Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

28/10/09

Όλοι ήρωες ή Δημοπρασία

Σήμερα καθώς εξελίσσονταν τα γεγονότα και όπως τα έβλεπα από τα ΜΜΕ έγραψα στεγνά και στυγνά, κάποιες απόψεις μου. Στη φάση ακριβώς της δημοσίευσης του κειμένου έφθασε κι εκείνο του Γιώργου. Το ίδιο στυγνό, καθόλου στεγνό όμως. Αντίστοιχες διαφορές έχουν και οι εικαστικές επιλογές μας. Έτσι αποφάσισα να δημοσιεύσω και τα δύο. Εξάλλου, όπως θα διαπιστώσετε κι εσείς, τα κείμενα εστιάζουν στα ίδια προβλήματα. Και ξεκινώ με εκείνο του Γιώργου.

ΟΛΟΙ ΗΡΩΕΣ
Δεν είναι ψυχοπαθείς ούτε τομάρια. Δεν είναι αναρχικοί ούτε ακροαριστεροί. Δεν είναι καν ιδεοληπτικοί τρομοκράτες. Είναι επικίνδυνοι επαγγελματίες του θανάτου. Γι’ αυτούς ο θάνατος είναι μόνο αυτό που ξέρουν να κάνουν. Είναι καλά εκπαιδευμένοι στα όπλα και στα λόγια. Δεν έχουν ιδεολογία, όπως δεν έχουν και συναισθήματα. Είναι κυνικοί δολοφόνοι, που ξεπέρασαν από καιρό κάθε ηθικό φραγμό. Δεν πιστεύουν πως μας κοροϊδεύουν με τις προκηρύξεις τους, αλλά ξέρουν πως οι πολιτικοί θα βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, εγκλωβισμένοι κι αυτοί ως άνθρωποι στις προκαταλήψεις τους, και θα αναγκαστούν να πάρουν τα λόγια των αποβρασμάτων στα σοβαρά.

Ο Πίνακας του Ευγένιου ντε λα Κρουά, «Η σφαγή της Χίου», από παλαιότερες ηρωικές εποχές.
.
Δυστυχώς, εμείς, που δεν είμαστε επαγγελματίες δολοφόνοι, είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε κανόνες στη ζωή μας, και να προσπαθούμε να τους αλλάξουμε όταν δεν μας αρέσουν. Αλλά ακόμα και η αλλαγή των κανόνων έχει κανόνες. Πώς να προφυλαχτούμε από αυτούς που δεν ακολουθούν τους κανόνες;

Η δημοκρατία ήταν πάντα αδύναμη μπροστά στην απρόκλητη βία, έστω και αν ήξερε ποιοι είναι αυτοί που την ασκούν. Δεν γίνεται να τους εντοπίσει, γιατί είναι αδύνατον να ψάχνει κανείς πίσω του κοιτάζοντας μπροστά, και άλλο τόσο αδύνατον να ψάχνει κανείς τον δολοφόνο του ανάμεσα στα σπλάχνα του. Ανάμεσα στα σπλάχνα του θα βρει μόνο τον θάνατο που έσπειραν οι ψυχροί επαγγελματίες της αθλιότητας.

Μπορεί να μην εντοπιστούν, αλλά θα πρέπει να ξέρουν πως ξέρουμε τι δεν είναι και μπορούμε να εικάσουμε τι είναι. Οι 99 κάλυκες και η καλά οργανωμένη επίθεσή τους, λέει τι δεν είναι και μας κάνει να φανταζόμαστε τι είναι αυτοί που τους μισθώνουν. Δεν μας ξεγελούν ούτε τα φτηνά ανθρωπάρια που ανέβασαν μέσα στο δικαστήριο το έργο «17η Νοέμβρη».

Και έχουμε στα χέρια μας ένα μόνο μέσο: τη διατήρηση της δημοκρατικής μας συνείδησης. Όσους κι αν σκοτώσουν, πρέπει να μείνουμε δημοκράτες μέσα σε μια δημοκρατία, που τιμά τους νεκρούς των αδυναμιών της.

Ήρωες οι Πολίτες που έπεσαν από τις σφαίρες της αυθαιρεσίας, ήρωες οι Αστυνομικοί που έπεσαν από τις σφαίρες της ανωμαλίας.

Ήρωες όλοι, στον ίδιο καφενέ του Άδη θαμώνες και φίλοι και συνάνθρωποι και συμπολίτες. Και ας μην φανταστεί κανείς πως χρησιμοποιώ συγκινητικές μεταφορές. Εγώ τουλάχιστον κυριολεκτώ. Γιατί η δημοκρατία είναι μια μεταφορά που πρέπει να την πάρουμε σαν κυριολεξία. Όλη η ζωή μας είναι μια μεταφορά που πρέπει να την πάρουμε σαν κυριολεξία, να ζήσουμε σαν να είμαστε Άνθρωποι ώσπου να γίνουμε Άνθρωποι.

Τιμή αξίζει στους ήρωες της δημοκρατίας μας! τους Έλληνες Αστυνομικούς, τους Έλληνες Κομμουνιστές, τους Έλληνες Αναρχικούς, όλους όσοι πέφτουν στο καθήκον του φύλακα αυτού που έχουμε και του φύλακα αυτού που πρέπει ν’ αποκτήσουμε.

.
ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ
Όταν ξεκίνησα να σπουδάσω, γνώριζα ότι είχα επιλέξει ένα από τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα στον κόσμο. Η επιλογή αυτή δεν ήταν τυχαία, δεδομένου ότι μου εξασφάλιζε άμεση θέση στο δημόσιο μια και η συγκεκριμένη ειδικότητα είναι, ακόμη, περιζήτητη. Αργότερα όταν προτίμησα, το νεοσύστατο ακόμη Εθνικό Σύστημα Υγείας, σε θέση εκτάκτου προσωπικού, γνώριζα ότι αναλάμβανα κι άλλους κινδύνους όπως για παράδειγμα παλαιά και ανεξέλεγκτα μηχανήματα, επιθέσεις από ένοπλους ή όχι κακοποιούς, ανεξέλεγκτη έκθεση σε μεταδοτικά νοσήματα και άλλα περισσότερα. Γνώριζα, ακόμη, ότι ως συμβασιούχος θα είχα περιορισμένα δικαιώματα [λ.χ. άδεια μητρότητας, μόνο 40 ημέρες πριν και 40 ημέρες μετά τον τοκετό, ασχολούμενη πάντα σε χώρο ιονιζουσών ακτινοβολιών] όπως και ότι ο μοναδικός τρόπος να αποφύγω τον κίνδυνο ήταν η αυτοπροστασία.

Όταν επέλεξα να μονιμοποιηθώ στο Δημόσιο έλαβα υπ΄ όψιν μου όλες τις παραπάνω παραμέτρους και ακόμη ότι θα φτάσω μετά από 26 χρόνια υπηρεσίας, με επιδόματα πτυχίου, οικογενειακών βαρών, προϊστάμενου και ειδικό για το νοσοκομεία, να λαμβάνω 1.400 ευρώ το μήνα. Κυρίως όμως, αποδέχθηκα έστω και έμμεσα, να εκπροσωπώ ένα άθλιο κράτος και να προσφέρω αντίστοιχες υπηρεσίες αναγνωρίζοντας όμως και το δικαίωμα των πολιτών να μου σέρνουν τα εξ αμάξης και να περνούν γενεές δεκατέσσερις εμένα και την οικογένειά μου όταν τα πάντα είναι ανίκανα να λειτουργήσουν στην κατεύθυνση για την οποία δημιουργήθηκαν.

Με άλλες λέξεις πήρα την απόφαση να εργάζομαι σ΄ ένα χώρο που επισείει μεγάλους κινδύνους για την ασφάλειά μου, όχι μόνο λόγω της φύσης της δουλειάς, αλλά κυρίως λόγω της έλλειψης κρατικής προστασίας πράγμα που έκαναν, εξάλλου, εκατοντάδες επαγγελματίες (εναερίτες ΔΕΗ, πιλότοι μαχητικών, πυροσβέστες, αστυνομικοί κ.ά.). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι σταμάτησα να αγωνίζομαι για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και να μην εξαργυρώνω τη ζωή μου με επιδοματικού τύπου «βελτιώσεις». Όπως δεν σημαίνει ότι θα υπερβώ το ρόλο μου, ή θα τους χαριστώ ή θα προβώ σε εγκληματικές πράξεις για να εκφράσω το δίκιο μου. Αυτό μπορεί να το κάνουν άλλοι «επαγγελματίες» ή «διαμαρτυρόμενοι πολίτες», αντίστοιχα.
.

Η αφίσα, επετειακή αλλά με ένα σύνθημα διαχρονικό, δημιουργήθηκε από ανώνυμο καλλιτέχνη την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944) και περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Ελληνικές αφίσες» του Σπύρου Καραχρήστου (Αθήνα: Κέδρος, 1984)

Ωστόσο, δεν μπορώ να σας κρύψω την οργή μου όταν η προάσπιση της Δημοκρατίας αναδεικνύεται ως μείζον θέμα μόνο με αφορμή τις επιθέσεις κατά αστυνομικών, με αξιοθρήνητα επιχειρήματα κατά της βίας όπως ο μισθός, το φύλο, η ηλικία και η ομορφιά τους. Οργή με διακατέχει πραγματικά γιατί τότε όχι μόνο η προάσπιση είναι τυφλή -όπως ακριβώς η βία που πολεμούν οι υποστηρικτές της πρώτης- αλλά κυρίως επειδή η αναγωγή μιας πράξης του κοινού ποινικού δικαίου σε πολιτική ενέργεια ενισχύει την περαιτέρω διάλυση κι όχι την ανάπτυξη της Δημοκρατίας. Γιατί με τον τρόπο αυτό καλλιεργείται η άποψη για μεμονωμένη και βίαιη άμυνα από πλευράς των πολιτών. Των πολιτών που βλέποντας και ακούγοντας όλο αυτό το «θέατρο» θα σκεφθούν απλά, κι αν θέλετε, με το αρχέγονο αίσθημα της αυτοσυντήρησης. Εκείνων που σκοτώθηκαν άνθρωποί τους σε ναυπηγεία, δημόσια έργα, οικοδομές, σε άθλιους δρόμους, σε σαπιοκάραβα, σε πυρκαγιές, σε φουσκωμένους από μια βροχή χείμαρρους, σε σεισμόπληκτα παράνομα κτίρια. Εκείνων που δεν βρήκαν κρεβάτι σε Μονάδα Εντατικής, που δεν έτυχαν άμεσης ανταπόκρισης από διασώστες, που δεν είχαν να πληρώσουν τα πανωτόκια και βρέθηκαν στη φυλακή. Και άλλων, και άλλων, χωρίς φυσικά να εξαιρούνται και οι αστυνομικοί που διορίσθηκαν να μας προστατεύουν από το έγκλημα και μόνο αυτό δεν τους βάζουν να κάνουν και μάλιστα με χρήση δικών τους μέσων (λ.χ. αγορά εξοπλισμού από τους ίδιους!).

