθητική εμπειρία, ως ένα πραγματικό δίωρο κινηματογραφικό βίωμα θα είναι ο ξεχωριστοί κόσμοι που δημιούργησε για μας.


Σ΄ ευχαριστούμε, Στάνλεϊ!





Κι εγώ ευχαριστώ τον Βάκχο που με τίμησε με το άρθρο του. Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ είνα ένας σκηνοθέτης που αγαπώ πολύ. Το παραπάνω απόσπασμα είναι από τη Λάμψη. Μια ταινία που την βλέπω κατά καιρούς και η τοποθέτησή μου είναι κάθε φορά διαφορετική. Άλλωστε πρωταγωνιστεί και ο Τζακ Νίκολσον… Από αυτή λοιπόν την ταινία δείτε τη σκηνή του Λαβύρινθου που με εντυπωσιάζει πάντα σαν να μην την έχω ξαναδεί. Μια σκηνή με χιόνι και αγωνία.. πολύ χιόνι και πολλή αγωνία.

25/7/08

Ο Λύκος και η θάλασσα

Φθινοπωρινός κανιβαλισμός, Σαλβατόρ Νταλί, 1934
© Salvador Dali, Gala-Salvador Dali Foundation/DACS, London 2002

___________________________________________



ΣΤΑ ΠΟΛΥ ΠΑΛΙΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ένας άνθρωπος που ζούσε κοντά στη θάλασσα βρήκε μια μέρα στην παραλία δυο λυκάκια και τα πήρε κοντά του.

Σιγά σιγά τα κουτάβια μεγάλωσαν κι έγιναν σωστοί λύκοι κι επειδή είχαν μάθει να κολυμπούν, βουτούσαν κάθε μέρα στη θάλασσα κι έφερναν στον ευεργέτη τους από μια φάλαινα.

Όμως μαζευόταν τόσο πολύ κρέας που ο καλός άνθρωπος δεν είχε πια τι να το κάνει. Και χάλαγε και το πετούσε. Μα δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να κάνει τους δυο λύκους να κόψουν τη συνήθειά τους. Σκέφτηκε λοιπόν, και την ώρα που εκείνοι είχαν ανοιχτεί στο πέλαγος, έφτιαξε ομίχλη.

Τότε, οι λύκοι δεν μπορούσαν ούτε φάλαινες να βρουν αλλά ούτε και το δρόμο για το σπίτι που μεγάλωσαν. Έπρεπε να μείνουν στη θάλασσα για πάντα. Κι έτσι έγιναν Λύκοι της Θάλασσας. Όρκες, δηλαδή.



_________________

Ένας μύθος από τη Χάιντα της βρετανικής Κολούμπια (Καναδάς)
Απόδοση Α.Μ.

24/7/08

Μοιχείας εγκώμιον




Απόσπασμα από την ασπρόμαυρη κωμωδία (83΄) «Η βίλλα των οργίων» του Ντίνου Δημόπουλου. Σενάριο: Γεράσιμος Σταύρου. Παραγωγή: Φίνος Φιλμς, 1964, Πρωταγωνιστές: Λ. Κωνσταντάρας, Κ. Αναλυτή, Δ. Παπαγιαννόπουλος, Α. Ντούζος και Γ. Βογιατζής.

Στις 24 Ιουλίου 1982 καταργήθηκε στη χώρα μας η ποινική δίωξη ατόμων που διαπράττουν μοιχεία. Με τον όρο μοιχεία προσδιορίζεται η συζυγική απιστία. Το αρχαίο ουσιαστικό μοιχός προέρχεται από θέμα με τη σημασία του ουρώ, φανερώνοντας την πρόθεση για στιγματισμό της συζυγικής απιστίας με μειωτικές εκφράσεις.

Επειδή η μοιχεία ως πράξη χρονολογείται από την εμφάνιση των ανθρώπων ήταν φυσικό να αποτυπωθεί από τους Βαβυλώνιους στον Κώδικα του Χαμουραμπί. Στην κατηγορία των άρθρων σχετικά με το γάμο αναφέρεται ότι η μοιχεία από την πλευρά της συζύγου αποτελούσε βαρύτατο ποινικό αδίκημα και τιμωρούταν με πνιγμό στο ποτάμι. Ωστόσο υπήρχε η δυνατότητα να συμβιώσουν οι παράνομοι εραστές ή και να πεθάνουν μαζί. Ο κώδικας ανέφερε ότι στην περίπτωση που μια γυναίκα συλλαμβανόταν στο κρεβάτι ενός άλλου άνδρα τότε τους έδεναν και τους πετούσαν μαζί στο ποτάμι. Αν όμως ο απατημένος σύζυγος συγχωρούσε τη γυναίκα του τότε και ο βασιλιάς μπορούσε να συγχωρήσει τον εραστή της. Αντίθετα μοιχεία δεν συνιστούσαν οι φανερές συνευρέσεις του συζύγου με τις σκλάβες.

Τόσο στην αρχαία Αίγυπτο όσο και στην αρχαία Ελλάδα είναι γνωστό ότι οι θεοί και οι θεές ήταν κατ΄ εξοχήν μοιχοί και μοιχαλίδες χωρίς να διαταράσσουν όμως με τις πράξεις τους την ουράνια πυραμίδα. Κάτι τέτοιο όμως δεν ίσχυε και για τους θνητούς. Στην Αίγυπτο η τιμωρία για τη γυναίκα που απατούσε τον σύζυγό της ήταν σκληρή. Στην αρχαία Ελλάδα ενώ η μοιχεία αποτελούσε για όλες τις πόλεις αδίκημα υπήρχαν αρκετές διαφοροποιήσεις για τον τρόπο κολασμού του αδικήματος. Η μοιχεία δεν αφορούσε μόνο τις έγγαμες γυναίκες αλλά και τις χήρες και τις ανύπαντρες. Επίσης οι έχοντες παρά φύση επαφή και άλλου είδους ερωτικές συνευρέσεις, σύμφωνα με την ηθική της εποχής, δεν τελούσαν μοιχεία.

Ειδικότερα στην κλασική Ελλάδα, η ερωτική συνεύρεση γυναίκας χωρίς την έγκριση του συζύγου αποτελούσε προσβολή για ολόκληρη την οικογένεια. Όποιος είχε δικαιώματα στη γυναίκα (πατέρας, αδελφός, σύζυγος) είχε και το δικαίωμα να τιμωρήσει ή και να σκοτώσει τον εραστή της ενώ η τιμωρία εκείνης επαφιόταν στις επιλογές της οικογένειας. Δηλαδή το αδίκημα ήταν καθαρά ιδιωτική υπόθεση. Ωστόσο η μοιχαλίδα έχανε το δικαίωμα συμμετοχής σε δημόσιες τελετές. Επιλήψιμη ήταν επίσης η μοιχεία για τον άνδρα μόνο κι εφόσον είχε τελεσθεί με γυναίκα άλλου άνδρα Αθηναίου πολίτη -δηλαδή όχι δούλου.

Ο Ιουδαϊσμός και αργότερα ο Χριστιανισμός και ο Μωαμεθανισμός έριξαν στο πυρ το εξώτερο τη μοιχεία. Είναι άλλωστε γνωστή η έβδομη εντολή του Θεού προς τον Μωυσή: Ου μοιχεύσεις. Η σκληρότερη ποινή για τη μοιχαλίδα ισχύει εκεί που εφαρμόζεται ο μουσουλμανικός θρησκευτικός νόμος Σαρία σύμφωνα με τον οποίο η γυναίκα λιθοβολείται ή ραβδίζεται δημόσια. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου υπάρχουν Ιεροδικεία (Θράκη). Αντίθετα οι Ινδουιστές, οι Εσκιμώοι και οι μη μουσουλμάνοι Αφρικανοί και Πολυνήσιοι είναι λιγότεροι αυστηροί στο ζήτημα.

Η εκδίκηση που εφαρμοζόταν στην αρχαιότητα για τους μοιχούς και τις μοιχαλίδες σταδιακά απέκτησε νομική μορφή. Έτσι από τη σύσταση του Ελληνικού κράτους η μοιχεία αποτελούσε πλημμέλημα σύμφωνα με το άρθρο του Ποινικού Νόμου των Βαυαρών που ίσχυε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1950. Και ως τέτοιο πέρασε και στο άρθρο 357 του νέου Ποινικού Κώδικα που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1951. Η προβλεπόμενη ποινή για τους μοιχούς ήταν ένα έτος και η δίωξη ασκείτο μόνο μετά από έγκληση του παθόντα. Το άρθρο αυτό καταργήθηκε με το νόμο 1272/1982 (άρθ. 6) παρ΄ όλες τις αντιδράσεις της εκκλησίας, με ισχύ από τον Ιούλιο του ιδίου έτους.

Αναφέρεται μάλιστα ότι ο Στάθης Αλεξανδρής, υπουργός δικαιοσύνης της πρώτης κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου, σταμάτησε τη συζήτηση με την εκκλησία για την μοιχεία (και τον πολιτικό γάμο) μόλις την 97η ημέρα διακυβέρνησης. Αφορμή υπήρξε η σύγκρουση Σεραφείμ και Αμβρόσιου στην Ιερά Σύνοδο με πρωταγωνιστή τον Δημητριάδος Χριστόδουλο! Αξίζει βέβαια να επισημάνουμε ότι και οι απόψεις των νομικών διίσταντο την εποχή εκείνη ενώ ο  Ευάγγελος Γιαννόπουλος ως επιχείρημα για την αποποινικοποίηση της μοιχείας έθεσε το φοβερό ηθικό και κοινωνικό αντίκτυπο για τα παιδιά. Πάντως και σήμερα, σύμφωνα με το άρθρο 1439 «Ισχυρός Κλονισμός» του Αστικού Κώδικα, ο κλονισμός αυτός τεκμαίρεται σε περίπτωση μοιχείας, κάτι που ισχύει άλλωστε και στην υπόλοιπη Ευρώπη και στις ΗΠΑ.


Ο ανεπανάληπτος Λάμπρος Κωνσταντάρας στην σκηνή κατά την οποία προσάγεται στο τμήμα «ντυμένος σαν τον Καλιγούλα» μετά την αυτόφορη σύλληψή του σε κρεβάτι παντρεμένης γυναίκας! Η ιδιότητά (Χάρης Ζάβαλος) δεν στάθηκε ικανή να εμποδίσει τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο να τηρήσει το γράμμα του νόμου, ενσαρκώνοντας με μοναδικό τρόπο τον διοικητή του αστυνομικού τμήματος!
Με ελάχιστες πλην απάνθρωπες εξαιρέσεις (Σαρία), η κοινωνική αποκατάσταση της γυναίκας συνοδεύεται από την αποποινικοποίηση της μοιχείας σε όλο και περισσότερες χώρες, μια και η γυναίκα ήταν εκείνη που κατά κανόνα έμπαινε στο περιθώριο από την πράξη αυτή.

