Ο γαύρος ή γάβρος είναι ένα ψάρι, γνωστό από την αρχαιότητα, οπότε ονομαζόταν «αφύη». Επίσης είναι γνωστό και με το όνομα αντζούγια ή και χαψί (στην τουρκική). Το επίσημο όνομά του είναι «εγγραυλίς η εγκρασίχολος» και ανήκει στην οικογένεια των εγγραυλιδών.
Το μήκος του φθάνει μέχρι τα 20 εκατοστά, η ράχη και τα πλευρά του είναι πρασινογάλαζα, ενώ η κοιλιά του είναι λευκή προς το ασημί και γυαλιστερή. Το σώμα του είναι στενόμακρο, το ρύγχος του μακρύ και το πάνω σαγόνι του εξέχει μακρύτερο. Το στόμα του φθάνει μέχρι πίσω από τα μάτια, φέρει μικρά και μυτερά δόντια. Φέρει ραχιαίο πτερύγιο, ένα θωρακικό χαμηλά, το κοιλιακό αντικρυστά του ραχιαίου, ένα μικρό τριγωνικό εδρικό καθώς και διχαλωτή ουρά.
Ζει σε ζεστές περιοχές, κατά κοπάδια και περισσότερο στον αφρό ειδικά την Άνοιξη και το Καλοκαίρι. Το Χειμώνα αντίθετα παραμένει στο βυθό σε βάθος 100-200 μέτρα. Τρέφεται με μικροσκοπικά μαλακόστρακα και το γόνο άλλων ψαριών. Όταν ζεστάνει ο καιρός πλησιάζει τις ακτές για ν΄ αφήσει τ΄ αυγά του, που επιπλέουν μαζί με το πλαγκτόν.
Στις ελληνικές θάλασσες υπάρχουν άφθονοι που ψαρεύονται από τα τέλη Αυγούστου και μετά, όταν δουλεύουν οι τράτες καθώς και με τα γρι-γρί. Το κρέας τους είναι πολύ νόστιμο, ειδικά αν πριν το μαγείρεμα πεταχτεί το κεφάλι, επειδή λίγο πικρίζει.
Η αλιεία του γαύρου στις ελληνικές θάλασσες, από στατιστική άποψη, παρακολουθείται. Συγκεκριμένα το 2001 αλιεύθηκαν 10.770 τόνοι, το 2002 9.975 τόνοι και το 2003 13.780 τόνοι. Οι γαύροι αποτελούν το 1/10 του συνόλου των ετησίων αλιευμάτων των ελληνικών θαλασσών και έρχονται σε ποσότητα αλιεύματος δεύτεροι μετά από τις σαρδέλες.
Το μήκος του φθάνει μέχρι τα 20 εκατοστά, η ράχη και τα πλευρά του είναι πρασινογάλαζα, ενώ η κοιλιά του είναι λευκή προς το ασημί και γυαλιστερή. Το σώμα του είναι στενόμακρο, το ρύγχος του μακρύ και το πάνω σαγόνι του εξέχει μακρύτερο. Το στόμα του φθάνει μέχρι πίσω από τα μάτια, φέρει μικρά και μυτερά δόντια. Φέρει ραχιαίο πτερύγιο, ένα θωρακικό χαμηλά, το κοιλιακό αντικρυστά του ραχιαίου, ένα μικρό τριγωνικό εδρικό καθώς και διχαλωτή ουρά.
Ζει σε ζεστές περιοχές, κατά κοπάδια και περισσότερο στον αφρό ειδικά την Άνοιξη και το Καλοκαίρι. Το Χειμώνα αντίθετα παραμένει στο βυθό σε βάθος 100-200 μέτρα. Τρέφεται με μικροσκοπικά μαλακόστρακα και το γόνο άλλων ψαριών. Όταν ζεστάνει ο καιρός πλησιάζει τις ακτές για ν΄ αφήσει τ΄ αυγά του, που επιπλέουν μαζί με το πλαγκτόν.
Στις ελληνικές θάλασσες υπάρχουν άφθονοι που ψαρεύονται από τα τέλη Αυγούστου και μετά, όταν δουλεύουν οι τράτες καθώς και με τα γρι-γρί. Το κρέας τους είναι πολύ νόστιμο, ειδικά αν πριν το μαγείρεμα πεταχτεί το κεφάλι, επειδή λίγο πικρίζει.
Η αλιεία του γαύρου στις ελληνικές θάλασσες, από στατιστική άποψη, παρακολουθείται. Συγκεκριμένα το 2001 αλιεύθηκαν 10.770 τόνοι, το 2002 9.975 τόνοι και το 2003 13.780 τόνοι. Οι γαύροι αποτελούν το 1/10 του συνόλου των ετησίων αλιευμάτων των ελληνικών θαλασσών και έρχονται σε ποσότητα αλιεύματος δεύτεροι μετά από τις σαρδέλες.
.
.
Οι τρεις ονομασίες αντσούγια, γαύρος και σαρδέλα αναφέρονται σε δύο ψάρια και όχι σε τρία. Παρόλο που οι Έλληνες λεξικογράφοι αναγνωρίζουν στη λέξη αντσούγια την κονσερβοποιημένη μορφή του ψαριού (στην άλμη, το αλάτι ή το λάδι), οι γνώμες διίστανται ως προς τον προσδιορισμό του ίδιου του ψαριού: για ορισμένους (βλ. το λεξικό του Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη) πρόκειται για τον γαύρο, ενώ για άλλους (βλ. το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη), πρόκειται για τη σαρδέλα. Σύμφωνα με μια επιστημονική ανακοίνωση που μελετά τις δύο απόψεις όχι μόνο στο ετυμολογικό και ιχθυολογικό αλλά και στο βιομηχανικό και διατροφικό τους πλαίσιο, η αντσούγια και ο γαύρος αναφέρονται στο ίδιο ψάρι.
Πηγές
-Γαύρος ή σαρδέλα ή αντσούγια; Jean-Yves Bassole, 5ο Συνέδριο «Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία», Λευκωσία, Κύπρος, 13-15 Νοεμβρίου 2005
-Γαύρος, Βικιπαίδεια
Οι τρεις ονομασίες αντσούγια, γαύρος και σαρδέλα αναφέρονται σε δύο ψάρια και όχι σε τρία. Παρόλο που οι Έλληνες λεξικογράφοι αναγνωρίζουν στη λέξη αντσούγια την κονσερβοποιημένη μορφή του ψαριού (στην άλμη, το αλάτι ή το λάδι), οι γνώμες διίστανται ως προς τον προσδιορισμό του ίδιου του ψαριού: για ορισμένους (βλ. το λεξικό του Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη) πρόκειται για τον γαύρο, ενώ για άλλους (βλ. το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη), πρόκειται για τη σαρδέλα. Σύμφωνα με μια επιστημονική ανακοίνωση που μελετά τις δύο απόψεις όχι μόνο στο ετυμολογικό και ιχθυολογικό αλλά και στο βιομηχανικό και διατροφικό τους πλαίσιο, η αντσούγια και ο γαύρος αναφέρονται στο ίδιο ψάρι.
Πηγές
-Γαύρος ή σαρδέλα ή αντσούγια; Jean-Yves Bassole, 5ο Συνέδριο «Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία», Λευκωσία, Κύπρος, 13-15 Νοεμβρίου 2005
-Γαύρος, Βικιπαίδεια