Η Δημοκρατία, λοιπόν, δεν χρειάζεται περιφρούρηση, πόσο μάλλον με επιχειρήματα που ρίχνουν λάδι στη φωτιά χιλιάδων εργαζόμενων και συγγενών τους. Η Δημοκρατία χρειάζεται να δημιουργηθεί, επιτέλους, σε αυτόν τον τόπο και αυτό είναι στα χέρια μας. Στα χέρια μας που δεν παράγουν μόνο. Ψηφίζουν και μπορούν να κρατήσουν πανό και να σηκωθούν σε γροθιά. Μέχρι τότε θα μένουμε απλοί θεατές μεμονωμένων εκδηλώσεων οργής και ενός κλεφτοπόλεμου με επίσης μεμονωμένες δυνάμεις καταστολής. Αν τώρα οι εγκληματικές ενέργειες κατά αστυνομικών ή πολιτικών και ενίοτε κατά πολιτών, είναι οργανωμένες από σκοτεινές δυνάμεις ή όχι δεν μπορώ να το ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι ότι αν δεν δράσουν οι «φωτεινές δυνάμεις», όλοι εμείς δηλαδή, τίποτε δεν θα αλλάξει και θα αφήνουμε το περιθώριο για τη δημιουργία επιπλέον προβλημάτων στη ζωή μας. Γιατί αν μη τι άλλο θεωρώ μέγιστη κατάντια να μας εγκαλεί ένας υπουργός για το αυτονόητο, να προασπίσουμε δηλαδή τη Δημοκρατία. Μα τότε έχουμε να κάνουμε με Δημοπρασία!
.

25/10/09

Last tango in Athens


Ένα άρθρο του Γιώργου Μπλάνα ελαφρώς καθυστερημένα ωστόσο, σε αυτή τη χώρα, πάντα επίκαιρο!
.
ΑΘΗΝΑ 21. ΚΑΙΡΙΟ ΧΤΥΠΗΜΑ κατάφερε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, στα αστυνομικά φαντάσματα του δεξιού παρελθόντος. Αφορμή έδωσαν τα έκτακτα επιχειρησιακά φαινόμενα που έπληξαν την Πλατεία των Εξαρχείων. Στη διάρκεια επιχείρησης εντοπισμού ομάδας κουκουλοφόρων κατεδαφιστών, η αστυνομία, για να προφυλαχθεί από τις πέτρες, τα τούβλα, τα ξύλα, τις πόρτες, τα παράθυρα, τις σιδερόβεργες (με ή χωρίς μπετόν) και λοιπά υλικά κατεδαφίσεως, που έτυχε να αδειάζουν στην περιοχή οι αναρχικοί εργαζόμενοι, εισέβαλε στον πολυχώρο ΦΛΩΡΑΛ, όπου γινόταν η παρουσίαση του βιβλίου του Χριστόφορου Κάσδαγλη «Η Αριστερά και ο κακός ο λύκος». Οι άνδρες της αστυνομίας αιφνιδιάστηκαν όταν ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με τον «Κακό Λύκο», ο οποίος παρόλο που δεν είχε παρουσιάσει ακόμα τις δικές του απόψεις, προσπαθούσε να φύγει από τον χώρο χωρίς να τον αντιληφθεί η «Αριστερά». Η ύποπτη εμφάνισή του ανάγκασε τα όργανα να τον συλλάβουν, αν και βρίσκονταν σε χώρο ιερό και απαραβίαστο – όπως διδάχθηκαν στην Σχολή τους.

Στο μεταξύ, η «Αριστερά», που βρισκόταν μεν στο βήμα, αλλά δεν είχε πάψει να αναζητά με το βλέμμα τον «Κακό Λύκο», είδε το επεισόδιο και έσπευσε να παραλάβει τον πολύ «Κακό Λύκο», τον οποίον συνέλαβαν οι Ευρωπαίοι πλέον αστυνομικοί μας. Και τότε έγινε το μοιραίο! Η «Αριστερά», πάνω στη βιάση της, σκόνταψε στη μία από τις δύο ζαρντινιέρες με φυτά εσωτερικού χώρου, που είχε στην είσοδό του ο πολυχώρος, με αποτέλεσμα να προσγειωθεί στο γκλοπ ενός ανύποπτου αστυνομικού και να υποστεί παπαχριστικό κάταγμα στο ισχίο. Κατόπιν τούτου, η αστυνομία συνέλαβε το κάταγμα της «Αριστεράς», όπως επίσης και ισχίο της, και αποχώρησε κάτω από τις κραυγές των παρευρισκομένων: «Απάνω τους, ρε! Τι τους Κοιτάτε; Όλοι μαζί!» Ωστόσο κανείς δεν ακολούθησε την ομάδα των αστυνομικών, δεδομένου ό,τι έπρεπε να φροντίσουν την «Αριστερά» που χωρίς ισχίο και κάταγμα δεν αισθανόταν καλά.

Ο Υπουργός πληροφορήθηκε το περιστατικό και έγινε έξω φρενών. Δήλωσε πως δεν είναι δυνατόν να συλλαμβάνει ισχία και κατάγματα μια σύγχρονη αστυνομία και μάλιστα σε πολυχώρους όπου γίνονται παρουσιάσεις βιβλίων για την «Αριστερά». Για τον «Κακό Λύκο» δεν δήλωσε τίποτα, θέλοντας να κρατήσει αποστάσεις, αφού φημολογείται πως η κόρη του διεκδικεί την προεδρία μεγάλου πολιτικού κόμματος.
Στη συνέχεια ζήτησε από τον αρχηγό της αστυνομίας να παραιτηθεί πράγμα που ο αξιωματικός έκανε, προκαλώντας τον ενθουσιασμό των ανδρών του. Συνδικαλιστικοί κύκλοι της Ελληνικής Αστυνομίας, μην κρύβοντας την ικανοποίησή τους για τις εξελίξεις, ανέφεραν πως αν μετά από κάθε επιχείρηση εντοπισμού υλικών κατεδαφίσεως που πραγματοποιεί το σώμα, αλλάζει η ηγεσία, μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια θα έχουν περάσει από την καρέκλα του αρχηγού απαξάπαντες οι αστυνομικοί. Το ίδιο θετικές ήταν και οι απόψεις τους για την Οδηγία που εξέδωσε το γραφείο του Υπουργού, σύμφωνα με την οποία:

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ


Ο αστυνομικός στα πόδια του οποίου μπερδεύεται πολίτης και είναι από τον νόμο υποχρεωμένος να τον αρχίσει στις κλωτσιές θα πρέπει να μπορεί να διακρίνει ανάμεσα στην πολιτική και την επιχειρησιακή ορθότητα των ενεργειών του. Πολιτικά ορθή είναι η ενέργεια ενός αστυνομικού, όταν αυτός τον οποίο μπαουλιάζει από τις κλωτσιές, μπουνιές, κλπ., ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ βουλευτής ή στέλεχος πολιτικού κόμματος. Η ενέργεια αυτή είναι και επιχειρησιακά ορθή, αφού ΚΑΘΕ πολιτικά ορθή ενέργεια είναι ΠΑΝΤΑ επιχειρησιακά ορθή. Δεν συμβαίνει όμως και το αντίστροφο. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ όλες οι επιχειρησιακά ορθές ενέργειες και πολιτικά ορθές. Από την στιγμή που κάθε υπεύθυνο λιντσάρισμα πολίτη είναι από τον νόμο επιχειρησιακά ορθή ενέργεια, ο αστυνομικός πρέπει να ζητά από τον ύποπτο για ξυλοδαρμό (του) αναλυτικές πληροφορίες περί των δραστηριοτήτων του. Τις πληροφορίες αυτές πρέπει να τις ζητά με πολιτισμένο τρόπο. Εκφράσεις όπως «Τι ’σαι ’σύ, ρε μ . . . . α» θα τιμωρούνται αυστηρά με παραίτηση του αρχηγού της αστυνομίας. Αφού το όργανο της τάξεως διαπιστώσει πως δεν έχει να κάνει με βουλευτή ή στέλεχος κόμματος, μπορεί να ρίξει κάτω τον πολίτη και να συνεχίσει τη δουλειά του, η οποία θα είναι πολιτικά ορθή. Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα πρέπει να αφήσει αμέσως τον επώνυμο πολίτη και να κυνηγήσει κάποιον άλλον. Διατάσσεται ρητώς και χωρίς ουδεμία παρέκκλιση, ο ξυλοδαρμός του πολίτη να διενεργείται ως ακολούθως:

Τον πετάμε κάτω. Λέμε δυνατά και με καθαρή άρθρωση: «Σύμφωνα με τον νόμο, πάρετε αυτή!» και του χώνουμε την πρώτη κλωτσιά στο σαγόνι. Περιμένουμε μερικά δευτερόλεπτα. Λέμε (δυνατά και με καθαρή άρθρωση): «Σύμφωνα με το Σύνταγμα των Ελλήνων, πάρετε κι εκείνη!» και του χώνουμε τη δεύτερη κλωτσιά στην κοιλιακή χώρα. Προχωρώντας έτσι εναλλάξ τη σύλληψη, τον φέρνουμε σε τυμπανιαία κατάσταση, οπότε είναι σίγουρα αναρχικός ταραξίας και τον συλλαμβάνουμε.