Τέλος, η μοιχεία, όπως και κάθε άλλη μυστική ή και παράνομη πράξη, κατά κανόνα εμπνέει τους ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων. Η Προδοσία του Χάρολντ Πίντερ, το Τελευταίο Μετρό του Φρανσουά Τριφό, η Μαντάμα Μπατερφλάι του Τζιάκομο Πουτσίνι αποτελούν σπουδαία δείγματα τέχνης εμπνευσμένα από την αυτήν την μαγική απάτη. Μια τέτοια απάτη για την οποία τίθεται το ερώτημα: μήπως έπρεπε να ποινικοποιηθεί η μη τέλεσή της ώστε να διασφαλίσουμε το πάθος; Λέμε τώρα…


ΠΗΓΕΣ
- Αστικός Κώδικας και Εισαγωγικός Νόμος, επιμ. Αγάπη Νασίκα, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2005.
- Αφιέρωμα-Μοιχεία από το Σαν Σήμερα [online]
- Δομή, Εγκυκλοπαίδεια τ.19, εκδ. ΔΟΜΗ Α.Ε., 2001.
- Η εφαρμογή της Σαρία στην Ελλάδα, Γιάννης Κτιστάκης, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Πολιτισμός, 23-7-2006 [online]
- Η βίλα των οργίων, ανάρτηση στο φόρουμ Greek Wave Net, 28-9-2007 [online]
- Λεξικό για το σχολείο και το γραφείο, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, εκδ. Κέντρου Λεξικολογίας, Αθήνα, 2004.
- Μοιχεία για πέντε, Αναστασία Ζενάκου, ΤΟ ΒΗΜΑ, Τέχνες & Καλλιτέχνες, 14-5-2000 [online]
- Ο Κώδικας του Χαμουραμπί και άλλοι κώδικες της Μεσοποταμίας, μτφ. Κατερίνα Καλατζή, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1982.
- Ου μοιχεύσεις, Χριστιανική Φοιτητική Ένωση [online]
- Ποινικός Κώδικας, Αργύρης Καρράς, εκδ. Α.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 2004.
- Πουτσίνι-Όπερες: Οι συνόψεις των λιμπρέτων και των παρασκήνιο της δημιουργίας τους, της Αλέκας, Αθήνα, 2008, στο TAR [online]
-Τι έκανες το ΄81 μπαμπά; Οι πρώτες 100 μέρες του ΠΑΣΟΚ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Ιος [online]
- Το τελευταίο μετρό, Time out Cinema, 23-7-08 [online]

23/7/08

Λουίς Θερνούδα

Πάμπλο Πικάσο, Το όνειρο, 1932
Λάδι σε καμβά, Ιδιωτική Συλλογή (Victor W. Ganz), Ν. Υόρκη

____________________________________________


Υπήρξα

Φλεγόμενη στήλη, ανοιξιάτικο φεγγάρι.
Χρυσή θάλασσα, τεράστια μάτια.

Έψαξα ό,τι συλλογιζόμουν
σκέφτηκα, σαν το ξημέρωμα σε όνειρο οκνό,
ό,τι ο πόθος ζωγραφίζει στις μέρες της εφηβείας.

Τραγούδησα, ανέβηκα,
υπήρξα φως μια μέρα
συρόμενος στη φλόγα.

Σαν δυνατό φύσημα ανέμου
που διαλύει τη σκιά,
έπεσα στο σκοτάδι,
στον αχόρταγο κόσμο.

Ήμουν.

_______
Εκατονταετηρίδα Λουίς Θερνούδα 2002
μτφρ.: Νατιβιδάδ Γκάλβεθ, Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας


Το λάβαμε από το e-poema

22/7/08

Τζον Ντίλινγκερ (Μέρος 2ο)

Το τέλος
Η «γυναίκα με τα κόκκινα», η δεύτερη συνοδός του Τζον Ντίλινγκερ, ήταν η Ρουμάνα υπήκοος Άννα Σέιτζ που είχε μπει στις ΗΠΑ το 1914. Το πραγματικό της όνομα ήταν Άννα Κουμπάνας και διατηρούσε οίκους ανοχής. Η Άννα μετά από έναν αποτυχημένο γάμο εργάσθηκε ως πόρνη στον οίκο ανοχής του Μεγάλου Μπιλ στην περιοχή του Ανατολικού Σικάγο. Όταν εκείνος πέθανε ανέλαβε τη διαχείρισή του και σύντομα επέκτεινε τις …επιχειρήσεις της ανοίγοντας ακόμη δύο. Έναν στο Γκάρι της Ιντιάνα και έναν ακόμη στο Σικάγο. Γνωρίστηκε με τον Ντίλινγκερ, δηλαδή τον Τζίμι Λόρενς, μέσω της Πόλι Χάμιλτον η οποία πριν αναλάβει …τη γραμματειακή υποστήριξη του γκάνγκστερ εργαζόταν στον οίκο ανοχής της Άννα.


Η Σέιτζ δεχόταν συχνά επιδρομές των Αρχών όχι μόνο για αυτό καθ΄ αυτό το αντικείμενο της εμπορικής της δραστηριότητας, αλλά κυρίως επειδή την περίοδο εκείνη λαμβάνονταν αυστηρά μέτρα για τους μετανάστες στις ΗΠΑ. Έτσι, κινδύνευε με απέλαση. Έχοντας αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Λόρενς, τον Νο 1 καταζητούμενο στις ΗΠΑ, διαπραγματεύτηκε την παράδοσή του στο FBI με σκοπό να εισπράξει την αμοιβή αλλά κυρίως να λάβει την πολυπόθητη άδεια παραμονής στη χώρα. Η συμφωνία κλείσθηκε μετά την επίσκεψη των πρακτόρων και ειδικότερα του Μέλβιν Πάρβις στις 19 Ιουλίου 1934.

Η πληροφορία ήταν ότι το βράδυ της 22ας Ιουλίου 1934 ο Τζον Ντίλινγκερ θα παρακολουθούσε την ταινία Το Μελόδραμα του Μανχάταν με πρωταγωνιστή τον Κλαρκ Γκέιμπλ, αφήνοντας όμως ανοικτό και το ενδεχόμενο να επιλέξει άλλη κινηματογραφική αίθουσα όπως η Μάρμπο που βρισκόταν στα δυτικά του Σικάγο -σε αντίθεση με το Μπάιογκραφ Θίατερ που ήταν βόρεια. Ο εντοπισμός του θα διευκολυνόταν με την παρουσία της Άννα, η οποία είχε προειδοποιήσει ότι θα φορούσε πορτοκαλί μπλούζα και λευκή φούστα ώστε να είναι ευδιάκριτη. Ο φωτισμός της αίθουσας βέβαια άλλαξε το χρωματικό τόνο κι έτσι η Άννα καταγράφηκε ως «κυρία με τα κόκκινα».


Το FBI οργάνωσε μεγάλη επιχείρηση υποστηριζόμενο από αστυνομικές δυνάμεις περιοχών εκτός του Σικάγο όπως των Μίτσιγκαν, Μίλγουοκι, Ιντιάνα, κ.ά., λαμβάνοντας θέσεις και στους δύο στόχους. Μετά το τέλος της ταινίας στο Μπάιογκραφ Θίατερ, σύμφωνα με το αρχείο του FBI, ο Ντίλινγκερ ενστικτωδώς κατάλαβε ότι ο Πάρβις που στεκόταν στην έξοδο καπνίζοντας το πούρο του, ήταν πράκτορας που περίμενε να δώσει το σήμα της επίθεσης. Τότε κινήθηκε προς το σοκάκι στα πλάι του κινηματογράφου.

Η αντίδραση των πρακτόρων ήταν άμεση και δεν άφησε πολλά περιθώρια. Ο Ντίλινγκερ δέχθηκε καταιγισμό πυρών και ξεψύχησε πριν προλάβει να φθάσει το ασθενοφόρο. Στις 22:50 της 22ας Ιουλίου του 1934 το πτώμα του γκάνγκστερ είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο Αλέξιαν Μπράδερς και μετά την ιατροδικαστική εξέταση τάφηκε στο νεκροταφείο Κρόουν Χιλ της Ινδιανάπολης.



Εδώ, αξίζει να σημειωθεί ότι η Άννα Σέιτζ αν και εισέπραξε τα 5.000 δολάρια της προκήρυξης δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την παραμονή της στις ΗΠΑ. Σε μια κίνηση απελπισίας κατήγγειλε δημόσια την αθέτηση της συμφωνίας με τον Πάρβις από πλευράς της κυβέρνησης και η υπόθεση έφθασε στο δικαστήριο. Ο ίδιος ο Πάρβις δήλωσε ότι έκανε ό,τι ήταν δυνατόν ενημερώνοντας το Γραφείο Μεταναστών στην Ουάσιγκτον. Η απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστηρίου ήταν ξεκάθαρη και απλή: «Το υπουργείο εργασίας, αρμόδιο για ζητήματα μεταναστών, δεν υποχρεώνεται στην τήρηση των συμφωνιών του υπουργείου δικαιοσύνης». Έτσι η Άννα απελάθηκε από τις ΗΠΑ στις 25 Απριλίου 1936 και πέθανε έντεκα χρόνια μετά (1947, την ίδια μέρα) στη Ρουμανία από ηπατική ανεπάρκεια.

Η Πόλι Χάμιλτον αρνήθηκε ότι γνώριζε την αληθινή ταυτότητα του Τζίμι Λόρενς. Σε σχετικές δηλώσεις της περιέγραφε έναν νέο, τυπικό αγρότη της Ιντιάνα, που αγαπούσε το σπιτικό φαγητό και δεν έπινε ενώ ως προσωπικότητα ήταν γενναιόδωρος, καλός συνομιλητής και δεν ορκιζόταν για τίποτε. Δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι πέρασε καλά μαζί του αλλά δεν μπορούσε να ήταν βέβαιη για την αγάπη του. Είπε επίσης ότι από τη στιγμή που πληροφορήθηκε πως ήταν ο Τζον Ντίλινγκερ κατάλαβε το πάθος του για τη σκοποβολή. Η Πόλι συνέχισε την προηγούμενη δουλειά της σε διάφορα μπαρ του Σικάγο και τελικά παντρεύτηκε έναν πωλητή, τον Γουίλιαμ Μπλακ, με τον οποίο έζησε ήσυχα μέχρι το θάνατό της στις 19 Φεβρουαρίου 1969 κλείνοντας τον κύκλο ζωής της ως Έντιθ Μπλακ.


