Αυλαία, ασύστατοι! Αιμορραγούν ως και οι πέτρες, σ’ αυτόν τον άνυδρο καιρό! ΑΥΛΑΙΑ (Γ. Μπλάνας, Στασιωτικό 53o)

7/3/11

Να τους κάνουμε … λούτσα

Τα έθιμα της Καθαρής Δευτέρας ποικίλλουν στη χώρα μας, ανά περιοχή, παρουσιάζοντας ενδιαφέρον μια και έχουν σκοπό να διασκεδάσει ο κόσμος. Έτσι, οργανώνονται δίκες στα Μεστά της Χίου, αλευροπόλεμοι στην Ηλεία, μουτζουρώματα στη Βόνιτσα, και άλλοι πολλοί «πόλεμοι» με ποικίλα «πυρομαχικά».

Αναφέρεται, μάλιστα, ότι δεν είναι λίγα τα μέρη, όπου την Καθαρή Δευτέρα οι Έλληνες μασκαράδες αγωνίζονται να ρίξει ο ένας τον άλλον στα νερά δεξαμενής, ποταμού, λίμνης ή ακόμα και έλους, τραγουδώντας: «Σήμερα ΄ναι μέρα μας και η Σκυλοδευτέρα μας. Σήμερα θα γανωθούμε και στη λούμπα θα νιφτούμε.». Από αυτό, λοιπόν, το έθιμο προέρχεται και η γνωστή φράση «έπεσε στη λούμπα».

Υπάρχει όμως και η εξής παραλλαγή της: «έπεσε στη λούτσα» ή «έγινε λούτσα», η οποία χρησιμοποιείται το ίδιο συχνά και έχει την ίδια προέλευση. Μόνο που αντί για ποτάμι, λίμνη ή δεξαμενή, οι μασκαράδες ρίχνονται στη «λούτσα» δηλαδή σε μια μεγάλη λακκούβα-χαβούζα που διατηρούν οι βοσκοί για να ποτίζουν τα ζώα τους.

Ο Κόκκορας του Αρκά, Συναναστροφές. © Αρκάς, 1987 και © Γράμματα, 1991.

Αυτή η τελευταία, μάλλον εκτιμάται ως καταλληλότερη για το νέο ελληνικό έθιμο που συνίσταται στο «κράξιμο» των πολιτικών του δικομματισμού, πόσω μάλλον όταν αυτό εντείνεται πέριξ των Απόκρεω. Αν και τουλάχιστον έναν από αυτούς δεν τον βλέπουμε να πτοείται, καθώς θα βρεθεί στο… φυσικό του χώρο.


Κραξίματα
Νεότερο κράξιμο (update 10/03/2011)
Η φράση
Νατσούλης, Τ. (2007), Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις. Αθήνα: Σμυρνιωτάκης.