ΣΗΜ: Σε κάθε φάση της επιχείρησης, εκφράσεις όπως: «Να, ρε, μ . . . . α», «Να, ρε, π. . . . η», «Να, ρε, μ . . . ι», κλπ., επιδείξεις γεννητικών οργάνων και επιστροφές υλικών κατεδαφίσεως αποτελούν αδικήματα και θα τιμωρούνται με παραίτηση της καθαρίστριας του αστυνομικού τμήματος στο οποίο υπηρετεί ο παραβάτης αστυνομικός.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
Μιχάλης Χρυσοχοΐδης


Η φωτογραφία της εικόνας απεικονίζει (λεπτομέρεια) της δράσης των πρώτων ΜΑΤ στην Αθήνα, 1955. Το κολάζ εμπνεύσθηκε και δημιούργησε ο ίδιος ο αρθρογράφος και ολοκληρώθηκε από τον Γ. τον οποίο ευχαριστούμε πολύ.

23/10/09

Roaring Twenties

Το πρωτοσέλιδο των New York Times, την Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου 1929.
.
Η 23η Οκτωβρίου 1929 έχει καταγραφεί στην ιστορία ως η ημέρα που σημειώθηκε η μεγαλύτερη κατάρρευση της αγοράς μετοχών στην ιστορία των ΗΠΑ, δεδομένης της διάρκειας και των επιπτώσεων που είχε. Το έγκλημα που διαπράχθηκε στον ναό του χρήματος, επί της οδού Wall Street, είναι γνωστό παγκόσμια με τον όρο «Κραχ του ΄29» και εκτυλίχθηκε σε τέσσερεις φάσεις οι οποίες στα οικονομικά ημερολόγια αντιστοιχούν σε τέσσερα κλεισίματα και ανοίγματα του Χρηματιστηρίου. Έτσι οι επόμενες ημέρες από την μοιραία Τετάρτη ήταν ημέρες σύγκρουσης που κατέληξαν στην «Μαύρη Τρίτη» (29 Οκτωβρίου) οπότε όλα είχαν τελειώσει. Το τι ακολούθησε είναι γνωστό, λίγο πολύ σε όλους μας, δεδομένης της παρούσας οικονομικής κρίσης που έδωσε την ευκαιρία στους οικονομολόγους, τους ιστορικούς, τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους να παρουσιάσουν εκτενώς το Κραχ της τρίτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Σε σημείο μάλιστα που να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε με την εικόνα του δείκτη Dow Jones να παίρνει την κατηφόρα και χιλιάδες ανθρώπους να ουρλιάζουν με τρόπο που μάλλον δεν επανέλαβαν για άλλα προβλήματα τα οποία μάλιστα αφήνουν στο κεφάλαιο το περιθώριο να κατασκευάζει κρίσεις.
.

Αφίσα του Λουίς Άρμστρονγκ, από την Εποχή της Τζαζ.

.

Έτσι δεν θα ασχοληθούμε με τα αποτελέσματα αλλά με την δεκαετία που κατέληξε στη συντριβή του Χρηματιστηρίου που είναι γνωστή ως Roaring Twenties. Πράγματι η δεκαετία του ΄20 αποτελεί ίσως εκείνη την χρονική περίοδο οπότε σημειώθηκαν τεράστια άλματα σε όλους τους τομείς, κυρίως στη Βόρεια Αμερική, με έναν πρωτόγνωρο και ραγδαία εξελισσόμενο κοινωνικό και πολιτιστικό δυναμισμό. Τότε, κατά τη «θορυβώδη δεκαετία», διαπιστώνουμε στις ΗΠΑ μεγάλη άνθηση στις τέχνες με την κορύφωση του ρεύματος της Art Deco αλλά και της Τζαζ, όπως και πλήθος ανακαλύψεων, εφευρέσεων και κοινωνικών εξελίξεων με σπουδαιότερη εκείνη της εξόδου της γυναίκας από τον μόνο και αποκλειστικό ρόλο της συζύγου-μητέρας, στον δυτικό κόσμο (δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Σοβιετική Ένωση ήταν ήδη υπαρκτή). Επίσης πρέπει να επισημανθεί και η βιομηχανική ανάπτυξη που στηρίχθηκε και υποστηρίχθηκε από τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις.

.

Κίτρινο, Κόκκινο, Μπλε. Έργο του Βασίλι Καντίνσκι στα 1925.

.
Η αλλαγή του τρόπου ζωής των Αμερικανών ήταν καταφανής με την τεχνολογία, την εντατικοποίηση της εργασίας και τις γενικότερες ανακατατάξεις στα «παραδοσιακά», δηλαδή με κοινωνική αναταραχή που είχε θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Το ρεύμα αυτό επεκτάθηκε σύντομα και στην γηραιά ήπειρο με αντίστοιχες εξελίξεις ενώ οι Αμερικανοί «υποστήριζαν» με τα προϊόντα τους την πληγμένη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ευρωπαϊκή οικονομία. Πολύ σύντομα το κύμα Roaring Twenties ξέσπασε και στη Γαλλία όπου το δεύτερο μισό της δεκαετίας χαρακτηρίσθηκε ως «Χρυσό». Το πνεύμα των ετών σημαδεύτηκε από το γενικό αίσθημα της ασυνέχειας στο πλαίσιο της ρήξης με τις παραδόσεις και της εισόδου στον κόσμο της τεχνολογίας. Αυτοκίνητα, κινούμενη εικόνα, ραδιόφωνο, αναδιαμόρφωση των κατοικιών αποτελούν ορισμένες καινοτόμες αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων του «προηγμένου» κόσμου την εποχή εκείνη. Παράλληλα οι εξελίξεις στις τέχνες και τα γράμματα εμφανίζονται επίσης πολύ μεγάλες -τολμούμε να πούμε κυρίως στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ίδια περίοδος στις ΗΠΑ ονομάζεται «Εποχή της Τζαζ».
.
Συγκέντρωση-τελετή των μελών της Κου Κλουξ Κλαν στο Ντάουνταουν του Σιάτλ, 23 Μαρτίου 1923.
.

Βέβαια τα πράγματα δεν είναι τόσο ιδανικά όσο ήθελαν –και θέλουν- να τα παρουσιάζουν. Είναι γεγονός ότι τουλάχιστον στις εργασιακές σχέσεις όχι μόνο δεν έγινε καμία ρήξη με την παράδοση αντίθετα μάλλον επιχειρήθηκε επιστροφή στο παρελθόν. Και τι εννοούμε με αυτό; Απλώς ότι ολόκληρη το σύστημα της οικονομικής ευημερίας στηρίχθηκε σε νέα καταναλωτικά αγαθά, μαζικής παραγωγής που όχι μόνο απευθύνονταν σε πληθυσμούς με χαμηλή οικονομική επιφάνεια αλλά παράγονταν από κακοπληρωμένα εργατικά χέρια (σας θυμίζει κάτι αυτό;). Χωρίς να παρακάμπτουμε την πρόσβαση του ανθρώπου σε εφαρμογές που δεν μπορούσε πριν το 1920 ούτε καν να ονειρευτεί, και που αφορούν κυρίως την επικοινωνία, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε ότι το τοπίο της οικονομικής άνθησης, στον απόηχο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μόνο ζοφερό μπορεί να χαρακτηριστεί. Αρκεί να σκεφτούμε ότι εκατομμύρια κάτοικοι των ΗΠΑ, κυρίως Αφροαμερικανοί, νέοι μετανάστες και αγρότες ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας με ετήσιο εισόδημα ανά οικογένεια μόλις 2.000 δολάρια, ενώ ο ρατσισμός είχε πάρει τραγικές διαστάσεις.

.

Ο Λένιν στην παρουσίαση του πρώτου ηλεκτρικού αγροτικού μηχανήματος, 1921.
..

Όχι βέβαια ότι στην Ευρώπη ήταν καλύτερα τα πράγματα. Όμως στην άλλη πλευρά του κόσμου -ή μάλλον στον «άλλο κόσμο»- στη Σοβιετική Ένωση, η δεκαετία αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική μια και τότε εξαλείφθηκε κάθε κατάλοιπο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (μικρές επιχειρήσεις και κουλάκοι). Κι εκεί τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, αλλά η πορεία ανιούσα. Μετά από τους ελιγμούς του Λένιν (ΝΕΠ) και την διορατικότητά του σε σχέση με την εκβιομηχάνιση, ο Σοβιετικός λαός άρχισε να βγαίνει σταδιακά από τον αναλφαβητισμό και τον αναχρονισμό με επιτυχημένα πενταετή προγράμματα, με ανάπτυξη της επιστήμης και των Τεχνών. Είναι λοιπόν και αυτό ένα κομμάτι που οι οικονομολόγοι, κατά κανόνα, αποφεύγουν σαν το διάολο το λιβάνι, αφού δεν τους συμφέρει να το μελετήσουν.

.

Κι όμως ήταν τέτοιες οι κοινωνικές ανακατατάξεις της «Χρυσής δεκαετίας» ώστε στη γαλλική Λιλ, υπήρχε γυναικείο αθλητικό σωματείο Ράγκμπι!
..