Ο θρύλοςΑμέσως μετά το θάνατο του Ντίλινγκερ άρχισε να πλέκεται ένας θρύλος το κεντρικό θέμα του οποίου βασίστηκε στο ερωτηματικό εάν πράγματι ο άνθρωπος που εκτελέστηκε από τους πράκτορες εκείνο το βράδυ ήταν ο γκάνγκστερ ή κάποιος άλλος. Αναπτύχθηκε δε, προφανώς καθοδηγούμενος από τα ΜΜΕ για να παρατείνουν την ιστορία που τους έθρεφε σχεδόν για μια δεκαετία και αφορούσε στη διακρίβωση της ταυτότητας του νεκρού. Τα κυριότερα ερωτηματικά που διατυπώθηκαν σχετίζονταν με τα εξής:

-Το χρώμα των ματιών του Ντίλινγκερ ήταν γκρι και του πτώματος καφέ, κάτι που βέβαια μπορεί να εξηγηθεί λογικά μετά το θάνατο.
-Υπήρχαν σημάδια από παιδική ασθένεια την οποία σύμφωνα με τους δικούς του ο μικρός Τζον δεν είχε περάσει ποτέ. Και δικαιούμαστε βέβαια να αναρωτηθούμε έχοντας γνωρίσει τα παιδικά χρόνια του: «ποιοι δικοί του και πότε;». Άλλωστε η Όντρει, η αδελφή του Ντίλινγκερ, αναγνώρισε το πτώμα από ένα σημάδι που είχε εκ γενετής ο αδελφός της.
-Διαπιστώθηκε ρευματοειδής νόσος που είχε προσβάλει την καρδιά από την οποία σύμφωνα με το γιατρό των φυλακών της Ιντιάνα δεν έπασχε ο Ντίλινγκερ ενώ δεν θα τον καθιστούσε ικανό ούτε να παίζει μπάσκετ ούτε να καταταγεί στο Ναυτικό. Βέβαια οι ισχυρισμοί φαίνονται αρκετά, αν όχι κυριολεκτικά, επιπόλαιοι αν κάποιος μελετήσει τον τρόπο εξέλιξης της νόσου. Εξάλλου, στο πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ εκείνη την εποχή δεν υπήρχε σύστημα κοινωνικής ασφάλισης ούτε ελεγκτικός μηχανισμός για την πιστοποίηση της άριστης υγείας; Όσον αφορά στο ιατρικό αρχείο των φυλακών μάλλον περιττεύουν τα σχόλια.
-Το πιστόλι το οποίο παρουσιάστηκε από το FBI ως εκείνο που έφερε ο Ντίλινγκερ κυκλοφόρησε πέντε μήνες μετά το θάνατό του. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι τα όπλα δοκιμάζονται από τους παράνομους πριν κυκλοφορήσουν.
-Τριάντα σχεδόν χρόνια μετά το θάνατό του (1963) η εφημερίδα Ιντιανάπολις Σταρ έλαβε φάκελο από την περιοχή του Χόλιγουντ με μία φωτογραφία του … Ντίλινγκερ σε μεγάλη ηλικία. Η εφημερίδα αγνόησε την «είδηση» και ακολούθησε ίδια επιστολή στον Εμίλ τον ιδιοκτήτη της Μικρής Βοημίας όπου «φιλοξενήθηκε» κάποτε ο γκάνγκστερ και η συμμορία του.

Η ανάπτυξη των προβληματισμών ενισχύθηκε και από μια κίνηση του FBI στον τάφο του Ντίλινγκερ λίγες μέρες μετά την κηδεία του. Φοβούμενοι μήπως συληθεί το μνήμα, από ανθρώπους που θεωρούσαν πως δεν άξιζε ταφής, το περίφραξαν και το γέμισαν με τσιμέντο. Όπως ήταν φυσικό οι λόγοι της ενέργειας αυτής διογκώθηκαν, οι εφημερίδες άρχισαν να θέτουν ζητήματα ταυτοπροσωπίας μέσω δακτυλικών αποτυπωμάτων και ομάδας αίματος αλλά και να αφήνουν αιχμές όπως ότι το FBI κουκούλωσε την υπόθεση σκοτώνοντας κάποιον άλλον, για να σώσει το χαμένο του γόητρο. Μέχρι σήμερα ο θρύλος εμπλουτίζεται συνεχώς με νεότερα στοιχεία και με μια πρωτοφανή μανία η οποία φθάνει μέχρι και στη συλλογή προσωπικών αντικειμένων αλλά και ανατομικών (!) μερών του γκάνγκστερ.



Αντί επιλόγου
Ο Ντίλινγκερ, που ακόμη σήμερα παρουσιάζεται από το FBI ως από τους πιο επικίνδυνους ανθρώπους, ήταν αποκλειστικά ληστής τραπεζών και πλιατσικολόγος αστυνομικών τμημάτων. Η συμμορία του είχε σκοτώσει 11 άνδρες μεταξύ των οποίων και ένας σερίφης, είχε τραυματίσει άλλους 9 συμπεριλαμβανόμενων των φυλάκων κατά την απόδρασή τους, ενώ δεν μπορέσαμε να διασταυρώσουμε την άποψη που θέλει μεταξύ των νεκρών να περιλαμβάνεται και πολίτης ή πολίτες.

Ίσως σε αυτή του τη δράση και σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση των ΗΠΑ τη δεκαετία του ΄30 να οφείλεται η καλλιέργεια του θρύλου. Από την άλλη μεριά τα έντυπα της εποχής εκμεταλλευόμενα τη στάση του Αμερικανών πολιτών έστηναν ιστορίες προκαλώντας την αποστροφή του γκάνγκστερ προς το νόμο ενώ δεν παρέλειπαν να τον προβάλλουν ως ένα Ρομπέν της εποχής, με σκοπό την αύξηση της κυκλοφορίας στο βωμό του μεταξύ τους ανταγωνισμού.

Έτσι ο Μαρξ επιβεβαιώνεται, εφόσον και ο Ντίλινγκερ με τη δράση του στήριξε την παραγωγή σε πολλούς κλάδους των ΗΠΑ, με πρώτο εκείνον των ΜΜΕ της εποχής. Φυσικά η περίπτωσή του δεν είναι και η μοναδική που έχει πάρει τις διαστάσεις θρύλου. Το ζεύγος Μπόνι και Κλάιντ, ο Αλ Καπόνε, κ.ά. αλλά και μέχρι πρόσφατα ο Τζορτζ Λούκας πλούτισαν τα μέσα επικοινωνίας και το Χόλιγουντ.

Αλίμονο όμως εάν ένας άνθρωπος, με τόσα προβλήματα προσωπικότητας μπορεί να χαρακτηρισθεί ως Ρομπέν. Αλίμονο εάν ένας ληστής που αποκόμισε ιλιγγιώδη ποσά, για την εποχή εκείνη, μπορεί να χαρακτηρισθεί Ρομπέν μόνο και μόνο επειδή ληστεύοντας τις Τράπεζες κατάστρεφε και έγγραφα υποθηκευμένων ακινήτων. Τότε οι εργάτες του Σικάγο ή ο Σάκο και ο Βαντσέτι, αφού μιλάμε για τις ΗΠΑ, θα θεωρούνταν κοινοί πορτοφολάδες!

Όπως και να ΄χει όμως ο Ντίλινγκερ δεν πέρασε στην ιστορία μόνο και μόνο επειδή εξυπηρετούσε τον παραγωγικό κόσμο. Είτε το θέλουμε είτε όχι, αυτός ο γκάνγκστερ ικανοποίησε εκατομμύρια ανθρώπους υλοποιώντας ένα μέρος των αντεξουσιαστικών τους τάσεων και ονείρων. Τους έβγαλε, έστω και στιγμιαία, από το τέλμα. Ευτυχώς όμως για εμάς που ο Καρλ Μαρξ δεν αναφέρθηκε μόνο σε αυτού του είδους την αποτελμάτωση ούτε σταμάτησε τη θεώρηση του ανθρώπου και του «κακού» εκεί. Αντίθετα μάλιστα._


Βιβλιογραφία
- Altered Dimensions Net, History, Unusual People, John Dillinger
- Celebrity Morgue, John Dillinger, Public Enemy #1

Στη μνήμη του Τάσου Σ. που πριν από 21 χρόνια επέλεξε να διακόψει τη βόλτα του στη Γη πικραμένος μόνο από τους ληστές ιδεών.

21/7/08

Τζον Ντίλινγκερ (Μέρος 1ο)


_______________________________________________




Εγκληματίας ή Ρομπέν;
Ο Τζον Ντίλιγκερ αν και πέρασε στην ιστορία ως ένας από τους διασημότερους γκάνγκστερς κατάφερε με τη δράση του όχι μόνο να κάνει διάσημους τους διώκτες του και να εξαναγκάσει το FBI σε εκσυγχρονισμό, αλλά και να τρέξει ως θρύλος στις επόμενες γενιές με έναν θάνατο που μπορεί να μην υπήρξε ποτέ, αν και στα επίσημα αρχεία του FBI έχει καταγραφεί ότι συνέβη στις 22 Ιουλίου 1934.

Ο διάσημος ληστής τραπεζών επιβεβαίωσε με τη δράση του αυτό ακριβώς που ο Καρλ Μάρξ περιγράφει στο Εγκώμιον του Εγκλήματος: ο εγκληματίας, πέρα από το ότι συντελεί στη δημιουργία διαφόρων επαγγελμάτων (νομικοί, αστυνομικοί, κ.λπ) παράγει μια ηθική και τραγική εντύπωση βοηθώντας έτσι τη διακίνηση των ηθικών και αισθητικών συγκινήσεων του κοινού. Ο εγκληματίας παράγει τέχνη, όμορφη λογοτεχνία, μυθιστορήματα, ακόμη και τραγωδίες, όπως οι Ληστές του Σίλερ, ο Οιδίπους και ο Ριχάρδος ο Τρίτος, σπάζοντας τη μονοτονία και την καθημερινή ασφάλεια της αστικής ζωής. Με τον τρόπο αυτό μας προστατεύει από το τέλμα, μας δημιουργεί ανήσυχη ένταση και κινητικότητα, χωρίς τις οποίες θα αμβλυνόταν ακόμη και η ορμή του ανταγωνισμού.


Τα πρώτα χρόνια
Ο Τζον Χέρμπερτ Ντίλινγκερ γεννήθηκε στην Ινδιανάπολη (ΗΠΑ) στις 22 Ιουνίου 1903, δεύτερο παιδί του Τζον Γουίλσον Ντίλινγκερ και της Μαίρη Έλεν (Μόλι) Λάνκαστερ. Η αδελφή του Όντρεϊ είχε γεννηθεί δέκα τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Ο Τζον είχε την ατυχία να χάσει τη μητέρα του σε πολύ τρυφερή ηλικία (1907), γεγονός που οι βιογράφοι του επισημαίνουν πως διατάραξε την προσωπικότητά του. Και σαν να μην έφτανε αυτό η Όντρεϊ, που ουσιαστικά είχε αναλάβει την ανατροφή του, παντρεύτηκε την ίδια χρονιά αφήνοντας έτσι τον μικρό Τζον και τον πατέρα της μόνους. Ο πατέρας του ήταν παντοπώλης και από ορισμένους βιογράφους χαρακτηρίζεται ως σκληρός, αυταρχικός άνθρωπος, ενώ άλλοι τον παρουσιάζουν ως παθολογικά αδύναμο απέναντι στη διαθέσεις του μικρού, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η σχέση αυτή απέβη καταστροφική για τον Τζον.

Ο μικρός πολύ σύντομα παράτησε το σχολείο και άρχισε να εργάζεται σε ένα μηχανουργείο, αποκτώντας τη συνήθεια να παραμένει έξω από το σπίτι τη νύχτα. Όταν ήταν εννέα ετών ο πατέρας του παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ (Λίζι) Φιλντς με την οποία απέκτησε ακόμη τρία παιδιά. Έχοντας όμως θορυβηθεί από την κακή πορεία του γιου του μετακόμισε την ίδια περίοδο στο Μούρσβιλ, μια αγροτική περιοχή της Ιντιάνα. Η απομάκρυνση φαίνεται όμως ότι δεν είχε αποτέλεσμα. Αντίθετα, οι νυκτερινές περιπλανήσεις του Τζον οδήγησαν σύντομα στη σύσταση μιας συμμορίας με την επωνυμία «Βρώμικη δωδεκάδα».

Οι «δώδεκα βρώμικοι» συνήθιζαν να ληστεύουν τρένα και να κλέβουν αυτοκίνητα, πράξεις οι οποίες συχνά τους έφερναν ενώπιον των Αρχών. Εκεί, αναφέρεται ότι ο Τζον ήταν ιδιαίτερα προκλητικός και χλεύαζε τους δικαστές. Έτσι, πριν καλά καλά συμπληρώσει ένα χρόνο δράσης με τη συμμορία του, βρέθηκε στο αναμορφωτήριο εκτίοντας ποινή για κλοπή. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η κλοπή αφορούσε σε αυτοκίνητο και κάποιο άλλοι σε κάρβουνα. Όπως και να ΄χει ο μικρός Τζον είχε για τα καλά μπει στον κλοιό των διωκτικών αρχών από τα δέκα του χρόνια.

Η συνέχεια ήταν πολυτάραχη. Οι συνεχείς συλλήψεις, οι συγκρούσεις με τον πατέρα του, μια άτυχη ερωτική περιπέτεια με την εξ αγχιστείας εξαδέλφη του Φράνσις Θόρτον, τον οδηγούν σε μια προσπάθεια «αυτοκάθαρσης». Το 1923, ο εικοσάχρονος Τζον κατατάσσεται στο Πολεμικό Ναυτικό υπηρετώντας στα πλοία «Καλιφόρνια» και «Νεβάδα». Αξίζει να αναφερθεί ότι τα πλοία αυτά ήταν μεταξύ εκείνων που τορπιλίστηκαν τα χαράματα της 7ης Δεκεμβρίου στο Περλ Χάρμπορ από την ιαπωνική αεροπορία. Αναφέρεται επίσης πως τοποθετήθηκε και στα πλοία «Αριζόνα» και «Οκλαχόμα». Ωστόσο η παραμονή του στο Ναυτικό δεν διήρκεσε παρά μόνο μερικούς μήνες, οι οποίοι δεν μπορούν να υπολογιστούν με ακρίβεια επειδή τότε για τους υπηρετούντες στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ δεν υπήρχε σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.


Το μεγάλο σχολείο
Επιστρέφοντας στο Μούρσβιλ, στις 12 Απριλίου 1924, παντρεύεται τη δεκαεξάχρονη Μπέριλ Έθελ Χοβάιους για την οποία, όπως φαίνεται, φρόντισε και εξασφάλισε ένα πρωτότυπο γαμήλιο δώρο: λίγες μέρες μετά συνελήφθη για την κλοπή 41 κοτόπουλων! Ο γάμος αυτός δεν είχε καμία τύχη. Ο Τζον δεν μπορούσε άλλωστε ούτε να βρει ούτε να ικανοποιηθεί από μια μέτρια δουλειά. Έτσι, έχοντας ήδη βαρύ παρελθόν μετά τη ληστεία στο παντοπωλείο, ή και κάποια άλλη, δικάζεται και καταδικάζεται σε 20ετή κάθειρξη ενώ ο συνεργάτης του Εντ Σίνγκλετον, μόλις σε 2 χρόνια.

Η φυλάκιση του έδωσε τη δυνατότητα να συναναστραφεί με διαβόητους ληστές, δολοφόνους και πάσης φύσεως στοιχεία του κόσμου που αγαπούσε. Εκεί έμαθε τα μυστικά της δουλειάς από έμπειρους ληστές όπως ο Χάρι Πίερποντ και ο Ράσελ «Μπόμπι» Κλαρκ. Η «εκπαίδευσή του» κράτησε μέχρι τις 10 Μαΐου 1933 οπότε αποφυλακίστηκε έχοντας εκτίσει 8,5 χρόνια από την ποινή του και ενώ είχε προσπαθήσει να αποδράσει επανειλημμένως.

Την εποχή εκείνη «δεσπότες» του εγκλήματος στις ΗΠΑ ήταν το δίδυμο Μπόνι και Κλάιντ και η Κέιτ «Μα» Μπέιρκερ. Ο Τζον, σύμφωνα με το ιστορικό αρχείο του FBI, σχεδόν αμέσως μετά την αποφυλάκισή του λήστεψε μια τράπεζα στο Μπάφτον του Οχάιο, και προφυλακίσθηκε. Στο κελί του οι αστυνομικοί βρήκαν ένα έγγραφο στο οποίο αναλυόταν ο τρόπος απόδρασης. Ο ίδιος αρνήθηκε την όποια σχέση και τέσσερις ημέρες αργότερα ... απέδρασε με αυτόν τον τρόπο μαζί με οκτώ φίλους-μέλη της συμμορίας του, οπλοφορώντας μάλιστα. Άλλωστε ο σκοπός του Ντίλινγκερ ήταν να αποδράσουν και οι δικοί του άνθρωποι μεταξύ των οποίων και ο δάσκαλός του Πίερποντ.

Από το σημείο αυτό και μετά οργανώνει τη συμμορία του και ξεκινά να … επισκέπτεται τακτικότατα τράπεζες και αστυνομικά τμήματα της Ιντιάνα κλέβοντας χρήματα και όπλα, αντίστοιχα. Η συμμορία αυτή είναι γνωστή ως «πρώτη συμμορία του Ντίλινγκερ» και περιλάμβανε εκτός από τον ίδιο και τον Πίερποντ, τους Κλαρκ, Τσαρλς Μάκρει, Έντουαρντ Σους τζούνιορ, Χάνι Κόπλαντ, τον Οκλαχόμα Τζαν Κλαρκ, Γουόλτερ Ντίτριχ και τον Κόκκινο Τζον Χάμιλτον. Τον Ιανουάριο του 1934 η συμμορία έχει μετακινηθεί στην Αριζόνα περνώντας και από τη Φλόριντα. Μετά από μια πυρκαγιά σε ξενοδοχείο, που πιθανόν είχαν βάλει οι Κλαρκ και Μάκλεϊ, ο Ντίλινγκερ συνελήφθη όπως και ο Πίερποντ. Οι δύο πρώτοι ήταν επίσης διαβόητοι γκάνγκστερ της εποχής.

Ο Ντίλινγκερ προφυλακίσθηκε σε αναμονή της δίκης για το θάνατο του αστυνομικού Γουίλιαμ Ο΄ Μάλει κατά τη διάρκεια μιας ληστείας στο ανατολικό Σικάγο. Έχοντας ήδη γίνει ο «αγαπημένος» των φωτορεπόρτερ, εφόσον το κοινό παρακολουθούσε τις περιπέτειές του με αμείωτο το ενδιαφέρον, στη δίκη αυτή παρακίνησαν τον Ντίλινγκερ να πλησιάσει και να φωτογραφηθεί με το δικαστή. Κι εκείνος, προκλητικός όπως πάντα, στάθηκε δίπλα στον Ρόμπερτ Έστιλ και ποζάρισε ακουμπώντας επιδεικτικά τον δικαστή στον ώμο!



____________________________________

Ωστόσο, για μια ακόμη φορά καταφέρνει να αποδράσει υποχρεώνοντας τους φύλακες να του ανοίξουν την πόρτα απειλώντας τους με ένα… ψεύτικο πιστόλι! Το γεγονός έλαβε χώρα στις 3 Μαρτίου 1934. Το πιστόλι, όπως ο ίδιος ο Ντίλινγκερ συνήθιζε να λέει, ήταν φτιαγμένο ή από ξύλο ή από σαπούνι και βερνικωμένο έτσι ώστε να φαντάζει αληθινό! Απομακρύνθηκε δε πολύ εύκολα κάνοντας χρήση του αυτοκινήτου του Σερίφη με το οποίο διέσχισε όλη την Πολιτεία για να φθάσει στο Ιλινόις.

Ήταν τόσο συναρπαστική η καταδίωξή -που δεν είχε και αποτέλεσμα- ώστε διατάχθηκε έρευνα για τον τρόπο με τον οποίο μπόρεσε να σπάσει όλα τα μπλόκα και για το ενδεχόμενο συμμετοχής παραγόντων του Ιλινόις στην υπόθεση αυτή. Για την έρευνα όμως αυτή δεν αναφέρθηκε ποτέ κάτι επειδή ήθελαν να προστατεύσουν εκείνους που είχαν ως συνδέσμους με το διαβόητο πλέον ληστή.


Λίγο πριν το τέλοςΑπό το σημείο αυτό και πέρα ο κλοιός σφίγγει, εφόσον το FBI αποφασίζει τη δίωξη του Ντίλινγκερ αντιμετωπίζοντάς τον ως κακοποιό πανεθνικής εμβέλειας. Ο ρυθμός με τον οποίο εκδηλώνονταν οι ληστείες, αλλά και ο θεαματικός και πολλές φορές αιματηρός τρόπος με τον οποίο εξελίσσονταν, ώθησε το Υπουργείο Δικαιοσύνης να επικηρύξει τον ίδιο αντί 10.000 δολαρίων και να προσφέρει 5.000 δολάρια σε όποιον βοηθούσε στον εντοπισμό του.