Και δεν είναι μόνο αυτό που δεν αναλύεται, κατά κανόνα, από τους οικονομολόγους «της συμφοράς» -άλλωστε τα κινήματα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν δώσει και εξακολουθούν να δίνουν την απάντησή τους στον καπιταλισμό. Εκείνο που μας ξενίζει ιδιαίτερα είναι ότι αυτό «το υπεύθυνο πακετάκι» για το Κραχ του ΄29 έχει πάνω πάνω τις κοινωνικές και πολιτιστικές εξελίξεις. Όπου και να κοιτάξεις για τα Roaring Twenties αμέσως μετά την αναφορά ότι το κύμα που επικρατούσε την εποχή εκείνη είναι υπεύθυνο για την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου, ξεκινούν να απαριθμούν τις κοινωνικές και πολιτιστικές εξελίξεις της εποχής, με τέτοιο τρόπο ώστε να ενοχοποιείται η ανθρώπινη δημιουργικότητα. Δηλαδή αν η γυναίκα δεν είχε κατακτήσει το δικαίωμα ψήφου, αν η Τζαζ δεν έβγαινε από τα γκέτο, αν ο εξπρεσιονισμός, ο σουρεαλισμός, ο χορός, το μπάσκετ, η λογοτεχνία και τόσα άλλα κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα δεν είχαν εμφανισθεί ποτέ, το κραχ δεν θα είχε συμβεί ποτέ; Δεν το νομίζουμε. Εκείνο που είναι περισσότερο σίγουρο είναι ότι τη δεκαετία αυτή έγινε ηλίου φαεινότερο πως το κεφάλαιο δεν πρόκειται να αφήσει ούτε σπιθαμή από το προϊόν της ανθρώπινης δημιουργίας ανεκμετάλλευτο. Ούτε καν μια λέξη, μια πινελιά, μια μελωδία, μια πιρουέτα. Όσο για τις ανακαλύψεις και τις εφευρέσεις ούτε λόγος! Άλλος ανακάλυπτε άλλος καρπωνόταν.

.

15 Οκτωβρίου 2009. Δωρεάν διανομή ψωμιού σε «παιδιά ενός κατώτερου Θεού» έξω από ένα εστιατόριο στο Καράτσι (Πακιστάν). Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ η κρίση των τροφίμων στις φτωχές χώρες, σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική κρίση έχουν προκαλέσει παγκόσμια αύξηση του φαινομένου της πείνας, με περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους να υποσιτίζονται το τρέχον έτος.

.
Από τότε λοιπόν, φαίνεται να προσδιορίσθηκαν σαφώς οι πολιτικές του μέλλοντος όπως λόγου χάρη οι σχετικές με τις μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις που τις θέλουν προς όφελος του καπιταλισμού/ιμπεριαλισμού και των υποστηρικτικών του (βλ. ατομική βόμβα, φαρμακοβιομηχανίες, κ.ά.) ή ακόμη εκείνες που αφορούν στην ανθρώπινη έμπνευση, που την θέλουν προς όφελος των τραστ (λ.χ. Χόλυγουντ, Δισκογραφικές, Εκδοτικοί Οίκοι, κ.ά.). Όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Κι όταν δουν ότι τα πράγματα «κάνουν κοιλιά» πετάνε και μια «κρίση» για να μαζέψουν ό,τι έχει απομείνει εκτός ελέγχου στην αγορά επιρρίπτοντας ευθύνες σε εμάς του «άπληστους» που όχι μόνο αρνούμαστε να δουλέψουμε ολόκληρη τη μέρα αλλά έχουμε και την απαίτηση να σκεφτόμαστε κιόλας. Και μην σκεφτείτε για υπερβάλλοντα δανεισμό, ή τουλάχιστον μην μας το αναφέρετε. Γιατί σκεφτόμαστε αμέσως τα golden boys και τα golden girls και εξοργιζόμαστε. Γιατί δουλεύουμε 12 ώρες τη μέρα και θέλουμε να αγοράζουμε 10 βιβλία κι όχι ένα, να βλέπουμε 5 ταινίες κι όχι μία, να ακούμε 30 cds και όχι δύο. Γιατί απαιτούμε να έχουμε ίντερνετ και τηλέφωνο και φως και νερό και απ΄ όλα, χώρια που ορισμένα από αυτά μας υποχρεώνουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να τα έχουμε και να τα πληρώνουμε χρυσά. Όπως: έναντι ΔΕΗ, ΕΡΤ, δημοτικά τέλη χωρίς αντίκρισμα, βιβλία και σχολικά που δεν χορηγούνται από την «δωρεάν παιδεία», φύλαξη παιδιών λόγω προνομιακού ωραρίου και χρόνου εργασίας των εκπαιδευτικών, σχολικές εκδρομές και «εκπαιδευτικές» δραστηριότητες, φάρμακα μη συνταγογραφούμενα, 2-3 ενοίκια ανά οικογένεια με παιδιά που σπουδάζουν, κι ένα σωρό άλλα. Γίνονται όλα με 700-1000 ευρώ; Όχι. Κι όλα αυτά συμβαίνουν σε εμάς, στον αναπτυγμένο ή αναπτυσσόμενο κόσμο. Αλλού τα πράγματα είναι απελπιστικά.

Πηγές
-Roaring twenties, Wikipedia
-Ιστορική επισκόπηση της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΣΣΔ (Περίοδος 1917 - 1955), Κόκκινη Βιβλιοθήκη
-Wall Street Crash of 1929, Wikipedia
-American Jazz Culture in the 1920s
- The Ku Klux Klan In Washington State 1920s, Seatle Civil Rights and Labor History Project

.

20/10/09

Μπαρτ Λάνκαστερ

Ο Μπαρτ Λάνκαστερ υπήρξε ένας σπουδαίος ηθοποιός του Χόλιγουντ που σημείωσε μεγάλη επιτυχία κυρίως σε ρόλους σκληρού, πλην γοητευτικού πρωταγωνιστή, αποσπώντας το βραβείο Όσκαρ (Elmer Gantry, 1960), τη Χρυσή Σφαίρα, το BAFTA (The Birdman of Alcatraz, 1962 και Atlantic City, 1980) και πλήθος άλλων. Ωστόσο ο Λάνκαστερ δεν υπήρξε απλά ένας ηθοποιός, αλλά και ένας σκεπτόμενος άνθρωπος με δράση που ομολογουμένως εκπλήσσει για το χώρο και το χρόνο που εξελίχθηκε.
.
Ο Μπάρτον Στέφεν, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του ηθοποιού, γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, γιος της Ελίζαμπεθ Ρόμπερτς και του ταχυδρόμου Τζέιμς Χένρι Λάνκαστερ. Και οι δύο γονείς του ανήκαν στην προτεσταντική εργατική τάξη και είχαν ιρλανδική καταγωγή μια και οι παππούδες του Λάνκαστερ ήταν μετανάστες από το Μπέλφαστ και απόγονοι Άγγλων μεταναστών στην Βόρεια Ιρλανδία. Όλοι οι Λάνκαστερ πίστευαν ότι σχετίζονταν γενεαλογικά με τον κόμη Φρέντερικ Ρόμπερτς και ότι το επώνυμό τους προέρχεται από τους Γάλλους που πέρασαν τον 11ο αιώνα στην Αγγλία αποκτώντας το προσωνύμιο «de Lancastre».
.
Ο Μπαρτ μεγάλωσε στο Ανατολικό Χάρλεμ όπου πήγε Γυμνάσιο, γυρνώντας όμως περισσότερο στους δρόμους και ασχολούμενος με τον αθλητισμό. Μετά την αποφοίτηση του, οπότε πέθανε και η μητέρα του από εγκεφαλική αιμορραγία, εργάστηκε ως ακροβάτης σε τσίρκο, δουλειά την οποία εγκατέλειψε μετά από έναν τραυματισμό. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εντάχθηκε στον στρατό των ΗΠΑ προσφέροντας ψυχαγωγία στους στρατιώτες μέσω του USO, της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ενισχύει το ηθικό των υπηρετούντων.

Αν και στην αρχή δεν ήταν ενθουσιασμένος με την ιδέα, όταν γύρισε από το στρατό έλαβε μέρος στην οντισιόν για το έργο του Χάρι Μπράουν «A Sound of Hunting» το οποίο ωστόσο δεν έτυχε καλής αποδοχής. Παρ΄ όλα αυτά ένας ατζέντης βρήκε τον Λάνκαστερ κατάλληλο για το φιλμ «The killers» (1946). Μετά και τη συμμετοχή αυτή, ο ψηλός και αθλητικός ηθοποιός άρχισε να αναγνωρίζεται συμμετέχοντας στη συνέχεια σε αρκετές ταινίες, κυρίως δράματα, θρίλερ, πολεμικά και περιπέτειες.
.
Το 1953 πρωταγωνιστώντας με την Ντέμπορα Κερ στο «From Here to Eternity», που παίχτηκε στη χώρα μας με τον τίτλο «Όσο υπάρχουν άνθρωποι», σημείωσε μεγάλη επιτυχία –όχι μόνο για το γνωστό φιλί στην παραλία. Λίγο αργότερα, πολύ γνωστός πια, άρχισε να κινείται στην κατεύθυνση ανάπτυξης ανεξάρτητων κινηματογραφικών παραγωγών, δράση η οποία αναγνωρίσθηκε το 1960 όταν τιμήθηκε με το βραβείο Όσκαρ αλλά και με την Χρυσή Σφαίρα και το Βραβείο Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης. Το 1966, 52 ετών, ο Λάνκαστερ εμφανίστηκε και γυμνός στον κινηματογράφο στην ταινία «The swimmer». Μέχρι το τέλος της ζωής του πρωταγωνίστησε σε πλήθος κινηματογραφικών έργων συνεργαζόμενος και με μεγάλους ευρωπαίους σκηνοθέτες όπως οι Βισκόντι και Μπερτολούτσι, ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτούσε νέους καλλιτέχνες. Όλη του η πορεία στον κινηματογράφο τον έκανε ένα από τα αστέρια του Walk of Fame στο Χόλιγουντ (6801 Hollywood Blvd).
.