Εκείνος εξακολουθούσε να χτυπά Τράπεζες εφαρμόζοντας την τακτική του .. προηγούμενου ελέγχου των συστημάτων ασφαλείας. Για το σκοπό αυτό παρουσιαζόταν ως πωλητής τέτοιων. Στη δεύτερη συμμορία του Ντίλινγκερ προστέθηκαν οι Χόμερ βαν Μίτερ, Λέστερ Γκίλις (Μπέιμπι Φέις Νέλσον) και Έντι Γκριν. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι σε μια ληστεία ισχυρίστηκαν πως είναι κινηματογραφικό συνεργείο ώστε να πάρουν τις κατάλληλες θέσεις. Τα περιστατικά αυτά, όπως ήταν φυσικό, όχι μόνο έδιναν τροφή στο αναγνωστικό κοινό της εποχής αλλά μεγεθύνονταν και από τον Τύπο για ευνόητους λόγους.

Αξιοσημείωτη ήταν δε, και η συμπεριφορά του Ντίλινγκερ ο οποίος γοήτευε τους ταμίες των τραπεζών έχοντας έναν ξεχωριστό και ευγενικό τρόπο να τους ζητά τα... χρήματα! Υπολογίζεται ότι από τις δεκάδες ληστείες είχε αποκομίσει περίπου 300.000 δολάρια. Το ποσό ήταν αστρονομικό για την εποχή εκείνη αν λάβουμε υπ΄ όψιν ότι οι οικονομικές πληγές που είχαν προκληθεί από το κραχ του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης (1929) δεν είχαν ακόμη επουλωθεί.

Στις 30 Μαρτίου 1934 και ενώ διατηρούσε σχέση με την Έβελιν Φρίτσετ, το FBI ειδοποιήθηκε από το διαχειριστή ενός συγκροτήματος διαμερισμάτων στην περιοχή του Αγίου Παύλου, ο οποίος είχε διαπιστώσει πως ένα ζευγάρι ενοίκων, ο κύριος και η κυρία Χέλμαν, φιλοξενούσαν στο σπίτι τους ένα ζευγάρι με ιδιαίτερη μυστικότητα αλλά και φόβο. Ο πράκτορας που επισκέφθηκε τις κατοικίες μαζί με το Σερίφη δεν έγιναν δεκτοί από το ζευγάρι. Η αντίδρασή τους σήμανε συναγερμό και το κτίριο περικυκλώθηκε. Κατά τη διάρκεια της επιφυλακής εντόπισαν έναν άνδρα κοντά στο διαμέρισμα των Χέλμαν. Όταν τον πλησίασαν εκείνος, που δεν ήταν άλλος από τον Χόμερ βαν Μίτερ, τους πυροβόλησε και κατάφερε να διαφύγει. Εν τω μεταξύ, ξαφνικά, άνοιξε η πόρτα του διαμερίσματος και εμφανίσθηκε μόνο η κάνη ενός όπλου το οποίο εκπυρσοκροτούσε ακατάπαυστα. Ο αντιπερισπασμός ήταν επιτυχής. Το παράνομο ζευγάρι κατάφερε να διαφύγει από την πίσω πόρτα και να φθάσει στο διαμέρισμα του Γκριν όπως άλλωστε είχε κάνει και ο βαν Μίτερ. Εκεί αντιμετωπίσθηκε και το τραύμα του Ντίλινγκερ που δεχθεί σφαίρα κατά την καταδίωξη.

Στο διαμέρισμα των Χέλμαν το FBI βρήκε ικανό οπλισμό, ενώ λίγες μέρες μετά εντοπίσθηκε ο Γκριν που έμενε με τη σύντροφό του χρησιμοποιώντας το επώνυμο κύριος και κυρία Στέφενς. Κατά την προσπάθειά τους να διαφύγουν ο Γκριν τραυματίσθηκε και κατέληξε οκτώ μέρες αργότερα.

Ο Ντίλινγκερ και Έβελιν έφθασαν στο πατρικό του και λίγο αργότερα η Έβελιν σε ένα ταξίδι της στο Σικάγο συνελήφθη από το FBI και καταδικάσθηκε σε διετή φυλάκιση και πρόστιμο χιλίων δολαρίων ενώ η Μπέσι Σκίνερ, σύντροφος του Γκριν, σε 15μηνη. Ο Ντίλινγκερ προσπαθώντας να ανακτήσει τις δυνάμεις του ώστε να αντιμετωπίσει του διώκτες του, εισβάλει σε ένα αστυνομικό τμήμα της Ιντιάνα μαζί με τον βαν Μίτερ εξασφαλίζοντας οπλισμό και αλεξίσφαιρα γιλέκα. Η κίνησή του προκάλεσε εκ νέου το FBI που έστειλε, αεροπορικώς,  πράκτορες στην περιοχή.

Τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς, πιθανά με άλλα τέσσερα μέλη της συμμορίας και τρεις γυναίκες, εγκαταστάθηκαν σε ένα απομονωμένο μέρος. Το κρησφύγετό τους ήταν ένα σπιτάκι κήπου, στον Μέιντουγουις Γουότερς, γνωστό με το όνομα Μικρή Βοημία, ιδιοκτησίας Έμιλ Ουάνατκα. Ουσιαστικά η οικογένεια βρισκόταν στο έλεος του Ντίλινγκερ, άνθρωποι του οποίου δεν τους άφηναν από τα μάτια τους ώστε να μην τηλεφωνήσουν ή στείλουν μήνυμα στις αρχές για τους καταληψίες. Ωστόσο η γυναίκα του Έμιλ, Ναν, μαζί με τον αδελφό της κατάφεραν να ξεφύγουν από την επιτήρηση του Νέλσον, γνωστού και ως Μπέιμπι Φέις και να στείλουν μήνυμα στις αρχές το οποίο διαβιβάστηκε στο FBI.

___________________________________________________
Ο βαν Μίτερ, γαζώθηκε κυριολεκτικά από πράκτορες του FBI, ένα σχεδόν μήνα μετά τον θάνατο του Ντίλινγκερ

Λίγες μέρες αργότερα οι ομοσπονδιακοί πράκτορες κύκλωσαν, χαράματα, το κρησφύγετο του Ντίλινγκερ και προδόθηκαν μόνο όταν πυροβόλησαν κατά λάθος δύο εργαζόμενους σε παράπλευρο δρόμο. Βλέπετε, οι γκάνγκστερς είχαν συνηθίσει τόσο τα σκυλιά της οικογένειας που τους «φιλοξενούσε» που δεν έδωσαν καμιά σημασία στα γαυγίσματα, όταν αυτά μυρίστηκαν την παρουσία των ανθρώπων του FBI. Ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών, ωστόσο ο Ντίλινγκερ και η παρέα του κατάφεραν να ξεφύγουν. Μάλιστα ο Μπέιμπι Φέις κατά τη διάρκεια της μάχης σκότωσε τον Επιθεωρητή Κάρτερ Μπουμ.

Μέχρι το καλοκαίρι ο Ντίλινγκερ ήταν άφαντος. Για την ακρίβεια κατοικούσε στο πολυπληθές Σικάγο με το ψευδώνυμο Τζίμι Λόρενς και μόνο η 26χρονη γραμματέας του Πόλι Χάμιλτον, η οποία ήταν και σύντροφός του, γνώριζε την αληθινή του ταυτότητα. Ωστόσο, το FBI ήταν σε θέση να γνωρίζει την παρουσία του στην πόλη δεδομένου ότι μετά το φιάσκο στο κρησφύγετό του είχαν εντοπίσει ένα αυτοκίνητο με αίμα που ανήκε σε αυτόν, παρατημένο σε δρόμο της πόλης. Ο Ντίλινγκερ βέβαια από την εποχή της προκήρυξής του είχε υποβληθεί σε πλαστική επέμβαση και αλλαγή δακτυλικών αποτυπωμάτων ώστε να είναι δύσκολος, έως αδύνατος, ο εντοπισμός του.

Στις 22 Ιουλίου 1934 συνοδευόμενος από την Πόλι και τη μοιραία «γυναίκα με τα κόκκινα» έφθασε στο Μπάιογκραφ Θίατερ του Λίνκολν Παρκ, γειτονιά του Σικάγο, για να παρακολουθήσει την ταινία το Μελόδραμα του Μανχάταν (το στόρι ήταν γκανγκστερικό). Ασφαλώς, δεν γνώριζε πως ζούσε την τελευταία μέρα της πολυτάραχης ζωής του. Αν και αυτό, όπως αναφέρθηκε, αμφισβητείται για τους λόγους που θα δούμε στη συνέχεια.





Συνεχίζεται...

20/7/08

Ερλκόνιγκ: ένα ωραίο Ελφ

Ιερώνυμος Μπος, 1485-1490, Το κάρο με το χόρτο
Κεντρικό τμήμα Τρίπτυχου, Μουσείο Πράντο, Μαδρίτη
Μονή Αγίου Λορέντζο, Ελ Εσκοριάλ, Ισπανία


ΤΟ ΤΕΡΑΣ
Έλφ ωραίο και πολύ καλοντυμένο, μ’ ένα τεράστιο στέμμα στο κεφάλι είναι ο Γερμανός Ερλκόνιγκ, που φανερώνεται μόνο σε όποιους είναι να πεθάνουν αύριο μεθαύριο.

Τα Ελφ είναι συλφίδες που υπάρχουν απ’ την αρχή του χρόνου και θα υπάρχουν μέχρι το τέλος του. Ζουν παντού, μέσα στη γη, στον αέρα, στα νερά και δεν τα βλέπει εύκολα άνθρωπος. Μοιάζουν άνθρωποι, μόνο που έχουν πιο μακριά χέρια και πόδια. Η ομορφιά τους είναι απίστευτη. Σαν αστέρια λάμπουν τα μάτια τους, σαν χρυσαφένιο ποτάμι χύνονται στους ώμους τους τα μακριά μαλλιά τους. Το στόμα τους είναι λίγο πιο φαρδύ απ’ το ανθρώπινο, τα ζυγωματικά τους λίγο πιο πεταχτά και τ’ αυτιά τους λίγο πιο μυτερά. Αλλά ακόμα κι έτσι είναι πολύ πιο όμορφα από τον ομορφότερο άνθρωπο.

Το χρώμα του δέρματός τους αρχίζει από το διάφανο ρόδινο και φτάνει μέχρι το ασημένιο ή και το σκούρο σοκολατί, γιατί υπάρχουν πολλές φυλές Ελφ. Βλέπουν, ακούνε και νιώθουν πράγματα που κανένας άνθρωπος ή ζώο δεν μπορεί να νιώσει. Έχουν μεγάλη ευφυΐα, που βαθαίνει ακόμα περισσότερο, όσο γερνούν. Δεν είναι αθάνατα τα Ελφ. Ωστόσο, αν δεν τα σκοτώσει άλλο Στοιχειό, δεν πεθαίνουν ποτέ. Δεν υπάρχει απάνω στη γη μαγικό που να μην το ξέρουν, αλλά συνήθως ασχολούνται με τον χορό και το τραγούδι, εκτός από τα πιο μοχθηρά, που ασκούνται στα όπλα και προκαλούν συνεχώς καυγάδες.





Ο ΠΙΝΑΚΑΣ
Το κεντρικό θέμα από το Τρίπτυχο που συνοδεύει σήμερα τον Ερλκόνιγκ έχει τίτλο Ο Επίγειος Παράδεισος, Το κάρο με το χόρτο ή Οι σαρκικές απολαύσεις ενώ τα πτέρυγα περιγράφουν με μοναδικό τρόπο τον Δρόμο της Ζωής. Η μορφή-κλειδί στο κεντρικό μέρος είναι ο Άγγελος καθώς στρέφεται προς τον Χριστό. Η θέση αυτή αποτελεί μια θρησκευτική ερμηνεία του συνόλου της αλληγορίας που έχει να κάνει με την εκκλησία. Το κάρο δεν είναι τίποτε άλλο παρά το όχημα των σαρκικών απολαύσεων που συνθλίβοντας τους ανθρώπους, ανεξαρτήτου τάξης και φύλου, τους κάνει να προσπαθούν να «ανέβουν» με οποιοδήποτε τρόπο.

Η συγκεκριμένη σύνθεση χαρακτηρίζεται έντονα από το γήινο στοιχείο. Η επισήμανση αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η κρατούσα άποψη, που ήθελε τον Ιερώνυμο Μπος να ασπάζεται τις υπερφυσικές και αποκαλυπτικές αντιλήψεις όπως κι εκείνες περί μαγισσών την εποχή που η Ευρώπη σπαρασσόταν από δίκες και καταδίκες, αναθεωρήθηκε σχετικά όψιμα.
Αιτία για την αναθεώρηση αυτή αποτέλεσε η μελέτη του μεταγενέστερου Τρίπτυχου Ο κήπος των ηδονών (1510), μέρος του οποίου παρουσιάσαμε ήδη στην πρώτη ανάρτηση για τα γερμανικά τέρατα . Εδώ, πέρα από το γεγονός ότι πιθανόν το πρόσωπο που απεικονίζεται να αποτελεί αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου, ο Μπος αποτυπώνει το «δαιμονικό στοιχείο» με εξαιρετική διαύγεια μακριά από τα σκοτεινά εφιαλτικά οράματά του.


Ανάρτηση-αφιέρωμα στη Γερμανία, χώρα του μήνα

18/7/08

Ο Λύκος και το αγόρι


ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ήταν ένας λύκος που ζούσε μόνος, ολομόναχος. Τους άλλους, είτε τους είχαν αιχμαλωτίσει, είτε τους είχαν σκοτώσει, είτε τους είχαν διώξει μακριά. Αυτός ήταν ο τελευταίος λύκος που απόμεινε. Κι έκανε όλα τα συνηθισμένα πράγματα που κάνουν οι λύκοι. Ζούσε σε μια σπηλιά ψηλά στους λόφους, έκανε επιθέσεις στα κοπάδια αλλά και σε περιπλανώμενα ζώα και κάπου κάπου κατέβαινε μέχρι το χωριό σπέρνοντας τον τρόμο. Αυτές οι επισκέψεις είχαν δώσει την αφορμή για διάφορες ιστορίες: μυτερά δόντια, αίμα, πεινασμένα φλογερά μάτια, και ένα σωρό άλλες διηγήσεις που τον έκαναν να αποκτήσει φήμη στην περιοχή.
Εκείνο όμως που ήταν χειρότερο απ' όλα και που ανάγκαζε τους κατοίκους να κρύβονται κάτω από τα κρεβάτια τους ήταν το ουρλιαχτό του, τις νύχτες που το φεγγάρι γέμιζε. Στεκόταν ψηλά στο λόφο κοιτάζοντάς το και ούρλιαζε με τέτοιο τρόπο που μόνο ένα κτήνος, μια βασανισμένη ψυχή μπορούσε να κάνει. Κι όλοι έτρεμαν. Όλοι εκτός από έναν!

ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΖΟΥΣΕ ΕΝΑ ΑΓΟΡΙ που ήταν διαφορετικό. Ένα αγόρι που σκεφτόταν και συμπεριφερόταν αλλόκοτα. Ούτε οι ίδιοι οι γονείς του δεν μπορούσαν να το καταλάβουν. Κι έτσι κανείς δεν το φρόντιζε. Όταν ο μικρός άκουσε το ουρλιαχτό του λύκου -κι ενώ ήξερε τις φρικιαστικές ιστορίες για τα δόντια του, τα μάτια του, το αίμα- αποφάσισε πως έπρεπε να μάθει για ποιο λόγο ουρλιάζει έτσι το ζωντανό. Τίποτε δεν τον πτοούσε!
Μια ημέρα πριν τα χαράματα κίνησε να πάει εκεί που του είχαν πει ότι κρυβόταν ο λύκος. Ήταν δρόμος πολύς και απότομος αλλά το αγόρι δεν πήρε ραβδί ούτε φόρεσε καπέλο για να προστατευθεί από τη ζέστη και παρ' όλο το επικίνδυνο ταξίδι δεν πήρε ούτε όπλο για να υπερασπιστεί το εαυτό του. Αν και ο τόπος ήταν άγονος και ξερός το αγόρι δεν πήρε μαζί του ούτε νερό ούτε φαΐ. Κι αν και ποτέ δεν είχε ταξιδέψει δεν προμηθεύτηκε ούτε έναν χάρτη. Μόνο το δρόμο της καρδιάς του ακολούθησε.

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΠΟΔΑΡΟΔΡΟΜΟ άρχισε να πεινάει και να διψάει. Όταν έπεσε η νύχτα ξάπλωσε κάτω από τα δέντρα να ξεκουραστεί. Για μια στιγμή μάλιστα σκέφτηκε να τρέξει πίσω στο χωριό αλλά ήξερε πως δεν έπρεπε. Έτσι κάθισε εκεί και τελικά τον πήρε ο ύπνος. Στα όνειρά του το φεγγάρι έλαμπε σαν ασήμι στις παγωμένες πέτρες, ο αέρας ήταν δυνατός και διαπεραστικός και η φωνή του λύκου ακουγόταν να τον φωνάζει σ' όλη την περιοχή.
Όταν ξημέρωσε το αγόρι αναρωτιόταν αν είχε δει όνειρο ή αν όλα ήταν πραγματικά. Συνέχισε το δρόμο του πιο πεινασμένος, πιο διψασμένος και πιο κουρασμένος. Η πορεία όσο πήγαινε και δυσκόλευε. Ο ήλιος τον ζέσταινε όλο και πιο πολύ. Τότε αντίκρισε ένα σμήνος πουλιών να παίζει σε μια λίμνη έξω από το δρόμο. Όρμηξε στο νερό και ήπιε τόσο πολύ που φούσκωσε. Τα πουλιά τον παρακολουθούσαν από τα κλαδιά των δέντρων. Όταν ξεδίψασε, κατάλαβε ότι τους χάλασε το παιχνίδι και γυρνώντας προς το μέρος τους τα ευχαρίστησε, τους χαμογέλασε και έφυγε συνεχίζοντας το δρόμο του.

ΑΝ ΟΜΩΣ Η ΔΙΨΑ ΤΟΥ ΣΒΗΣΤΗΚΕ η πείνα δεν τον εγκατέλειψε. Εξαντλημένος έκατσε κάτω από ένα δέντρο περιμένοντας το τέλος του. Και τι θα γινόταν αν δεν σηκωνόταν ποτέ ξανά; Τίποτα. Κανένας δεν θα τον έχανε ή δεν θα ερχόταν να τον βρει. Αλλά κάτι του έλεγε ότι αυτό δεν ήταν το τέλος του ταξιδιού. Αν δεν έπρεπε να συνεχίσει, τότε γιατί ο λύκος τον φώναζε έτσι τη νύχτα; Και έτσι αποφάσισε να προχωρήσει γνωρίζοντας τις δυσκολίες που θα έβρισκε.
Έκπληκτος τότε, βλέπει κάτι θάμνους φορτωμένους με μούρα. Χίμηξε κι άρχισε να κόβει και να τρώει, να κόβει και να τρώει γλυκά ώριμα μούρα. Ξαφνικά του κόπηκε η ανάσα. Ένα τριχωτό μεγάλο ζώο τον κοιτούσε. Μια αρκούδα στεκόταν θεόρατη μπροστά του κοιτώντας τον στο στόμα που ήταν ακόμη γεμάτο από μούρα. Το αγόρι πάγωσε. Όταν όμως κατάλαβε ότι η αρκούδα ενδιαφερόταν μόνο για τα μούρα, επειδή πεινούσε όπως κι ο ίδιος, χαλάρωσε της χαμογέλασε κι άρχισε να τρώει μαζί της. Όταν χόρτασε καλά καλά τη χαιρέτισε κι έφυγε.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΙΟ ΚΑΤΩ έγινε πολύ δύσκολος, το αγόρι κουράστηκε κι άρχισε να αναρωτιέται πότε θα φτάσει επιτέλους στη φωλιά του λύκου. Ξαφνικά άκουσε έναν θόρυβο. Μια πέτρα που κύλησε στα πόδια του τον έκανε να κατατρομάξει και η καρδιά του πάγωσε. Δεν ήταν όμως ο λύκος. Ένα νεαρό αρσενικό ελάφι ήταν μονάχα, που τα κέρατά του μόλις είχαν αρχίσει να φυτρώνουν. Κοιτάχτηκαν για λίγη ώρα μέχρι που το αγόρι συνειδητοποίησε ότι εκείνος που κινδύνευε ήταν το ελαφάκι κι όχι ο ίδιος. «Να είσαι προσεκτικός» του είπε «εδώ τριγυρνάει μια αρκούδα κι ένας λύκος. Εγώ αυτόν τον λύκο ψάχνω. Εσύ δεν πρέπει να τον συναντήσεις».
Έτσι το αγόρι συνέχισε και το νεαρό ελάφι εξαφανίστηκε χοροπηδώντας στα βράχια. Εκεί κρύφτηκε μέχρι να μεγαλώσει και να γίνει τόσο δυνατό ώστε να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι σε μια αρκούδα ή έναν λύκο. Καθώς το αγόρι σκεφτόταν, άρχισε να πέφτει πάλι η νύχτα, η πορεία δυσκόλευε κι αυτός πλέον ήταν ακάλυπτος στη μέση του δρόμου που απλωνόταν χωρίς βράχια και χωρίς δέντρα τριγύρω. Τότε αναρωτήθηκε πόσο σοφό ήταν να φτάσει μέχρι εδώ.