Στο βίντεο παρουσιάζεται το επίσημο τρέιλερ του Ατλάντικ Σίτι. Η επιλογή δεν είναι τυχαία φυσικά αφού πρωταγωνιστής είναι ο Μπάρτ Λάνκαστερ. Ωστόσο επιλέχθηκε μια και συμμετέχει και ο αγαπημένος μου ηθοποιός, ο Μισέλ Πικολί.
.
Ο Μπαρτ Λάνκαστερ απέφευγε να προβάλλει την προσωπική του ζωή. Είχε παντρευτεί τρεις φορές (Ερνστ: 1935-1946, Νόρμα Άντερσον: 1946-1969, Σούζαν Μάρτιν: 1990), αποκτώντας πέντε παιδιά όλα με τη 2η γυναίκα του. Τον Μπιλ, που έγινε σεναριογράφος και του χάρισε και εγγονή, τον Τζέιμς και την Τζόαν που είχαν την ίδια ανατομική δυσμορφία στα άκρα, τη Σούζαν, και τη Σέιλα που αρχικά εργάσθηκε ως μοντέλο και έγινε κοινωνική λειτουργός. Είχε επίσης ερωτική σχέση με την Ντέμπορα Κερ.
.
Ως άνθρωπος χαρακτηρίζεται αμετανόητος φίλος της ελευθερίας, ακτιβιστής, τασσόμενος πολύ συχνά στο πλευρό των φυλετικών μειονοτήτων, υποστηρίζοντας και χρηματοδοτώντας μάλιστα ομάδες για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Η δράση του αυτή, φυσικά, δημιούργησε τη φήμη ότι ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία ωστόσο δεν διαψεύσθηκε κιόλας. Ο Λάνκαστερ πολέμησε τον Μακαρθισμό και δραστηριοποιήθηκε έντονα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, σε σημείο να πληρώσει δικηγόρους για την υπεράσπιση ενός φαντάρου που κατηγορήθηκε για fragging. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε από τον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ και περιγράφει την επίθεση φαντάρου σε ανώτερο με χειροβομβίδα αν και οι επιθέσεις γίνονταν με πυροβόλα όπλα.
.
Το 1968, υποστήριξε ενεργά την προεδρική υποψηφιότητα του αντιπολεμικού Ευγένιου Μακάρθι (τι συνωνυμία κι αυτή!) από τη Μινεσότα μιλώντας συχνά για λογαριασμό του στους προκριματικούς των Δημοκρατικών και το 1988 στήριξε την υποψηφιότητα του Μάικλ Δουκάκη. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το 1963 έλαβε μέρος και στην πορεία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στην Ουάσιγκτον μαζί με άλλους αστέρες του Χόλιγουντ όπως το Πολ Νιούμαν, τον Τσάρλτον Ίστον, τον Σίντνεϊ Πουατιέ, τον Σάμι Ντέιβις τον νεότερο αλλά και τον ισόβιο ανταγωνιστή του στο καλλιτεχνικό στερέωμα Μάρλον Μπράντο. Ωστόσο αναφέρεται ότι ο Λάνκαστερ ενίσχυε τον Μ. Λ. Κινγκ και οικονομικά ενώ υπέγραψε και το κείμενο της 28ης Αυγούστου του ίδιου έτους πάλι μαζί με τον Μ. Μπράντο και τον Μπομπ Ντίλαν. Από 1985 υποστήριξε τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ενώ μετά το θάνατο του φίλου του Ροκ Χάτσον ενίσχυσε τον αγώνα για την καταπολέμηση του AIDS.
.
Ο Μπάρτ Λάνκαστερ αντιμετωπίζοντας διάφορα καρδιολογικά προβλήματα, βρέθηκε κυριολεκτικά λίγο πριν το θάνατο κατά τη διάρκεια χολοκυστεκτομής στην οποία υποβλήθηκε το 1980. Ακολούθησαν δύο μικρά καρδιακά επεισόδια, ένα τετραπλό bypass (1983) και μετά από μερικά χρόνια ένα εγκεφαλικό επεισόδιο (1990) το οποίο του άφησε ανεπανόρθωτες κινητικές βλάβες και δυσκολία στην ομιλία. Πέθανε στις 20 Οκτωβρίου 1994, σε ηλικία 80 ετών στο σπίτι του στο Λος Άντζελες, όπου και τάφηκε.
.
Πηγές
Burt Lancaster, Wikipedia
Burt Lancaster – Biography
Burt Lancaster: An American Life

17/10/09

Ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω...



... Αυτό συμβαίνει και στη ζωή των ατόμων, και στην ιστορία των εθνών, και στην ανάπτυξη των κομμάτων. Θα ήταν η πιο εγκληματική λιποψυχία να αμφιβάλει κανείς έστω κι ένα λεπτό για τον αναπότρεπτο και πλήρη θρίαμβο των αρχών της επαναστατικής σοσιαλδημοκρατίας, της προλεταριακής Οργάνωσης και της κομματικής πειθαρχίας. Έχουμε ήδη καταχτήσει πάρα πολλά, πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα χωρίς να αποθαρρυνόμαστε μπροστά στις αποτυχίες.[…]

[…] Στην πάλη του για την εξουσία το προλεταριάτο δεν έχει άλλο όπλο, εκτός από την οργάνωση. Διασπασμένο από τον αναρχικό συναγωνισμό που κυριαρχεί στον αστικό κόσμο, εξουθενωμένο από την αναγκαστική δουλειά για το κεφάλαιο, ριγμένο συνεχώς «στο βυθό» της ολοκληρωτικής αθλιότητας, του αγριανθρωπισμού και του εκφυλισμού, το προλεταριάτο μπορεί να γίνει και θα γίνει οπωσδήποτε ακατανίκητη δύναμη μόνο χάρη στο γεγονός ότι η ιδεολογική, με βάση τις αρχές του μαρξισμού, συνένωσή του εδραιώνεται με την υλική ενότητα της Οργάνωσης που συσπειρώνει εκατομμύρια εργαζόμενους στη στρατιά της εργατικής τάξης. […]

Β. Ι. Λένιν

10/10/09

Εισαγωγείς βασιλέων

Πολύ συχνά οι περισσότεροι από εμάς, σε ολόκληρο το φάσμα των δραστηριοτήτων μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με οργανωτικές ατέλειες –ή ανυπαρξίες- του κράτους, αναζητώντας κατά κανόνα την ευκαιριακή λύση και όχι τις αιτίες, τις οποίες, συνήθως, αφήνουμε να τις πραγματευθούν οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι, οι φιλόσοφοι, οι λόγιοι και άλλοι που εκθέτουν τις απόψεις τους στο κοινό. Προσωπικά, εστιάζω ακριβώς στο σημείο αυτό, στην «άφεση» δηλαδή, ως αιτία όλων των δεινών. Δεν είμαι ιστορικός, πολιτικός, λόγιος, ή δημοσιογράφος. Ωστόσο από τα λίγα πράγματα που έχω διαβάσει, σε σχέση με όλους αυτούς, και από τα πολλά που έχω υποστεί ως πολίτης της χώρας αυτής, όπως κι εσείς άλλωστε, καταλήγω πάντα ότι όχι μόνο είμαστε εκχωρητικοί ως Έθνος, αλλά το επιδιώκουμε κιόλας.

Η μέγιστη των αποδείξεων για τη «φιλοσοφία» που μας διέπει, κατά την ταπεινή μου γνώμη πάντα, είναι εκείνη της εισαγωγής μονάρχη μετά από έναν εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα που άφησε άφωνη ολόκληρη την Ευρώπη. Και αναφέρομαι βέβαια στον Αγώνα που ξεκίνησε το 1821, η εξέλιξη του οποίου από τα νεαρά χρόνια μού δημιουργούσε τον εξής απλοϊκό προβληματισμό: Ξεσηκώθηκαν, αγωνίστηκαν, μάτωσαν, ξεκληρίστηκαν τόσοι άνθρωποι μόνο για να έχουν έναν ΜΗ Τούρκο μονάρχη; Απλοϊκά, πάντα, μόνο αυτό μπορεί να σκεφτεί κάποιος όταν μετά από τόσους αγώνες ανεχθήκαμε έναν εισαγόμενο βασιλέα, για να μην πω ότι τον αναζητήσαμε κιόλας.

Ο Όθων διορίσθηκε μονάρχης, από τους «προστάτες» μας, το 1832 και δύο χρόνια αργότερα κατέφθασε στην Αθήνα μαζί με τα «χαρέμια» του, όπως χαρακτήριζαν οι χρονικογράφοι της εποχής την συνοδεία του. Λίγα χρόνια μετά (1837) ο νεαρός μονάρχης συνόδευσε στην πατρίδα των ανθρώπων που κυβερνούσε και την σύντροφό του Αμαλία η οποία έμεινε στην ιστορία γνωστή και για την στειρότητά της. Οι αγώνες για την εκδίωξη της μοναρχίας ασφαλώς ήταν μεγάλοι και είναι εκείνοι που απαλύνουν την πίκρα για το «εκχωρητικό» της φυλής μας. Κινήματα εκδηλώθηκαν παντού με κορύφωση την έξωσή τους στις 10 Οκτωβρίου 1862. Τριάντα, σχεδόν, χρόνια μακέλεψαν τη χώρα και μάλιστα μετεπαναστατικά χρόνια. Τότε που έπρεπε να συσταθούμε όχι μόνο ως Κράτος αλλά και ως Έθνος.

Για τη σημερινή λοιπόν επέτειο δεν θα σταθώ στην απλή αναφορά των απόψεών μου για τη βασιλεία ή τη ράτσα μας, ούτε θα αναφέρω εκτενώς ιστορικά γεγονότα, που μπορούμε όλοι μας να τα βρούμε κάθε στιγμή στις βιβλιοθήκες μας και στο διαδίκτυο. Θα ασχοληθώ με την Αμαλία αλλά και κάτι πιο «πικάντικο» που είχε απασχολήσει ιδιαίτερα την κοινωνία των ενδιαφερόμενων τα χρόνια εκείνα. Και εννοώ βέβαια την ανικανότητα της Αμαλίας να δώσει ένα διάδοχο στο «θρόνο».

Η Αμαλία ή Μαρία, όπως ήταν το όνομά της πριν το γάμο, ήταν κόρη του Παύλου δούκα του Ολδεμβούργου και παντρεύτηκε τον Όθωνα, ερήμην του λαού του, κρατώντας τον μάλιστα μακριά από τα καθήκοντά του για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπήρξε ιδιαίτερα μισητό άτομο από τον λαό, όπως άλλωστε και ο σύζυγός της και οι Βαυαροί της αυλής τους. Τότε η σάτιρα έβαλε στο στόχαστρο ό,τι ακριβώς πονάει μια γυναίκα: την στειρότητα. Χαρακτηριστικό το τετράστιχο που ακολουθεί το οποίο τραγουδιόταν από τον λαό:

Του Όθωνα το φέσι
το κάνανε σκαμνί
να κάτσει η Αμαλία
να κάνει το παιδί!