ΞΑΦΝΙΚΑ ΜΙΑ ΣΚΙΑ έκοψε το φεγγάρι στη μέση. Η καρδιά του φτερούγισε, το μυαλό του ένιωσε να φεύγει, αλλά τα μάτια του έμειναν προσηλωμένα εκεί περιμένοντας να εμφανιστεί ξανά η σκιά. Περιμένοντας ήσυχα ήσυχα ένα άλλο σημάδι ήρθε σύντομα∙ και ήταν η ανταμοιβή του! Μια σκιά κινήθηκε μπροστά του που αμέσως έγινε ζωντανή με σάρκα και αναπνοή. Εκεί, με τέσσερα πόδια με φωτεινό βλέμμα με ένα κεφάλι σαν πέτρα στεκόταν ο λύκος!
Το αγόρι δεν μπορούσε πια να κουνηθεί. Τα κόκκινα μάτια, η μεγάλη γλώσσα, τα τεράστια νύχια, πέρασαν σαν αστραπή από το μυαλό του. Όμως, παρατηρώντας δεν είδε τίποτε απ' αυτά. Αντίθετα θυμήθηκε το τραγούδι που τον έφερε μέχρι εδώ και τον νυχτερινό απόμακρο τραγουδιστή που τώρα τον είχε μπροστά του και αισθανόταν την καυτή του ανάσα. Και καθώς στάθηκε κοιτάζοντας στα μάτια το λύκο, η καρδιά του επανήλθε στο ρυθμό της και ο φόβος του εξανεμίστηκε. Τα μάτια του γέμισαν δάκρυα όταν συνειδητοποίησε για ποιο λόγο είχε έρθει εδώ.

ΗΞΕΡΕ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ τι έψαχνε να βρει και τι είχε ακούσει στο ουρλιαχτό του λύκου. Ήξερε τι τον αγκάλιασε εκείνο το βράδυ όταν άγρυπνος και μόνος στο κρεβάτι άκουσε το λύκο. Ήξερε πια ότι το τραγούδι, το ουρλιαχτό, ήταν μια κραυγή για ένα τέλος στη μοναξιά. Κι έτσι το αγόρι αντιμετώπισε το λύκο και του μίλησε με το χαμόγελό του. Εκείνη τη στιγμή το αγόρι και ο λύκος ήταν μια καρδιά.

ΛΕΓΕΤΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΑΓΟΡΙ δεν ξαναγύρισε ποτέ πίσω στο χωριό. Στην πραγματικότητα κανένας δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τη μοίρα του. Υπάρχει μια ιστορία, που διηγείται ένας νεαρός κυνηγός που χάθηκε κάποτε στο δάσος κυνηγώντας ένα ελάφι. Είπε πως είχε δει ένα αγόρι κι ένα λύκο να κοιμούνται αγκαλιασμένοι στα δέντρα. Φοβούμενος ότι ο λύκος θα τον κατασπάραζε δεν τόλμησε να ... ελευθερώσει το παλικάρι. Κι έτσι γύρισε άπραγος. Άλλοι γέλασαν, άλλοι έκλαψαν κι άλλοι φοβήθηκαν με την ιστορία. Όπως και να 'χει κάποιοι άλλοι σίγουρα θα έπαιρναν το δρόμο για να συναντήσουν το παράξενο και άγριο ντουέτο να τραγουδά πέρα μακριά, κάτω από το ασημένιο φως ενός γεμάτου φεγγαριού.-



Απόδοση Α.Μ.

17/7/08

Δυο ευχές

Ανρί Ματίς, Πολυνησία: Ο ουρανός, 1947, Μουσείο ντε Γκομπλέν, Παρίσι



Σήμερα είναι η ημέρα του Γιώργου μας. Θα σταθεί για έναν ακόμη χρόνο στην κλίμακα μιας πολύπαθης αλλά δημιουργικής δεκαετίας. Με όλη μας την αγάπη του ευχόμαστε να εξακολουθεί να κρατά σφιχτά την κουπαστή του χρόνου.

Είναι όμως και η ημέρα της Μαρίνας. Της αγαπημένης μας Μαρίνας. Η παρουσία της ομόρφυνε τη ζωή και των δύο. Φίλη σ΄ ανταριασμένες περιόδους, δασκάλα σε κρίσιμα χρόνια, της ευχόμαστε σύντομα να αποχαιρετίσει το αίνιγμά της έχοντας πάντα αγκαλιά τον μικρούλη της Δημήτρη.





ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΑ




Η Μαρίνα των βράχων

Έχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη - Μα πού γύριζες
Ολημερίς τη σκληρή ρέμβη της πέτρας και της θάλασσας
Αετοφόρος άνεμος γύμνωσε τους λόφους
Γύμνωσε την επιθυμία σου ως το κόκαλο
Κι οι κόρες των ματιών σου πήρανε τη σκυτάλη της Χίμαιρας
Ριγώνοντας μ' αφρό τη θύμηση!
Πού είναι η γνώριμη ανηφοριά του μικρού Σεπτεμβρίου
Στο κοκκινόχωμα όπου έπαιζες θωρώντας προς τα κάτω
Τους βαθιούς κυαμώνες των άλλων κοριτσιών
Τις γωνιές όπου οι φίλες σου άφηναν αγκαλιές τα δυοσμαρίνια

- Μα που γύριζες;
Ολονυχτίς τη σκληρή ρέμβη της πέτρας και της θάλασσας
Σου 'λεγα να μετράς μέσ' στο γδυτό νερό τις φωτεινές του μέρες
Ανάσκελη να χαίρεσαι την αυγή των πραγμάτων
Ή πάλι να γυρνάς κίτρινους κάμπους
Μ' ένα τριφύλλι φως στο στήθος σου ηρωίδα ιάμβου.

Έχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη
Κι ένα φόρεμα κόκκινο σαν το αίμα
Βαθιά μέσ' στο χρυσάφι του καλοκαιριού
Και τ' άρωμα των γυακίνθων - Μα που γύριζες

Κατεβαίνοντας προς τους γιαλούς τους κόλπους με τα βότσαλα
Ήταν εκεί ένα κρύο αρμυρό θαλασσόχορτο
Μα πιο βαθιά ένα ανθρώπινο αίσθημα που μάτωνε
Κι άνοιγες μ' έκπληξη τα χέρια σου λέγοντας τ' όνομά του
Ανεβαίνοντας ανάλαφρα ως τη διαύγεια των βυθών
Όπου σελάγιζε ο δικός σου ο αστερίας.

Άκουσε, ο λόγος είναι των στερνών η φρόνηση
Κι ο χρόνος γλύπτης των ανθρώπων παράφορος
Κι ο ήλιος στέκεται από πάνω του θηρίο ελπίδας
Κι εσύ πιο κοντά του σφίγγεις έναν έρωτα
Έχοντας μια πικρή γεύση τρικυμίας στα χείλη.

Δεν είναι για να λογαριάζεις γαλανή ως το κόκκαλο άλλο καλοκαίρι
Για ν' αλλάξουνε ρέμα τα ποτάμια
Και να σε πάνε πίσω στη μητέρα τους,
Για να ξαναφιλήσεις άλλες κερασιές
Ή για να πας καβάλα στο μαΐστρο

Στυλωμένη στους βράχους δίχως χτες και αύριο,
Στους κινδύνους των βράχων με τη χτενισιά της θύελλας
Θ' αποχαιρετήσεις το αίνιγμά σου.

Οδυσσέας Ελύτης
(Από την Ανθολογία Νεοελληνικής Ποίησης του Σ. Κοκκίνη, Εστία, 1984)

16/7/08

Η Εγίρα της Ουμ Καλσούμ

Αρχή της χρονολογίας για τους Μουσουλμάνους αποτελεί η Εγίρα, δηλαδή η ημέρα που ο Μωάμεθ προκειμένου να σωθεί, αλλά και να διαδώσει τη θρησκεία του, εγκατέλειψε την πολυθεϊστική Μέκκα για να φτάσει στη Μεδίνα. Αυτά έγιναν στις 16 Ιουλίου του έτους 622. Η Έξοδος αυτή σηματοδότησε την παγκόσμια ιστορία, θετικά και αρνητικά. Θα μας δοθεί όμως η ευκαιρία στο μέλλον να αναφερθούμε σε όλα αυτά που ακολούθησαν τη μέρα αυτή.

Επί του παρόντος, επειδή οι «Γεφυρισμοί» διακρίνονται και για την πολυπολιτισμικότητά τους, για τη μέρα αυτή επιλέχθηκε ένα βίντεο αφιερωμένο στη μεγαλύτερη τραγουδίστρια του αραβικού κόσμου, την Αιγύπτια Ουμ Καλσούμ (1904;-1975) και αλλού ως Κουλσούμ. Οι Άραβες συνηθίζουν να λένε πως πάνω από αυτήν υπάρχει μόνο ο Θεός, άλλοι την χαρακτηρίζουν ως Γκρέτα Γκάρμπο των αραβικού κόσμου και ο Μάνος Χατζιδάκις την κατέτασσε στις 5 καλύτερες φωνές παγκόσμια.

Αφήνω τις λέξεις, παραθέτοντας σχετικά links όπου μπορείτε να διαβάσετε και για το Θεό των Αράβων και για Εκείνην που βρίσκεται κάτω από Αυτόν και ένα βίντεο με το «αστέρι» της Ανατολής: την Ουμ Καλσούμ. Να υποπτευθώ ότι ο ρυθμός θα σας είναι οικείος;






Πηγές
Μωάμεθ


Umm Kulthum (πλήρης βιογραφία στην αγγλική)

15/7/08

Τεύτονες Ιππότες ή αλλιώς…

… δουλειά δεν είχε ο διάολος κι έπαιζε ... ποδόσφαιρο!



Διαβάζω σε Αλμανάκ πως τη μέρα αυτή, 15 Ιουλίου, το έτος 1410 οι Πολωνοί και οι Λιθουανοί συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες στο Τάνενμπεργκ ή Γκρούνβαλντ. Ιστορικό γεγονός που ασφαλώς δεν μπορεί να παρακάμψουν οι «Γεφυρισμοί» επειδή αφενός έχουν το μήνα αφιερωμένο στη Γερμανία και αφετέρου μας προέκυψε η Μεσογειακή Ένωση που φαίνεται να θορυβεί τη Γερμανίδα καγκελάριο.

Και ας μείνουμε λίγο εδώ, πριν το ταξίδι στο ιπποτικό παρελθόν, για να επισημάνουμε ότι παρόλα τα φλερταρίσματα Μέρκελ-Σαρκοζί για τις πολιτικές που πρέπει να ασκήσουν τόσο σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος όσο και σε διεθνή με κορύφωση τις «ερωτοτροπίες» του Μαρτίου και του Ιουνίου φαίνεται ότι ο ένας κάνοντας μετεγγραφή προσανατολίστηκε προς ένα περισσότερο Μεσογειακό προφίλ, γεγονός που θορύβησε ιδιαίτερα την άλλη πλευρά.