Φυσικά ήταν απόλυτα δικαιολογημένοι οι όποιοι περιπαικτικοί σχεδιασμοί μια κι επί μακρόν όλοι ασχολούνταν με τη στάση ερωτικής συνεύρεσης των βασιλέων προκειμένου να συλλάβουν τον ποθητό διάδοχό τους. Εδώ οφείλω να επισημάνω ότι είχα την τύχη προ μηνών να διαβάσω, σχετικά, ένα εξαιρετικό βιβλίο και για την ακρίβεια ένα επιστημονικό πόνημα που μελετά «Το αίτιο ατεκνίας της Αμαλίας». Οι συγγραφείς, Λάζαρος Βλαδίμηρος (γυναικολόγος), Αριστείδης Διαμαντής (κυτταρολόγος) και Γεώργιος Ανδρούτσος (Ουρολόγος-Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) και στηριζόμενοι, όπως πάντα, σε τεκμηριωμένες επιστημονικές και ιστορικές πηγές καταλήγουν στην περίπτωση απλασίας του κόλπου ως αιτία για την ανικανότητα αναπαραγωγής. Παραθέτοντας συνοπτικά το αποτέλεσμα της έρευνάς τους, σας την προτείνω ανεπιφύλακτα, ακόμη και στους μη έχοντες ιατρικές γνώσεις.

Η άτυχη βασίλισσα Αμαλία έπασχε από μια πάθηση που οι γιατροί της εποχής ήταν αδύνατον να διαγνώσουν, καθώς ήταν άγνωστη τότε. Είναι η συγγενής απλασία ή αγενεσία κόλπου. Η εικόνα έξω γεννητικών οργάνων με άτρητο παρθενικό υμένα ομοιάζει κατά πολύ με αυτήν της συγγενούς απλασίας κόλπου. Εξ ου και το "σχεδόν παρθένος" της τότε διάγνωσης των ιατρών.
Στις γυναίκες αυτές η προσπάθεια για συνουσία αποβαίνει εξαιρετικά επώδυνη και σε περιπτώσεις που θα γίνει κατ΄ επανάληψη προσπάθεια για είσδυση του πέους στον μη σχηματισμένο κόλπο, η περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων τραυματίζεται, φλεγμαίνει, καθίσταται εξαιρετικά ευαίσθητη. Οπτικά δίδεται η εντύπωση πως πρόκειται για στενή είσοδο του κόλπου. Η συνυπάρχουσα ευαισθησία των έξω γεννητικών οργάνων της Αμαλίας, οδήγησε τους γιατρούς του 19ου αιώνα να πιστεύουν πως αντιμετωπίζοντας την στενότητα της εισόδου, με διαστολή του στομίου με προπαρασκευασμένους σπόγγους, θα θεράπευαν και τη χρόνια ευαισθησία των έξω γεννητικών οργάνων, ώστε να επιτευχθεί η σύλληψη.



Χωρίς να μπορώ να κρύψω την ανακούφισή μου, ως κακιά γυναίκα, καθώς -και ευτυχώς- η φύση μεριμνά πριν από εμάς για εμάς, διευκρινίζω ότι η Αμαλία δεν ήταν μισητή από τον λαό για την ατεκνία της. Η ακαμψία του χαρακτήρα της, η εμμονή της να μην αλλάξει θρήσκευμα, η εμπλοκή της με τις φατρίες, οι προσπάθειές της να δημιουργήσει τάξη αριστοκρατών στο λαό των ρακένδυτων, αλλά κυρίως η εμπλοκή της στην πολιτική την έφεραν στο στόχαστρο. Τα «σκιαδικά» όπως χαρακτηρίστηκαν οι αντιβασιλικές εκδηλώσεις που ξέσπασαν στο Πεδίον του Άρεως τον Μάιο του 1859 από φοιτητές που φορούσαν ψάθινα καπέλα (σκιάδια), ως σήμα κατατεθέν των νεαρών Ελλήνων δημοκρατών, ήταν ίσως η αρχή του τέλους των μοναρχών, στη βάση δημιουργίας νεολαιίστικων αντιμοναρχικών οργανώσεων. Μέσα από αυτές τις οργανώσεις κορυφώθηκε η αντίδραση και στο πρόσωπο της Αμαλίας.

Πράγματι τον Σεπτέμβρη του 1861 η μονάρχις μετά τον έφιππο περίπατό της, κι ενώ βρισκόταν μπροστά στο σημερινό ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», δέχθηκε πυροβολισμούς από τον Αριστείδη Δόσιο, έναν από τους ηγέτες της νεολαίας. Ο Δόσιος αστόχησε, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, του δόθηκε χάρη –λέγεται από την ίδια την Αμαλία- και ο λαός μπήκε σε έναν νέο κύκλο κρατικής τρομοκρατίας, με εξορίσεις και φυλακίσεις. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι η απόπειρα κατά της Αμαλίας δημιούργησε ένα κλίμα συμπάθειας προς τους βασιλείς. Πιθανόν να εννοούν ότι το κλίμα δημιουργήθηκε σε εκείνους που γλίτωσαν από τις ποινές, τις εξορίες και τις φυλακές. Και απ΄ όσα αναφέρονται πρέπει να ήταν λίγοι.

Στη συνέχεια τα γεγονότα του Ναυπλίου, με την «εξαιρετικά επικίνδυνη γυναίκα», την λόγια Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου, ως μάνα-ψυχή της νέας επανάστασης, άνοιξαν τον δρόμο για την έξωση των μοναρχών. Ήδη τον Οκτώβριο το βασιλικό ζεύγος ήταν εν πλω. Έστω κι αν η ευφυής Αμαλία συμβούλευσε την τελευταία στιγμή τον πανικοβλημένο σύζυγό της να κρυφθούν στη Μάνη στους «καθυστερημένους κοινωνικά πληθυσμούς» εκείνος αποφάσισε να επιστρέψει στον Πειραιά. Μάταια βέβαια διότι λίγο πριν τελειώσει η 10η Οκτωβρίου 1862 είχαν ήδη εισβάλλει στο παλάτι οι νέοι, με τον γιο του στρατηγού Μακρυγιάννη μπροστάρη, και οι μισητοί μονάρχες είχαν πάρει το δρόμο προς την χώρα καταγωγής τους.

Αρνήθηκα να μετρήσω πόσες φορές τα μετέπειτα χρόνια, οι Έλληνες επαναλάβαμε την πράξη «εκδίωξη μονάρχη», όπως επίσης πώς αυτοί οι νέοι που πρωτοστάτησαν στην τήρηση των συνταγματικών ελευθεριών, έκαναν πενήντα σχεδόν χρόνια να ανακάμψουν (βλ. ευαγγελικά). Σημασία έχει ότι σήμερα δεν έχουμε μονάρχη και ότι οι νέοι εξακολουθούν να αγωνιούν και να αγωνίζονται, όσο κι αν εμείς οι παλαιότεροι έχουμε «καγκελώσει» τις ιδέες μας στην πύλη του Πολυτεχνείου. Επίσης, για να χαριτολογήσω, μεγάλη σημασία έχει και το γεγονός ότι η Αμαλία δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει. Φαντάζεστε να είχαμε να κουμαντάρουμε και τους απογόνους του Όθωνα;

Πηγές κειμένων
-Αμαλία της Ελλάδας, από τη Βικιπαίδεια
-Βλαδίμηρος Λ., Διαμαντής Α., Ανδρούτσος Γ. (2009) Το αίτιο ατεκνίας της Βασίλισσας Αμαλίας. Αθήνα: Ζήτα.
-Βουρνάς Τ. (1999) Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, τ. Α΄- Από την Επανάσταση μέχρι το Γουδί. Αθήνα: Πατάκης.
- Παπαλεξοπούλου Καλλιόπη, από τη Βικιπαίδεια
- Pήγος Άλκης, Το Πανεπιστήμιο και οι φοιτητές στην πρωτοπορία του αντιδυναστικού Αγώνα, Η Αυγή.
-Σκιαδικά, από την Βικιπαίδεια.

Πηγές εικόνων
Αμαλία
Όθων
Παπαλεξοπούλου Κ.
Σκιαδικά

9/10/09

Αλέξης Γκόλφης

Η σημερινή μέρα, έχει σημαδευτεί από την εκτέλεση του Τσε, μια προσωπικότητα που αναντίρρητα είναι από τις πλέον αναγνωρίσιμες στον πλανήτη ως ταυτισμένη στο μυαλό εκατομμυρίων ανθρώπων με τη λέξη «επανάσταση». Ορισμένοι από αυτούς μάλιστα τον προσκυνούν ως νέο Χριστό, χωρίς να έχουν άδικο στο πλαίσιο του τρόπου που μεγάλωσαν και των βασάνων που «καπάρωσαν» πριν ακόμη γεννηθούν. Χωρίς να ιεραρχώ χαμηλότερα την τραγική απώλεια του Τσε Γκεβάρα (αλίμονο), σήμερα διαβάζοντας τα καλεντάρια του διαδικτύου θυμήθηκα τα συναισθήματα που με κατέκλυσαν όταν στις 9 Οκτωβρίου 2007, αποκαλύφθηκε ο θάνατος του Αλέξη Γκόλφη. Ενός ανθρώπου που τουλάχιστον οι μεγαλύτεροι σε ηλικία είχαμε ταυτίσει με τον Χριστό.

Ο Αλέξης Γκόλφης ήταν ο άνθρωπος που ενσάρκωσε τον Μανολιό-Χριστό, τον χαρακτήρα του έργου του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά της ΕΡΤ. Δυστυχώς όμως στη ζωή του δεν είχε την τύχη ούτε του μύθου του Χριστού ούτε του Μανολιού. Έτσι, ούτε αναστήθηκε ούτε η σωρός του τιμήθηκε όπως στο έργο του Ν. Καζαντζάκη. Ο Αλέξης Γκόλφης αναγνωρίσθηκε, σαν σήμερα, στα αζήτητα του νεκροτομείου Αθηνών δυο μήνες μετά τον θάνατό του (Αύγουστος 2007), ζώντας τα τελευταία χρόνια του σε άθλιες συνθήκες, ρακκοσυλέκτης και ουσιοεξαρτώμενος.

Τότε, συγκλονίστηκα από το «αζήτητο» του νεκρού μια κι αυτό το τέλος δεν τον εύχομαι ούτε στον μεγαλύτερο εχθρό μου. Συγκλονίστηκα ακόμη επειδή η τηλεοπτική σειρά στην οποία πρωταγωνίστησε ήταν η πρώτη (και από τις συνολικά τρεις) που έτυχε να παρακολουθήσω από την είσοδο των τηλεοράσεων στα σπίτια μας μέχρι σήμερα. Και ο λόγος δεν ήταν το όνομα του Νίκου Καζαντζάκη αλλά το «άρωμα προσφυγιάς» που έβγαζε. Εξάλλου, με σκυμμένο το κεφάλι, παραδέχομαι ότι ποτέ δε τα πήγαινα καλά με τον μεγάλο μας συγγραφέα μια και με απωθεί η επανάληψη των μύθων γύρω από πρόσωπο του Χριστού και άλλων θεανθρώπων.

Ωστόσο η σειρά αυτή με είχε συνεπάρει, εκεί στα 12-13 χρόνια μου που οι ιδέες του Τσε κάλυπταν τα πάντα. Στο πρόσωπο του Γκόλφη διέκρινα αυτό που ο Καζαντζάκης ήθελε να μας δείξει Απόδειξη αυτού ήταν όταν μια μέρα μετά από χρόνια τον είδα στο δρόμο αναφώνησα: «Ο Μανολιός!». Γιατί ο Αλέξης Γκόλφης ενσάρκωσε τον κάθε Μανολιό που αφάνισε η κοινωνία των κατακτητών, αφεντικών και «παπάδων». Τι κι αν κι αν το λέγανε Χριστό, Τσε, Άρη, Κώστα, Γιάννη, Γιώργο ή Νίκο;
.

.

Η τηλεοπτική μεταφορά του έργου «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» αποτελεί και την αρχαιότερη διασωθείσα σειρά της ελληνικής τηλεόρασης λόγω των καταστροφών που υπέστησαν τα φιλμς των παλαιότερων παραγωγών. Αναμφισβήτητα, θεωρείται και η δημοφηλέστερη της πρώτης εποχής της ΕΡΤ και κατά τη γνώμη μου μια από τις καλύτερες που έχουν προβληθεί μέχρι σήμερα από τους δέκτες μας. Τη διασκευή την είχε κάνει ο Νότης Περγιάλης, τη σκηνοθεσία ο Βασίλης Γεωργιάδης και την τηλεοπτική παραγωγή ο Κώστας Λυχναράς. Τρεις άνθρωποι που από μόνοι τους μπορούσαν να διαμορφώσουν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Όπως και το έκαναν με το εκλεκτό σύνολο ηθοποιών που επέλεξαν. Να σημειωθεί ότι το έργο του Καζαντζάκη είχε μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη από τον Ζιλ Ντασέν το 1957 με την Μελίνα στο ρόλο της Μαγδαληνής, πετυχαίνοντας και διεθνείς διακρίσεις.

Κλείνοντας, επειδή παρασύρθηκα από τα παλιά, αλλά και τον τραγικό θάνατο του αγαπημένου ηθοποιού προτείνω ορισμένες συνδέσεις που τις βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και με βοήθησαν να «στήσω» τα παραπάνω. Στη μνήμη του Αλέξη Γκόλφη και όλων των κατατρεγμένων της γης ο θρήνος της γριούλας του Καζαντζάκη λίγο πριν την ταφή του Μανολιού.


Αυτού του νέου τ΄ όνομα στο χιόνι είναι γραμμένο,
Το πήρε ο ήλιος κι έλιωσε και το νερό και χάθη…
.
Αλέκα
.
-Αλέξης Γκόλφης, βιογραφικά στοιχεία από την Βικιπαίδεια
-Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Η τηλεοπτική σειρά από την Βικιπαίδεια
-Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (Celui qui doit mourir) του Ζυλ Ντασέν, από το myfilm.gr
-Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Ζιλ Ντασέν, από τον Ριζοσπάστη
-Αλέξης Γκόλφης, φιλμογραφία, από το imdb.com
- Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Νίκου Καζαντζάκη –με επιφύλαξη για τα πνευματικά δικαιώματα
.

7/10/09

Περιδέξιον, αδέξιον και ηγεμονικόν

Μια εξαιρετικά προσωπική αναφορά

Εδώ και μία εβδομάδα, η αλήθεια είναι ότι με απασχόλησαν οι εθνικές εκλογές, όπως φαντάζομαι κι εσάς. Δεν ήταν όμως το μείζον πρόβλημά μου, όπως δεν ήταν και όσα με ταλανίζουν χρόνια τώρα. Έκανα μια μεγάλη, μα πολλή μεγάλη αστοχία σε βάρος του πολυτιμότερου φίλου που έχω. Ξέρει εκείνος. Μέσα στη δίνη των καθημερινών και συνεχώς διογκούμενων προβλημάτων μου, τόλμησα όχι μόνο να παραπονεθώ αλλά να συγκρίνω. Έτσι χρησιμοποίησα μια άθλια έκφραση σε βάρος του αγαπημένου φίλου κι ενώ εκείνος προσπαθούσε να με στηρίξει. Τον χαρακτήρισα «Μαχαραγιά»!! Εάν είναι δυνατόν και όμως το έκανα! Εκείνος θύμωσε μια και όχι μόνο δεν του ταιριάζει ο χαρακτηρισμός, αλλά δεν περίμενε να τον ακούσει από μένα που γνωρίζω ποιος είναι και τι έχει κάνει στη ζωή του. Το μεγαλείο του όμως έφτασε στο σημείο να μην με απορρίψει και να εξακολουθεί να στέκεται στα προβλήματά μου.

Σήμερα λοιπόν με πολλή μεγάλη ικανοποίηση συζητήσαμε ανοικτά το περιστατικό. Και αυτή η μεγαλοψυχία του, ήταν για μένα πραγματική λύτρωση, μια και η συμπεριφορά μου ήταν εξαιρετικά αντίθετη με ό,τι πρεσβεύω. Πράγματι ήταν μια μικροαστική συμπεριφορά που εξέπληξε κι εμένα την ίδια. Χρησιμοποίησα μια έκφραση ηγεμονική για έναν πραγματικά ελεύθερο άνθρωπο, για έναν κομμουνιστή. Αναντίρρητα, άστοχη ενέργεια.

Γι΄ αυτό, φίλε μου, οφείλω να σου ζητήσω δημόσια συγγνώμη και να σε ευχαριστήσω που εξακολουθείς να στέκεσαι δίπλα μου έτσι όπως μόνο εσύ στέκεσαι. Συγγνώμη, με ένα ινδικό στοιχειό που είμαι βέβαιη ότι θα σου αρέσει. Είμαι επίσης βέβαιη ότι θα αναστρέψεις αυθόρμητα την πλευρά που γέρνει τη σκιά του. Όχι μόνο επειδή στ΄ αριστερά, κατά κανόνα, είναι η ανατομική θέση της καρδιάς αλλά και για άλλους λόγους. Συγγνώμη για σένα καλέ μου φίλε και σεις οι υπόλοιποι βρίστε με ελεύθερα γιατί αν ήμουν δέντρο θα μου άξιζε ένα … κλάδεμα!
.


Υπάρχει στην Ινδία ένα δέντρο με πολύ γλυκούς καρπούς και λέγεται Περιδέξιον. Πραγματική σωτηρία είναι για τα περιστέρια. Πρώτα πρώτα, τα τρέφει με τους καρπούς του. Ύστερα, τους δίνει καταφύγιο. Οι Δράκοι, που πολύ νοστιμεύονται τα πουλιά της ειρήνης, φοβούνται την πυκνή σκιά του Περιδέξιου. Έτσι, όταν το δέντρο ρίχνει την σκιά του δεξιά, τα περιστέρια πάνε από κει και τσιμπολογούν άφοβα. Οι Δράκοι στέκονται όλοι μαζί στην αριστερή πλευρά και τους ψήνει ο ήλιος και τους μαραίνει η πείνα. Μόλις γυρίσει η σκιά, τα περιστέρια αλλάζουν θέση και οι Δράκοι βρίσκονται στη δεξιά πλευρά, να καταριόνται τη ζέστη και την πείνα τους. Την άλλη μέρα πάλι τα ίδια, ώσπου να τελειώσει ο κόσμος κι ο ήλιος και το δεξιά αριστερά.

Μαχαραγιάς: ανάλυση του τίτλου από την Βικιπαίδεια.
Το δέντρο: από την εγκυκλοπαίδεια των τεράτων του
Γιώργου Μπλάνα.

5/10/09

Αντίχριστος

Δεν πιστεύω πως σας πέρασε από το μυαλό κάτι άλλο διαβάζοντας τον σημερινό μας τίτλο; Απλώς, αναφερόμαστε στην τελευταία ταινία του Λαρς φον Τρίερ που προβάλλεται από την 1η του μήνα στις ελληνικές αίθουσες. Ο σκηνοθέτης μάς έχει συνηθίσει (ασκήσει) στην πρόκληση, αλλά το φιλμ αυτό είναι πολύ διαφορετικό με ένα ζευγάρι που αποφασίζει μετά την απώλεια του μικρού γιου τους να απομονωθεί στη δική τους γη της επαγγελίας. Εκεί η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο.
.

.
Δεν ξέρουμε αν ο Γιώργος μας, διάλεξε να δει την ταινία αυτή τυχαία ή λόγω των .. εκλογικών ημερών –τον έχουμε ικανό να έκανε συνειρμούς. Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι μας απαρίθμησε τους Επτά λόγους για να ΜΗΝ δούμε τον «Αντίχριστο», με αποτέλεσμα να πάμε να δούμε… την ταινία! Σας τους παρουσιάζουμε για κάθε ενδεχόμενο προκαλώντας σας να προσέξετε επιπλέον τον σύμβολο με το οποίο σχηματίστηκε το τελευταίο γράμμα στον αγγλικό τίτλο (Antichrist)… για κάθε ενδεχόμενο. ...
.
ΕΠΤΑ ΛΟΓΟΙ
ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΔΕΙΤΕ
ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΑΙΝΙΑ
ΤΟΥ ΛΑΡΣ ΦΟΝ ΤΡΙΕΡ
.
του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΠΛΑΝΑ
.
1 Αν εκδηλώνετε πανικό όταν κάτι δεν έχει λογικό ειρμό. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως μια κλειστή πόρτα, δεν είναι πάντα αρκετά κλειστή, ώστε να μην μπορείτε να δείτε και ν’ ακούσετε τι γίνεται πίσω της.

2 Αν δεν έχετε καμιά διάθεση να εξηγήσετε γιατί σας αρέσει αυτό που βλέπετε, αλλά είστε πάντα έτοιμοι να αναλύσετε την απέχθειά σας, μιλώντας ακατάσχετα. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως δεν είναι καθόλου σαφές, αν η ασχήμια κάνει τους ανθρώπους σοφούς ή η ομορφιά μουγκούς.

3 Αν, όταν δεν καταλαβαίνετε αυτό που βλέπετε, μακαρίζετε τον παλιό καλό καιρό όπου όλα ήταν απόλυτα κατανοητά. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως αν πράγματι υπήρξε ένα παρελθόν όπου όλα ήταν απόλυτα κατανοητά, είναι βέβαιο πως ή δεν καταλάβαμε τίποτα, ή καταλάβαμε τα πάντα και τα ξεχάσαμε.

4 Αν πρέπει να είναι οπωσδήποτε ενοχλητικό αυτό που σας ενοχλεί. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ενοχλητικό από τη συνήθεια ορισμένων ανθρώπων να μπερδεύουν την σκέψη τους με την πραγματικότητα.

5 Αν δεν μπορείτε να διακρίνετε μιαν άρια του Χαίντελ, από ένα ρετσιτατίβο του Μπαχ, και το θεωρείτε αυτό απόλυτα φυσιολογικό. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως η έλλειψη καλλιέργειας και μόρφωσης κάνει τον άνθρωπο απόλυτα αφύσικο.

6 Αν δεν μπορείτε να αναγνωρίσετε έναν πίνακα του Μπρέγκελ και το θεωρείτε αυτό προνόμιο του αυθεντικού ανθρώπου. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως η άγνοια -οποιουδήποτε αντικειμένου- κάνει τον άνθρωπο εντελώς αναυθεντικό. Ο λαϊκός μουσικός Δημήτριος Γκόγκος έγινε γνωστός ως ‘Μπαγιαντέρας’, γιατί έπαιζε στο μπουζούκι του μελωδίες από το μπαλέτο La Bayadère, του μουσουργού Léon Fyodorovich Minkus.

7 Αν απαιτείτε το έργο κινηματογραφικής τέχνης που παίζεται στο χωριό σας να είναι φτιαγμένο για το χωριό σας. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε πως πέρα από εκεί όπου τελειώνει το χωριό σας, υπάρχουν και άλλα χωριά – χώρια οι πόλεις.

Προτάσεις
-Παρουσίαση του φιλμ, κριτικές, φωτογραφικό υλικό από το myfilm.gr
-Ο Λαρς φον Τρίερ άναψε φωτιές, Το Βήμα Online
-Λαρς φον Τρίερ, βιογραφικά στοιχεία από την Κινηματογραφική Λέσχη Γυθείου
-

4/10/09

Δούρειος άνεμος

.
του Πέτρου Ζερβού από το "9" της Ελευθεροτυπίας, Σάββατο 26-09-09.

3/10/09

Απολογισμός

Προσωπικά, κοινωνικά, πολιτικά, όπως θέλει ο καθένας ας ερμηνεύσει τους στίχους του Γ. Σεφέρη. Απολογισμός και επαναπροσδιορισμός της ρότας μας, αν και δεν πιστεύω ότι μπορεί να μείνουμε με το «τίποτα». Πάντα υπάρχει κάτι ζωντανό, ακόμη, αρκεί τη μνήμη να ακονίζουμε.
.


.
Μένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας, τώρα που δεν έχουμε πια τίποτα.
Φαντάζομαι, εκείνος που θα ξαναβρεί τη ζωή, έξω από τόσα χαρτιά,
τόσα συναισθήματα, τόσες διαμάχες και τόσες διδασκαλίες θα είναι
κάποιος σαν εμάς μόνο λιγάκι πιο σκληρός στη μνήμη...


..
Ποίημα: Από το «Τετράδιο γυμνασμάτων», Ίκαρος, 1993
Πίνακας: Β. Καντίνσκι, Λυρικό, 1911, Λάδι σε καμβά, Μουσείο Ρότερνταμ.

1/10/09

Κώστας Γραμματόπουλος


Μπορεί η μέρα αυτή, πρωτομηνιά του Οκτώβρη, να έχει αφιερωθεί στην τρίτη ηλικία, ήτοι στα εν Ελλάδι περήφανα γηρατειά, ωστόσο έχει σημειωθεί και ως μέρα απώλειας για τον καλλιτέχνη που σημάδεψε τουλάχιστον τα παιδικά χρόνια χιλιάδων κατοίκων της χώρας αυτής. Την 1η Οκτωβρίου 2003 έφυγε από τη ζωή ο δημιουργός των εικαστικών στοιχείων των «Καλών Παιδιών» αλλά και του Μίμη και της Λόλας, που πρωταγωνίστησαν στο Αλφαβητάρι της δικής μου γενιάς.

Ο Κώστας Γραμματόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916 έχοντας καταγωγή από την Αρετσού (Κωνσταντινούπολη), όπου είχε γεννηθεί και ο Αδαμάντιος Κοραής. Σπουδάζοντας στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δάσκαλο τον αναγεννητή της χαρακτικής τέχνης Γιάννη Κεφαλληνό, απέσπασε υποτροφία συνεχίζοντας στο Παρίσι απ΄ όπου επέστρεψε το 1959.
.
Οι ηρωίδες του 1940, Κ. Γραμματόπουλος, Λιθογραφία. Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ήταν μια αφορμή για την λαϊκή αναγνώριση της χαρακτικής τέχνης με αφίσες σπουδαίων χαρακτών να απευθύνονται στους Έλληνες, περιλαμβάνοντας συνθήματα υποστήριξης των στρατιωτών στο μέτωπο.


Επιβάλλεται να σημειωθεί ότι ο δάσκαλός του ήταν ο άνθρωπος που επανέφερε τη συστηματική διδασκαλία της χαρακτικής τέχνης στην ΑΣΚΤ, 1932, προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα ανανεωμένης έκφρασης πλήθους, καταξιωμένων πλέον, καλλιτεχνών μεταξύ των οποίων οι Γραμματόπουλος, Κατράκης, Βαρλάμος, Τάσσος, Γουρζής και άλλοι. Με την πρωτοβουλία, το πάθος και το μεράκι του Γιάννη Κεφαλληνού, η χαρακτική τέχνη (ξανα)πήρε τη θέση που της αξίζει στον εικαστικό χώρο. Εξάλλου, όπως αποδείχθηκε από τη συνεισφορά των χαρακτών στο εκπαιδευτικό έργο, στους εθνικούς και ταξικούς αγώνες, στα πολιτιστικά δρώμενα αλλά και στην αποτύπωση των συμβόλων του ελληνικού κράτους, αυτό το είδος της τέχνης κυριολεκτικά λατρεύεται στη χώρα μας.
.
Αιγαίο, 1984, λάδι σε μουσαμά. Από την εξαιρετική συλλογή για το Αιγαίο πάνω από το οποίο, σύμφωνα με τον Νίκο Αλεξίου, ενώθηκαν λυρικές φωνές, που έρχονταν από τις ακτές της αισθαντικής Ιωνίας.
Ο Κώστας Γραμματόπουλος μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία εκλέχθηκε καθηγητής χαρακτικής στην ΑΣΚΤ, χαρίζοντας σε εμάς γενιές ολόκληρες σπουδαίων καλλιτεχνών αλλά και ένα τεράστιο και πολυβραβευμένο έργο, για το οποίο μπορούμε να πούμε ότι αποτυπώνει την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού κράτους. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι τα αλφαβητάρια του Δημοτικού Σχολείου (Τα καλά παιδιά, Αλφαβητάριο), πολλές αφίσες για τον πόλεμο του 1940 και για την Εθνική μας Αντίσταση, πλήθος γραμματοσήμων, ακόμη και το Εθνόσημο του 1974 φέρουν τη σφραγίδα του.
.
Για το «Αλφαβητάριο» του 1949 και την αφίσα του ΕΑΜ έγραψε ο Γιάννης Τσαρούχης: «Αυτό το βιβλίο και μια αφίσα του ΕΑΜ μου έδωσαν χαρά και ελπίδα. Ευχαριστώ τον Γραμματόπουλο».

-
Με την ανάμνηση του Μίμη και της Λόλας, της Άννας και των άλλων παιδιών πάντα νωπή, οι Γεφυρισμοί έχουν έναν ακόμη λόγο να ευγνωμονούν τον Κώστα Γραμματόπουλο μια και η αγαπημένη μας χαράκτρια κ. Άρια Κομιανού, υπήρξε μαθήτριά του.

Πηγές
-Γιάννης Κεφαλληνός, Βικιπαίδεια
-Κώστας Γραμματόπουλος, Εικαστικόν
-Τ’ αλφαβητάρια μιλούν στην ψυχή των ανθρώπων, Arta Press
-Στο Φως του Αιγαίου, Ριζοσπάστης
-«Χρώματα» Αντίστασης και ελπίδας, Ριζοσπάστης
-Δωρεά έργων Κ. Γραμματόπουλου, Σύλλογος Φίλων Τελλόγλειου Ιδρύματος
-Καθ' οδόν: Στον Αγώνα των εικαστικών καλλιτεχνών, Ριζοσπάστης
-Άρια Κομιανού, Εικαστικόν
-Η Άρια Κομιανού στη Γαλλία, Αυγή
-Ex Libris και Άρια Κομιανού, Στον ίσκιο του Ήσκιου