Τώρα βέβαια θα μου πείτε τι φράση είναι αυτή: «έκανε μετεγγραφή». Οφείλεται μάλλον σε συνειρμούς επειδή στο όραμα της Μεσογειακής Ένωσης θέλουν δεν θέλουν η Τουρκία είναι στο επίκεντρο, όπως άλλωστε είναι η Γαλλία και η Γερμανία. Έτσι, το φετινό euro μου φάνηκε σαν καθρέφτης των πολιτικών εξελίξεων στην Ευρώπη, μια και όχι μόνο η Τουρκία έφθασε σε ημιτελικούς αλλά η κούπα πήγε στη Μεσόγειο και μάλιστα στους Ισπανούς ένθερμους υποστηρικτές της ιδέας της Ένωσης. Κι όλα αυτά ακριβώς τη στιγμή που οι σχέσεις Γάλλων-Γερμανών εντάθηκαν εκ νέου, όπως αποδεικνύεται σήμερα. Μα τι συνειρμοί είναι αυτοί πια! Τέλος το euro, τέλος και οι πολιτικοί.

Οι Τεύτονες υπήρξαν πρωτογερμανικός λαός, με καταγωγή πιθανόν από την Ασία, και το όνομά τους είναι το ίδιο με εκείνο που αυτοπροσδιορίζονται σήμερα οι Γερμανοί (Deutsche). Η λέξη αυτή σημαίνει, σύμφωνα με ένα υπέροχο γερμανικό μύθο, παιδί της μάνας γης. Άλλωστε οι Γερμανοί διακρίνονται για την εθνική συνοχή τους, παρ΄ όλες τις διαφορές των φυλών, αλλά και για την λατρεία τους στη μάνα γη τους.

Ο Στράβων αλλά και Ρωμαίοι ιστορικοί τους θεωρούν συγγενικό φύλο με τους Κίμβρους και πολύ λιγότερο ή καθόλου με τους Γαλάτες και τους Γερμανούς. Σύμφωνα με τον Πτολεμαίο κατοικούσαν στις περιοχές της Βόρειας Ευρώπης, κυρίως, από τη Γιουτλάνδη μέχρι τη Σκανδιναβία. Γύρω στο 100 π.τ.ε.μ. μετανάστευσαν, το πιθανότερο λόγω κλιματικών αλλαγών, μαζί με τους Κίμβρους στην κοιλάδα του Δούναβη όπου ήρθαν σε επαφή με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Είναι γνωστό μάλιστα, ότι διασχίζοντας τη Γαλατία επιτέθηκαν στην Ρωμαϊκή Ιταλία με άδοξο τέλος, μια και κατατροπώθηκαν από τον Μάριο στα Σέξτεια Ύδατα, κοντά στο Εξ της Προβηγκίας, το 102 π.τ.ε.μ. Ωστόσο ο ηρωισμός τους καταγράφηκε με ιδιαίτερα γλαφυρά χρώματα και κυρίως των γυναικών, από τις οποίες 300 έγγαμες, ως αρχαίες Σουλιώτισσες προτίμησαν τη μαζική αυτοκτονία από την αιχμαλωσία, αφού στραγγάλισαν τα παιδιά τους.





Τόσο οι Τεύτονες όσο και οι Κίμβροι, δεν εξαφανίστηκαν ολοσχερώς δεδομένου ότι στις περιοχές της Γιουτλάνδης, Σκανδιναβίας και Βαλτικής εξακολουθούσαν να συγκατοικούν απομεινάρια τους. Στους αιώνες που ακολούθησαν αναμείχθηκαν με τους Κέλτες και τα άλλα Γερμανικά φύλα τα οποία ένωσε, τελικά, ο Καρλομάγνος. Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας συναντάμε τους Τεύτονες να συμμετέχουν μαζί με άλλες βόρειες φυλές (Σκανδιναβοί, Σάξονες) σε έναν αμυντικό σχηματισμό προς τους Χριστιανούς. Από τότε, ακόμη, οι Φράγκοι είχαν ταχθεί με τους Νότιους επειδή ακριβώς θεωρούσαν τα γερμανικά φύλα απειλητικά. Επίσης από τότε, οι Άγγλοι ήταν ουδέτεροι.


Η νίκη επί των εισβολέων του Αττίλα (451) σήμανε και την πρώτη προσέγγιση Νοτίων-Βορείων με τους δεύτερους να γίνονται ελαστικότεροι προς τους Χριστιανούς ενώ οι Φράγκοι ανέπτυξαν πολύ στενές σχέσεις με την παπική έδρα. Όταν ο Καρλομάγνος στέφθηκε αυτοκράτορας της Ρώμης (800) οι Τεύτονες, Σκανδιναβοί και Σάξονες, σύναψαν μυστική συμφωνία με τους Μουσουλμάνους Ισπανούς ώστε να χτυπήσουν το Νότο ενώ η είσοδος των Ιουδαίων στην Ευρώπη και μαζί με αυτούς και φανατικών, έγινε περιέργως θερμά αποδεκτή από τους Τεύτονες. Σε αυτό το χρονικό σημείο αρχίζει να αναπτύσσεται μια μυστικιστική κατάσταση στη βάση συνεργασίας Τευτόνων-φανατικών Εβραίων, η οποία ωστόσο πρέπει να στηρίχθηκε και στις παραδόσεις των δύο λαών που περιλάμβαναν και ανθρωποθυσίες. Και όλα αυτά βέβαια τα γεγονότα, πάντα είχαν στο επίκεντρο την Αγία Έδρα.

-ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΠΑΜΕ;
-ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΒΗΣΙΓΟΤΘΩΝ, ΣΤ΄ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ!
-ΟΙ ΒΗΣΙΓΟΤΘΟΙ ΕΙΝΑΙ ΓΟΤΘΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ;
-ΟΧΙ ΟΙ ΒΗΣΙΓΟΤΘΟΙ ΕΙΝΑΙ ΓΟΤΘΟΙ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ, ΟΙ ΓΟΤΘΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΟΣΤΡΟΓΟΤΘΟΙ,
ΑΛΛΑ ΟΙ ΓΟΤΘΟΙ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΖΟΥΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΜΑΣ, ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ;
-ΟΧΙ!
___________________________________
Το Τευτονικό Τάγμα αποτελούσε ουσιαστικά, μια γερμανική ρωμαιοκαθολική θρησκευτική τάξη. Τα μέλη του, στρατιωτικοί, έμειναν στην ιστορία ως Τεύτονες Ιππότες και κυριάρχησαν σε διάφορες φάσεις κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα αλλά και αργότερα. Το Τάγμα σχηματίσθηκε στα τέλη του 12ου αιώνα στην Παλαιστίνη και μετά την ήττα των Χριστιανών μεταφέρθηκε στην Τρανσυλβανία (1211) βοηθώντας τους Ούγγρους να αντιμετωπίσουν τους Κουμάνους, περιοχή την οποία όπως φαίνεται εγκατέλειψαν το 1225 επειδή ο Πάπας επεδίωκε να τους θέσει υπό τις εντολές του. Το 1230 συμμετείχαν σε σταυροφορία του βορρά, αυτή τη φορά, για τον εκχριστιανισμό των κατοίκων της Βαλτικής, οπότε κατηγορήθηκαν για απάτες κατά των Πολωνών, δημιουργώντας ανεξάρτητο μοναχικό τάγμα. Την ίδια περίοδο το Τάγμα εκχριστιάνισε βιαίως του Λετονούς και κυριάρχησε στην ευρεία περιοχή –και ως ναυτική δύναμη της Βαλτικής- έχοντας τη δυνατότητα να προσλαμβάνει μισθοφόρους. Όπως αναφέρθηκε εισαγωγικά το 1410 οι Πολωνοί και οι Λιθουανοί κατάφεραν να συντρίψουν το Τάγμα των Τευτόνων Ιπποτών.

Στο σημείο αυτό αξίζει αναφοράς η προσπάθεια των Τευτόνων Ιπποτών να εισέλθουν στη Ρωσία, μια προσπάθεια που κατέληξε σε συντριπτική ήττα μετά τη Μάχη των Πάγων, όπως πέρασε στην ιστορία, με τον Αλέξανδρο Νιέφσκι επικεφαλή των Ρώσων. Η μάχη έγινε το 1242 στο Πσκοβ. Ο Νιέφσκι αντιλήφθηκε αμέσως πως θα ήταν δύσκολη η αναμέτρηση με τους ιππείς Ιππότες και σκαρφίστηκε τότε να τους παρασύρει στην παγωμένη λίμνη Πέιπους, όπου οι έφιπποι Τεύτονες ακινητοποιήθηκαν και δεν ενόχλησαν ποτέ πια την περιοχή.

Οι Τεύτονες Ιππότες εξακολούθησαν να είναι ισχυροί μέχρι που ο Δούκας Αλβέτρος του Βρανδεμβούργου ασπάστηκε τον Λιθουριανισμό ώστε να στεφθεί Δούκας της Πρωσίας. Από τότε, αν και αποδυναμωμένο το Τάγμα, εξακολούθησε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη Γερμανία, μέχρι που ο Ναπολέων Βοναπάρτης διέταξε τη διάλυσή του (1809). Η εποχή αυτή σηματοδότησε μόνο την κοσμική απόσυρση των μελών του, διότι όπως αποδεικνύεται με την επανεμφάνισή του, πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εξακολουθούσε να υφίσταται και να δρα, όπως άλλωστε και σήμερα για κοινωφελείς, τυπικά, σκοπούς.



Από το Τάγμα αυτό που έπνιξε στο αίμα, κυριολεκτικά, αιώνες ολόκληρους τη Βόρεια Ευρώπη, ξεπήδησε ο γερμανικός εθνικισμός. Άλλωστε το όνειρο των Γερμανών από το 19ο αιώνα που υιοθετήθηκε από τους Ναζί, περί «προς Ανατολάς επέκταση» (Drang nach Osten) είναι στηριγμένο στις ατυχείς προσπάθειες των Τευτόνων Ιπποτών. Φαίνεται όμως, ότι κάθε εποχή έχει και τον κατάλληλο άνθρωπο. Εν προκειμένω λοιπόν κάθε εποχή για τη Ρωσία ή ΕΣΣΔ έχει και τον Αλέξανδρό της.

Τέλος, η υιοθέτηση των λατρευτικών συνηθειών των Τευτόνων, όπως και η προσπάθειές τους να προσδιορίσουν την Άρια(!) φυλή έχουν γίνει επίσης αντικείμενο διαφόρων συγγραμμάτων. Αλλά ας μην γίνει καμία αναφορά. Καλοκαίρι γαρ, και γυρνάμε... λευκοί στην πόλη μην παρεξηγηθούμε κιόλας! Αλλά κυρίως επειδή πάντα θα προσκυνώ αυτούς στους οποίους οφείλουμε μεγάλος μέρος του δικαιώματός μας στη ζωή. Αυτούς: